Osmanlı Türk Kültür Havzasında Yetişmiş Bir Makedon Şair: Grigor Pırliçev (1830-1893)

19. yüzyıl Makedon edebiyatında önemli bir yere sahip Grigor Pırliçev edebiyatın farklı türlerinde çok sayıda eser yazmış ve eserlerinin birçoğunda Yunan ve Bulgar hegemonyasına karşı mücadele sürecini anlatmıştır. Panslavist hayallerinden hiçbir zaman vazgeçmeyen Pırliçev aslında en büyük hayal kırıklığını bu alanda yaşamıştır. Çok sayıda eser yazan ve birçok çevirisi olan Pırliçev eserlerini farklı dillerde kaleme almış, ayrıca gazete ve dergiler için de makaleler yazmıştır. Pırliçev'in en önemli eserleri arasında şiir alanında “Serdar”, “İskender Bey”, nesir alanında ise “Özgeçmişim” çalışmaları yer alır. Pırliçev eserlerinin çoğunda halk yaratıcılığından faydalanır ve halk motiflerini kendine has bir üslupla dile getirir. Pırliçev’in yaratıcılığında kullandığı dil de belirli dönemlerde farklılık gösterir. En başarılı eserini Yunanca yazmasına rağmen zaman içinde tüm Slavların anlayacağını ümit ettiği “Genel Slavca”yı kullanmaya özen gösterir. Yaratıcılığına mükemmel bildiği Yunanca ile yazmaya devam etmek istemediği için Panslavist ideallere kapılan Pırliçev, tüm Slavların aralarında anlaşabileceği Genel Slavcayı yaratmaya çalışır. Grigor Pırliçev’in eserlerinde özellikle “Serdar” ve “İskender Bey” poemasında klasik Yunan edebiyatının etkileri görülür. Klasik Edebiyat’tan ve özellikle Homeros'un eserlerinden etkilendiği için onun şiirsel ifadelerini kullanmaktan çekinmez.

Anahtar Kelimeler:

Grigor Pırliçev, Osmanlı Türk kültürü, Ohri, Makedonya, Homeros

A Macedonian Poet Who Grows Up in Ottoman Turkish Cultural Basin: Grigor Prlichev (1830-1893)

Grigor Prlichev, a significant figure in Macedonian literature of the 19th century, wrote numerous works in various literary genres, many of which narrated the struggle against Greek and Bulgarian hegemony. While never abandoning his Pan-Slavic ideals, Prlichev experienced his greatest disappointment in this very field. He penned an abundance of works, many of them translated into different languages, and even wrote articles for newspapers and magazines. Among his most notable works are the poems “Serdarot” and “Skanderbeg” in the field of poetry, and the autobiographical “The Autobiography” in the field of prose. Prlichev heavily relied on folk creativity and delivered folk motifs in his unique style in most of his works. Moreover, Prlichev’s language use in his creativity varied during different periods. Though his most successful work was written in Greek, he attempted to use the “General Slavic” that all Slavs can understand. Panslavist ideald prompted Prlichev to abandon writing in Greek, the language he dominated, and create the General Slavic language that all Slavs could agree on. Two of Grigor Prlichev’s poems display the influences of classical Greek literature. Prlichev adored classic literature, and especially the works of Homer, so he never hesitated to employ his poetic expressions.

Keywords:

Grigor Prlichev, Ottoman Turkish culture, Ohrid, Macedonia, Homer,

PDF

___

Apostolov, A. (1974). Zletovska Oblast-geografsko-istoriski osvrt. Skopye: Nasha Kniga.
Bitoski, K. (1979). Grçkata prosveta vo Makedoniya vo osmanskiot period do 70-te godini na XIX vek. Skopye: MANU.
Boykova, S., Minova-Gurkova, L., Pandev, D., Tsvetkovski, Y., Todorovski, G., Avramov, N. (2003). Makedonski yazik i literatura. Skopye: Prosvetno Delo.
Dimitrovski, T. (Pr.) (1959). Odbrani stranitsi. Skopye: Koço Ratsin.
Hamza, Y. (1994). 1839-1876 Yılları Arasındaki Dönemde Makedonya Slavlarının Eğitim ve Kültür Hayatında Tanzimat Islahatlarının Yankıları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Kalogera, G. (2011). Grigor Prliçev Osvyeşteni Evropeyac Svoga Vremena. XXXVII Nauçna konferentsiya na megunarodniot seminar za makedonski yazik, literatura. Skopye: BogoGrafika.
Kantarciev, R. (1965). Makedonsko prerodbensko uçilişte. Skopje: Kultura.
Kocabaş, S. (1984). Tarihte ve Günümüzde Türk Yunan Mücadelesi. İstanbul: Bayrak.
Kotsarev, L. (2020) Grigor Pırliçev: Makedonets ili bugarin? [Erişim tarihi: 03.04.2023] (https://www.fakulteti.mk/news/04062020/grigor-prlichev-makedonec-ili-bugarin---intervju-so-akademik-ljupcho-kocarev)
Moysov, L. (1977). Pogledi vo minatoto-blisko daleçno. Skopye: NİK Naşa Kniga.
Polenakoviç, H. (1952). Stranici od makedonskata knijevnost. Skopye: Koço Ratsin.
Poplazarov R. (1978). Osloboditelnite voorujeni borbi na makedonskiot narod vo periodot 1850-1878. Skopye: INİ.
Sazdov, T. ( Pr). (1991). Grigor S. Prliçev. Skopye: Misla.
Stalev, G. (1963). Pregled na Makedonska literatura od XIX vek. Skopye: Kultura.
Stoyçevska-Antik, V. (2011). Familiyata Robevi i Grigor Prliçev. XXXVII Nauçna konferentsiya na megunarodniot seminar za makedonski yazik, literatura. Skopye: BoroGrafika.
Şkaviç, Y. (1952) Yugoslavenska Knyijevnost. Zagreb: Şkolska Knyiga.
Şopov, A. (Ur.). (1953). Grigor S. Prliçev, Avtobiyografiya-Serdarot. Skopye:Koço Ratsin.
Todor Şoptrayanov, T. (1960). Sto godini od gimnaziyalno obrazovanie vo Veles, Skopye: Kultura, 1960.
Todorovski, G. (1990). Makedonskata Knijevnost vo XIX vek. Skopye: Naşa Kniga.
Topalov, K. (1980). Bılgarska vızrojdenska poeziya. Sofiya: Bılgarski pisatel.
Vlahov, Mitsov, S. (2011) Gradatsiya na Vrednostite vo Prliçevata Poema “Serdarot” I Filterot na Vremeto. XXXVII Nauçna konferentsiya na megunarodniot seminar za makedonski yazik, literatura. Skopye: BogoGrafika.