Mevsimsel Değişimin Duygusal İştah ve Yeme Tutumu Üzerine İlişkisinin İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Çalışma

Amaç: Üniversite öğrencilerinde mevsimsel değişimin duygusal iştah ve yeme tutumu üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada İstanbul Aydın Üniversitesi’nde öğrenim gören 502 lisans öğrencisine gönüllü olarak 21 soruluk anket, duygusal iştah anketi (DİA), yeme tutumu testi-40 (YTT- 40) ve mevsimsel gidiş değerlendirme formu uygulanmıştır. YTT-40’ın puanı 30 ve üzeri olması yeme davranışı bozukluğuna yatkınlığı, DİA puan ortalaması 1-4 arası olması; duygu-durumun iştahı azalttığını, 5 olması iştahını etkilemediğini, 6-9 arası ise iştahı artırdığını göstermektedir. Mevsimsel değişimde; Mevsimsellik aşamasında alınabilecek toplam puan;0-24 tür. Hava koşulları aşamasında alınabilecek toplam puan; -33 ve +33’tür ve eksi puan(-) hava koşullarının negatif yönde, (+) puan ise hava koşullarının pozitif yönde etkilediğini ifade etmektedir. Bulgular: Çalışamaya katılan 502 öğrencinin yaş ortalaması; 20,29 yıl olup, %40,4’ü erkek, %59,6’sı kadındır. Öğrenciler olumlu ve olumsuz duygu ve durumlarda daha az yeme eğilimi göstermektedirler ve yemek yemeleri en fazla olumlu duygu içerisindeyken azalmaktadır. Öğrencilerin %28,9’u yeme bozukluğuna yatkındır. Öğrencilerin %42,8 ile en çok kilo aldıkları ve %39,2 ile en çok yemek yedikleri aylar, kış aylarıdır. Öğrencilerin %51,0 ile en çok kilo verdikleri ve %48,2 ile en az yedikleri aylar, yaz aylarıdır. İyi havaların duygusal iştahı %2,3 değerinde azaltıcı, kötü havaların duygusal iştahı %1,6 değerinde artırıcı etkisi vardır. İyi hava koşulları yeme tutumunu %8,3 azaltıcı, kötü hava koşulları yeme tutumunu % 3,3 artırıcı etki göstermektedir. Sonuç: Mevsimsel değişimin duygusal iştah ve yeme tutumu arasında bir ilişkisi saptanmıştır. Bireyler yaz aylarında ve iyi hava koşullarında daha az yemeye yatkındırlar.

An Evaluation of The Effect of Seasonal Variation on Emotional Appetite and Eating Attitude: A Study on University Students

Aim: To observe the effect of seasonal variation on emotional appetite, eating attitude in university students was aimed. Material and Methods: In this study 502 license students from Istanbul Aydın University have voluntarily completed a survey of 21 questions, emotional appetite questionnaire(EMAQ), eating attitude test (EAT- 40) and seasonal pattern assessment questionnaire. Ones whose EAT-40 score is 30+ are prone to “eating behaviour disorder”. If EMAQ average score is 1-4; indicates mood-state reduces appetite, 5 indicates appetite isn’t affected, 6-9 indicates mood-state increases appetite. In seasonal change; Score taken in seasonality stage could be 0-24. Score taken in weather conditions stage could be; -33, +33, (-)score indicates negative, (+)score indicates positive effect on weather conditions. Results: 502 participant student’s average age is 20,29. Their sex ratio is 40.4% male, 59.6% female. Students are prone to eat less in positive, negative emotions/conditions. Their eating decreases mostly when they’re in positive emotions. 28.9% are prone to eating disorders. Months student’s gain most weight 42.4% and months they consume food most 39.2% are winter months. Months student’s lose weight most 51.0%, months they consume food least 48.2% is summer months. Good weathers have a decreasing effect on emotional appetite 2.3%, bad weathers have increasing effect on emotional appetite 1.6%. Good weather conditions have a decreasing effect on eating attitude 8.3%, bad weather conditions have increasing effect on emotional attitude 3.3%. Conclusion: That seasonal variation has a relationship with emotional appetite&eating attitude was observed. Individuals are prone to eat less in summer months/good weather conditions.

PDF

___

1. Mozaffarian D, Angell SY, Lang T, Rivera JA. Role of government policy in nutrition-barriers to and opportunities for healthier eating. BMJ 2018; 361:K2426.
2. T. C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye obezite (şişmanlık) ile mücadele ve kontrol programı:(2010-2014).1.Baskı, Ankara, 2010.
3. Arslan M, Aydemir İ. The relationship between religious perceptions and nutrition; The case of ıstanbul center. Med J West Black Sea 2020;4(2):91-99.
4. Arkonaç S. Sosyal psikolojide insanları anlamak: Deneysel ve eleştirel yaklaşımlar. Nobel Akademik Yayıncılık; 2008.
5. Denissen JJ, Butalid L, Penke L, Van Aken MA. The effects of weather on daily mood: A multilevel approach. Emotion 2008;8(5):662-667.
6. Yumuşak S, Boz H. Konaklama işletmelerinde çalışanların mevsimsel duygudurum düzeylerinin etkisi. Ekon ve Sos Araştırmalar Derg 2013;9(2):371-394.
7. Sözlü S, Şanlıer N. Circadian rhythm, health and nutrition relationship: review. Turkiye Klin J Heal Sci 2017;2(2):100-109.
8. Smolková B, Dusinská M, Raslová K, Mcneill G, Spustová V, Blazícek P, Horská A, Collins A. Seasonal changes in markers of oxidative damage to lipids and dna; Correlations with seasonal variation in diet. Mutat Res 2004;551(1-2):135-144.
9. Ma Y, Olendzki B C, Li W, Hafner AR, Chiriboga D, Hebert JR, Campbell M, Sarnie M, Ockene I S. Seasonal variation in food intake, physical activity, and body weight in a predominantly overweight population. Eur J Clin Nutr 2006; 60(4):519-528.
10. Shahar DR, Froom P, Harari G, Yerushalmi N, Lubin F, Kristal- Boneh E. Changes in dietary intake account for seasonal changes in cardiovascular disease risk factors. Eur J Clin Nutr 1999;53(5): 395-400.
11. Özekinci A, Türker PF. Üniversite öğrencilerinde mevsimsel değişimin duygu durumu, beslenme durumu ve fiziksel aktivite üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilim Fakültesi Dergisi [Internet Yayını]. 2019 Aralık [Atıf 10.01. 2021];4(3):173-187. Erişim: http://busbid.baskent.edu.tr/index. php/busbid/article/view/144
12. Demi̇rel B, Yavuz KF, Karadere M, Şafak Y, Türkçapar MH. Duygusal iştah anketi’nin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği, beden kitle indeksi ve duygusal şemalarla ilişkisi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi 2014;3:171-181.
13. Bello NT, Walters AL, Verpeut JL, Caverly J. Dietary-induced binge eating increases prefrontal cortex neural activation to restraint stress and increases binge food consumption following chronic guanfacine. Pharmacol Biochem Behav 2014;125:21- 28.
14. Svaldi J, Tuschen-Caffier B, Trentowska M, Caffier D, Naumann E. Differential caloric intake in overweight females with and without binge eating: Effects of a laboratory-based emotion-regulation training. Behav Res Ther 2014;56(1):39-46.
15. Parker G, Parker I, Brotchie H. Mood state effects of chocolate. J Affect Disord 2006; 92(2-3):149-159.
16. WHO/Europe, Body mass index - BMI [Internet Yayını]. [Atıf 09.10.2020]. Erişim: https://www.euro.who.int/en/health-topics/ disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass- index-bmi
17. Nolan LJ, Halperin LB, Geliebter A. Emotional appetite questionnaire. Construct validity and relationship with BMI. Appetite 2010; 54(2):314-319.
18. Garner DM, Garfinkel PE. The eating attitudes test: An index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med 1979; 9(2):273-279.
19. Savaşır I, Erol N. Yeme tutum testi: Anoreksia nervosa belirtiler indeksi. J Psychol 1989;7(23):19-25.
20. Rosenthal NE, Bradt GH, Wehr TA. Seasonal pattern assessment questionnaire. Washington, DC Natl Inst Ment Heal. 1987.
21. Ayşın Noyan M, Elbi H, Korukoğlu S. Mevsimsel gidiş değerlendirme formu (MGDF): Güvenilirlik araştırması. Anadolu Psikiyatr Dergisi 2000;1(2):69-77.
22. Dinçer RS. Üniversite öğrencilerinde yeme bağımlılığı ve duygusal yeme eğiliminin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Başkent Üniversitesi, 2019.
23. Oğur S, Aksoy A. Üniversite öğrencilerinin yeme davranışı bozukluğuna yatkınlıkları: Bitlis Eren Üniversitesi örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi [Internet Yayını]. 2016 [Atıf 30.12.2020];5(1):14-26. Erişim: http://dergipark.gov.tr/ doi/10.17798/beufen.60370
24. Mehrang S, Helander E, Chieh A, Korhonen I. Seasonal weight variation patterns in seven countries located in northern and southern hemispheres. Annu Int Conf IEEE Eng Med Biol Soc 2016; 2475-2478.
25. Parker G, Gibson NA, Brotchie H, Heruc G, Rees AM, Hadzi- Pavlovic D. Omega-3 fatty acids and mood disorders. Am J Psychiatry 2006;163(6):969-978.