Simge KADEROĞLU

ŞEYH GALİP’İN HÜSN Ü AŞK ADLI ESERİNDE SOMUTLAŞTIRMA

Bu çalışmanın amacı, Sebk-i Hindi üslubu ve somutlaştırma kavramı üzerinden, Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk adlı mesnevisinde bulunan somutlaştırmaları sunmaktır. Şeyh Galip’in tasavvufu, alegoriyi, sembolizmi bir arada sunduğu, en önemli eseri olarak kabul edilen, Hüsn ü Aşk adlı eserinde Allah’a ulaşmakta çekilen zorlukları kişiler üzerinden somutlaştırarak verdiği görülür. Somutlaştırma sanatı edebiyatımızda önemli bir yere sahiptir. Özellikle divan edebiyatında anlam derinliği, kapalı anlatım, imgeler ön planda tutulur; şiirin gücünü bu somut anlatımın verdiği düşünülür. Sebk-i Hindi akımı da somut anlatımın ön planda olduğu bir akımdır. Bu akıma dahil olan sanatçılar aklın yerine hayalleri, açık anlatımın yerine kapalı anlatımı, anlam derinliğini tercih ederler. Bundan dolayı somutlaştırmanın Sebk-i Hindi üslubu için de önemli bir sanat olduğu, somutlaştırmaya Nedim, Naili, Fehim gibi Sebk-i Hindi üslubunu tercih eden dönemlerinin önemli şairlerinin şiirlerinde anlamı zenginleştirmek için sıkça başvurdukları görülür. Bu toplanan bilgiler dahilinde Galip’in, Hüsn ü Aşk mesnevisinde somutlaştırma örnekleri tespit edilip Şeyh Galip, Hüsn ü Aşk, Sebk-i Hindi ve somutlaştırma hakkında gerekli bilgiler verildikten sonra Hüsn ü Aşkta bulunan somutlaştırma örnekleri çalışmanın sonunda sıralanmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Somut, somutlaştırma, Şeyh Galip, Hüsn ü Aşk, Sebk-i Hindi

PDF

___

Aksan, Doğan (2009). Her Yönüyle Dil. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. Aksan, Doğan (2016). Anlambilim. Bilgi Yayınevi, Ankara. Bayram, Yavuz (2007). Bildungsroman Örneği Olarak ‘‘Hüsn ü Aşk’’, İlmi Araştırmalar, S:23 (Bahar 2007), s.7-28. Bilkan, A. Fuat, İslam Ansiklopedisi, cilt:36; sayfa:254 Demirel, Şener (2006). 17. Yüzyıl Sebk-i Hindi Şairlerinden Naili ve Fehim’in Şiirlerinde Somutlaştırma veya Alışılmamış Bağdaştırmalar, Turkuaz Yayınları, İstanbul. Eflatun, Muvaffak (2012). Eski Türk Edebiyatına Giriş, Yüzyıllara Göre Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ, Ankara. İz, Fahir (2010) Sheikh Ghalib, (Çeviren Süleyman Tülücü, Şeyh Galib), Ankara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 43. Erzurum, 259-289. Kurnaz, Cemal (2011). Eski Türk Edebiyatı. Berikan Yayınevi, Ankara. Küçük, Salim. Türk Lehçeleri Sözlüklerinde Somutlaştırma Yoluyla Yapılmış Renk Adları, Gazi Türkiyat. Okay, Orhan – Ayan, Hüseyin (2017). Hüsn ü Aşk; Şeyh Galib, Dergah Yayınları, İstanbul. Yıldırım, Ali (2002). Nedim’in Şiirlerinde Somutlaştırma, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:12, Sayı: 2, Sayfa: 211-218, Elazığ