Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının Analizi ve TCMB Döviz Rezervi ile İlişkisi

Bu çalışmada, Türkiye’de döviz piyasalarında gözlemlenen aşırı oynaklık Dolar / TL döviz kuru üzerinden analiz edilerek en uygun oynaklık modeli belirlenmeye çalışılmıştır. Ardından tahmin edilen en başarılı model sonucunda elde edilen varyans serisi ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz rezerv miktarı arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmıştır. Ocak 2017 – Ocak 2022 tarihleri arası dönemde Türkiye’de nominal döviz kurunda gerçekleşen oynaklık ARCH-GARCH ve EGARCH modelleri kullanılarak tahmin edilmiştir. Tahmin modellerinden ARCH ve GARCH(1,1) model çıktıları karşılaştırıldığında, her iki varyans modelinin p değerinin %5 anlam düzeyinde anlamlı olduğu görülmekle birlikte, ortalama denklemlerine bakıldığında ise ARCH modelinin %5 düzeyinde anlamlı olmadığı saptanmıştır. Buna ek olarak GARCH(1,1) modeli α ve β değerleri toplamı bakımından 1’den büyük olduğu ve geçerlilik koşulunu sağlamadığı görülmektedir. EGARCH(1,1)’in sonuçlarına göre ise hem ortalama hem de varyans denklemlerinin %5 düzeyinde anlamlı olduğu görülmektedir. Kaldıraç etkisini temsil eden değişkenler de anlamlı bulunmuş, ama bunların katsayı işaretleri incelendiğinde kaldıraç etkisinin geçerli olmadığına hükmedilmiştir. Analizlerin ikinci aşamasında döviz kurundaki gözlenen oynaklık ile TCMB döviz rezervi arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Tahmin sonuçları Türkiye’de döviz kuru oynaklığı ile TCMB döviz rezervi arasında herhangi anlamlı bir ilişki olmadığını göstermektedir.  

The Analysis of Exchange Rate Volatility and Relation Between USD Reserve of Central Bank vin Turkey

This study aims forecasting the optimal volatility model for currency market by using Dollar / Turkish Lira data set in Turkey. Following that, we get the variance data set by using proper volatility model of Dollar / Turkish Lira and investigate the relation between USD reserve of Central Bank and exchange rate volatility in case of being any significance. Having said that, this study examines that the volatility of Dollar / Turkish Lira Exchange rate using by ARCH-GARCH and EGARCH methods for the periods between Jan 2017 and Jan 2022. The most proper model is found as EGARCH. Second part of the study, USD reserve of Central Bank of the Republic of Turkey and volatility of exchange rate are analysed for related period of time and any relation observed between exchange rate volatility and USD reserve of Central Bank of the Republic of Turkey.

___

  • Baillie, E. T. ve Osterberg, W.P., “Intervention as Information: A Survey”, Federal Reserve Bank of Cleveland, 1999.
  • Choudhry, T. and Hassan, “Exchange Rate Volatility and UK Imports from Devoloping Countries: Effect of the Global Financial Crisis. Procedings of the Second European Academic Research Conference on Global Business, Economics, Finance and Banking”, Switzerland, 2015.
  • Doğanlar, M., Özmen, M., “Purchasing Power Parity and Real Exchange Rates in Case of Developing Countries”, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Dergisi, 2000.
  • Vergil, H., “Exchange Rate Volatility in Turkey and it’s Effect on Trade Flows”, Journal of Economic and Social Research, 2002.
  • Akgiray, V., “Conditional Heteroskedastisity in Time Series of Stock Returns: Evidence and Forecasts”, Journal of Business, 1989.
  • Kumar, H., “Impact Rate Volatility Estimation Using GARCH Models with Special Reference to Indian Rupee Against World Currencies”, Journal of Applied Finance, Ocak 2015.
  • Vergil, H., “Exchange Rate Volatility in Turkey and Its Effect on Trade Flows, Journal of Economics and Social Rsearch”, 2002.
  • Yıldırım, S. Ve Kılıç, E., “Döviz Kuru Volatilitesinin Türkiye’nin Euro Bölgesi İhracatına Etkisi: Kesikli Dalgacık Dönüşümü ile Panel Veri Analizi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2014.
  • Ersoy, E., “Türkiye’de ve Dünyada Organize Türev Piyasaların Gelişimi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 2011.
  • Güloğlu, B. ve A. Akman, “Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının SWARCH Yöntemi ile Analizi”, Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Sayı:512, 2007.
  • West, K.D. and Cho, D., “The Predictive Ability of Several Models of Exchange Rate Volatility”, Journal of Econometrics, Sayı:69, 1995.
  • Fernando, Zapetero. and Luis, F.Reverter.,, “Exchange Rate Intervention with Options”, Journal of International Mondey and Finance, Sayı:22, 2003.
  • Engle, R., “Autoregressive Conditional Heteroscedasticity with Estimates of Variance of United Kingdom Inflation”, Econometrica, 1982.
  • Bollerslev, T., “Generalized Autoregressive Conditional Htereskedasticity”, Journal of Econometrics, Sayı:31, 1986.