Bütünleşik Entropi-EDAS Yöntemi ile Nakit Akım Odaklı Finansal Performans Analizi: BIST Orman, Kâğıt, Basım Endeksi’nde İşlem Gören Firmaların 2011-2018 Dönem Verisinden Kanıtlar

Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BIST) Orman Kâğıt Basım Endeksi’nde işlem gören firmaların nakit akım odaklı finansal performansları Bütünleşik Entropi-EDAS yöntemi kullanılarak karşılaştırmalı analiz edilmiştir. Analizde kullanılan yöntemler karar verici veya uzman görüşüne ihtiyaç duymayan objektif yöntemler oldukları için tercih edilmişlerdir. Çalışma kapsamında endekste yer alan 15 adet firma alınmış ve finansal performanslarının belirlenmesi için 2011-2018 yıllarına ait veriler kullanılmıştır. Çalışmada değerlendirme kriteri olarak, literatürde nakit akım odaklı finansal performans analizlerinde yaygın olarak kullanılan 12 adet finansal oran (kriter) seçilmiş ve bu kriterler bilanço, gelir tablosu ve nakit akım tabloları yardımıyla hesaplanmıştır. İlk olarak Entropi yöntemi ile kriterlerin ağırlıkları belirlenmiş ve daha sonra EDAS yöntemi ile firmaların performansları sıralanmıştır. 2011-2018 periyodu Entropi ağırlıkları ortalamalarına göre, İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları / Duran Varlıklar oranı, önem düzeyi en yüksek kriter olmuştur. EDAS yöntemiyle yapılan performans sıralamalarında, KARTN firması 2015 yılı haricinde diğer yıllarda gösterdiği yüksek performans ile tüm yıllar ortalamasında en başarılı firma olmuştur. GENTS firması ikinci olurken, SAMAT ve HURGZ sıralamada son sıralarda yer almışlardır.

Cash Flow Based Financial Performance Analysis with Integrated Entropy-EDAS Method: Evidence from 2011-2018 Period Data of Firms Traded in BIST Forest, Paper, Printing Index

In this study, the cash flow-oriented financial performances of the companies traded on the Borsa İstanbul (BIST) Forest Paper Printing Index were analyzed comparatively using the Integrated Entropy-EDAS method. The methods used in the analysis are preferred because they are objective methods that do not require decision-makers or expert opinion. Within the scope of the study, 15 firms in the index were considered and data from the 2011-2018 period were used to determine their financial performances. In the study, 12 financial ratios (criteria), which are widely used in cash flow-oriented financial performance analysis, were selected in the literature and these criteria were calculated with the help of balance sheet, income statement, and cash flow statements. First, the weights of the criteria were determined by the Entropy method and then the performances of the companies were ranked by the EDAS method. According to the averages of Entropy weights in the period of 2011-2018, “Cash Flows from Operating Activities / Fixed Assets” rate has been the highest criterion for importance. According to the performance rankings made with the EDAS method; Apart from 2015, KARTN has been the most successful company in the ranking averages in all years with its high performance in other years. While GENTS was the second company, SAMAT and HURGZ took the last places in the ranking.

Keywords:

Cash flow, Financial performance Entropy, EDAS,

PDF

___

1. Akbulut, O. Y. (2019). CRITIC ve EDAS yöntemleri ile İş Bankası’nın 2009-2018 yılları arasındaki performansının analizi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 249-263.
2. Akçakanat, Ö., Aksoy, E., Teker, T. (2018). CRITIC ve MDL temelli EDAS yöntemi ile TR-61 bölgesi bankalarının performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 1-24.
3. Akyüz, İ., Aydemir, B., Bayram, B. Ç., Akyüz, K. C. (2019). Orman ürünleri işletmelerinin finansal performanslarının Entropi temelli TOPSIS yöntemi ile karşılaştırılması: Artvin örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(1), 136-146.
4. Akyüz, K. C., Akyüz, İ., Yıldırım, İ., Ersen, N. (2019). Borsa İstanbul’da basım-yayın sanayi grubunda yer alan şirketlerin performanslarının Gri İlişkisel Analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 141-152.
5. Albayrak, Ö., Erkayman, B. (2018). Bulanık DEMATEL ve EDAS yöntemleri kullanılarak sporcular için akıllı bileklik seçimi. Ergonomi, 1(1), 92–102.
6. Apan, M., Öztel, A., İslamoğlu, M. (2018). Comparative empirical analysis of financial failures of enterprises with altman Z-score and VIKOR methods: BIST food sector application. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 12(1), 77-101.
7. Aydemir, D., Alsan, M., Altuntas, E., Öztel, A. (2019). Mechanical, thermal and morphological properties of heat-treated wood-polypropylene composites and comparison of the composites with PROMETHEE method. Plastics, Rubber and Composites, 48(9), 389-400.
8. Aydın-Ünal, E. (2019). Bütünleşik Entropi ve EDAS yöntemleri kullanılarak BIST sigorta şirketlerinin performansının ölçülmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 4(4), 555-566.
9. Başar, A. B., Azgın, N. (2016). İşletme performansının ölçülmesinde nakit akış analizlerinin esasları ve Borsa İstanbul perakende sektörü üzerine bir araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (23), 779-804.
10. Can, G. F., Kargı, Ş. (2019). Sektörlerin iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk seviyelerinin CRITICEDAS entegrasyonu ile değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği, 30(1), 15-31.
11. Chang, T.-H., Wang, T.-C. (n.d.). Selection of initial training aircraft by utilizing ENTROPY-based TOPSIS approach. (http://www.kyu.edu.tw/teacpage/teacpage97/97%E8%AB%96%E6%96%87%E6%88%90%E6%9E%9C %E5%BD%99%E7%B7%A8/196.pdf)
12. Çakır, E. (2018). Bütünleşik SWARA ve EDAS yöntemi kullanarak fitness merkezlerinin değerlendirilmesi: Örnek bir uygulama. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 19071923.
13. Çakır, E. (2018). Elektronik belge yönetim sistemi (EBYS) yazılımı seçiminde çok kriterli karar verme yöntemleri: Bir belediye örneği. Business Economics and Management Research Journal, 1(1), 15-30.
14. Erkayman, B., Khorshidi, M., Usanmaz, B. (2018). An integrated fuzzy approach for ERP deployment strategy selection under conflicting criteria. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(3), 807-823.
15. Gök-Kısa, A. C., Ayçin, E. (2019). OECD ülkelerinin lojistik performanslarının SWARA tabanlı EDAS yöntemi ile değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 301-325.
16. Jooste, L. (2006). Cash flow ratios as a yardstick for evaluating financial performance in African businesses. Managerial Finance, 32(7), 569-576.
17. Jooste, L., Dekker, G. M. (1999). An evaluation of listed companies by means of cash flow ratios. South African Journal of Economic and Management Science, 2(1), 128-142.
18. Kaplanoğlu, E. (2018). ARAS ve COPRAS yöntemleriyle nakit akışına dayalı performans ölçümü: BIST kimya, petrol, kauçuk ve plastik ürünler sektörü'nde bir uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2), 153-184.
19. Kas-Bayrakdaroğlu, F., Kundakcı, N. (2019). Bulanık EDAS yöntemi ile AR-GE projesi seçimi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (24), 151-170.
20. Kayacan, B., & Öztürk, A. (2009). Dünyada orman ürünleri piyasa modelleri: Gelişim düreci ve Türkiye için yönelimler. II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, (s. 152-165). Isparta. https://www.researchgate.net/publication/255641129 (Erişim:19.02.2020)
21. Keshavarz-Ghorabaee, M., Zavadskas, E. K., Olfat, L., Turskis, Z. (2015). Multi-criteria inventory classification using a new method of evaluation based on distance from average solution (EDAS). Informatica, 26(3), 435–451.
22. Kiracı, K., Bakır, M. (2019). CRITIC temelli EDAS yöntemi ile havayolu işletmelerinde performans ölçümü uygulaması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (35), 157-174.
23. Kirkham, R. (2012). Liquidity analysis using cash flow ratios and traditional ratios: The telecommunications sector in Australia. Journal of New Business Ideas & Trends, 10(1), 1-13.
24. Kundakcı, N. (2019). An integrated method using MACBETH and EDAS methods for evaluating steam boiler alternatives. Journal of Multi‐Criteria Decision Analysis, 26(1–2), 27–34.
25. Kurniawan, F., Adrianto, L., Bengen, D., Prasetyo, L. (2019). The social-ecological status of small islands: An evaluation of island tourism destination management in Indonesia. Tourism Management Perspectives (31), 136–144.
26. Mukul, E., Büyüközkan, G., Güler, M. (2019). Strategic analysis of intelligent transportation systems. Beykoz Akademi Dergisi (Özel Sayı), 148-158.
27. Nijkamp, P. (1977). Stochastic quantitative and qualitative multicriteria analysis for environmental design. Papers of the Regional Science Association, 39(1), 174–199.
28. Orhan, M. (2019). Türkiye ile Avrupa Birliği ülkelerinin lojistik performanslarının Entropi ağırlıklı EDAS yöntemiyle karşılaştırılması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi (17), 1222-1238.
29. Özbek, A. (2019). Türkiye’deki illerin EDAS ve WASPAS yöntemleri ile yaşanabilirlik kriterlerine göre sıralanması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 177-200.
30. Özbek, A., Engür, M. (2018). EDAS yöntemi ile lojistik firma web sitelerinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 417-429.
31. Özbek, A., Engür, M. (2019). Çok kriterli karar verme yöntemleriyle öğrenci işleri otomasyon seçimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 1-18.
32. Özmen, M. (2020). OECD ülkelerinin telekomünikasyon sektörü açısından SMAA-EDAS yöntemi ile değerlendirilmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 9(1), 224-237.
33. Polat, Ç., Merdivenci, F. (2019). Konteyner taşımacılığında nakliye müteahhitlerinin hat seçim kriterlerinin değerlendirilmesi. Türk Denizcilik ve Deniz Bilimleri Dergisi, 5(2), 112-126.
34. Sakarya, Ş., Akkuş, H. T. (2015). Finansal performansın ölçülmesinde geleneksel oranlar ile nakit akım oranlarının karşılaştırmalı analizi: BIST çimento şirketleri üzerine TOPSIS yöntemi ile bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 109-123.
35. Shannon, C., Weaver, W. (1949). The mathematical theory of communication. Urbana, IL: The University of Illinois Press, 1-117.
36. Ulutaş, A. (2019). Entropi tabanlı EDAS yöntemi ile lojistik firmalarının performans analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (23), 53-66.
37. Vargün, H., Uygurtürk, H. (2016). Finansal performans ölçüm aracı olarak nakit akım odaklı finansal Analiz: İnşaat ve bayındırlık sektörü üzerine bir uygulama. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 358-369.
38. Yıldırım, F., Ilgaz-Yıldırım, B., Alkaya, S. (2016). Cash flow ratios in financial statements: an application for stone and land based industry sector. International Journal of Innovative Research in Education, 3(1), 10-18.
39. Yılmaz, H. (1999). İşletmelerin finansal yönetiminde nakit akış rasyo analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 185-198.
40. Yılmaz, M. K., İçten, O. (2018). Borsa İstanbul’da işlem gören gayrimenkul yatırım ortaklıklarının nakit akımı odaklı finansal performans analizi (2007-2016). Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(635), 7387.
41. Zeleny, M. (1974). Linear multiobjective programming. Springer Science & Business Media, 95.
42. Zhang, X., Wang, C., Li, E., Xu, C. (2014). Assessment model of ecoenvironmental vulnerability based on improved entropy weight method. The Scientific World Journal, 2014, 1-7.