Nilay ETİLER, Başar ÇOLAK, İlkgül DEMİRBAŞ

Kocaeli Üniversitesi Hastanesi'nde Bildirilen Ölüm Nedenlerinin Güvenilirliği

Amaç: Ölüm nedenleri ile ilgili kayıtlar, ülkelerin sağlık sistemlerinin en önemli bileşenlerinden biridir. Ölüm nedenlerinin güvenilirliği konusunda tüm ülkelerde ortak sorunlar yaşanmaktadır. Bu çalışmada, Kocaeli Üniversitesi Hastanesi’nden Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü’ne (DİE) bildirilen ölüm nedenleri ile hasta dosyasındaki bilgiler karşılaştırıldı. Çalışma Planı: 2002 ve 2003 yıllarında görülen ölümlere ait hasta dosyaları ve DİE’ye gönderilen ölüm formları geriye dönük olarak incelendi. Ölüm nedenleri Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği ölçütlere göre temel, ara ve son neden olarak sınıflandırıldı. Hastalık listesi olarak ICD-10 kullanıldı. Bulgular: Toplam 744 ölümden her iki kaynakta da bulunan 665’i karşılaştırıldı. Bunların 211’inde (%31.7) ölüm nedeni olarak temel neden doğru yazılmıştı. Ölümlerin %24.4’ü (n=162) kardiyorespiratuvar arrest gibi başka hastalık veya durumlara, %16.8’i (n=112) ise son nedene bağlanmıştı. Ölüm sertifikalarının 105’inde (%15.8) ilgisiz bir ölüm nedenine rastlandı. İki yüz on ölüme ait formların hatalı doldurulduğu; bunların %59.0’unda yanlış kısaltma kullanıldığı, %34.3’ünde ise hastalık listesinde bulunmayan sendrom/ hastalık adı yazıldığı saptandı. Sonuç: Ölüm formlarının doğru doldurulması için hem mezuniyet öncesi eğitim hem de uyum eğitimleri yapılmalıdır. Ayrıca, kesin ölüm nedenlerinin saptanması için patolojik otopsilerin yapılması önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Ölüm nedeni, ölüm sertifikası/istatistik ve sayısal veri, hastane, nomenklatür, kayıt

The Accuracy of Death Certificates Given at Kocaeli University Hospital

Objectives: Registries for the causes of death constitute one of the basic components of health system in all countries. The reliability of the notified causes of death appears to be a common problem. In this study, we compared the information on death certificates routinely sent from the Kocaeli University Hospital to the State Statistics Institute (SSI) with that found on patient records. Study Design: A retrospective review was made on patient records and death certificates sent to the SSI in 2002 and 2003. The causes of death were classified as principal, contributing, and immediate causes according to the WHO criteria. Diagnoses were defined according to the ICD-10 list. Results: Of 744 deaths, records of 665 cases were present in both sources. Certificates of 211 cases (31.7%) included the correct principal death cause, while in 162 cases (24.4%) the deaths were attributed to other disease/conditions such as cardiorespiratory arrest, and in 112 cases, (16.8%), to an immediate cause. An irrelevant cause was found in 105 (15.8%) certificates. We detected a number of mistakes in 210 certificates, the most common being the use of inappropriate abbreviation (59.0%) and disease terms not available in the disease list (34.3%). Conclusion: The accuracy of death certificates may be improved with training programs among physicians. Furthermore, postmortem autopsy examinations are very important to determine the exact cause of death. Turkish Başlık: Kocaeli Üniversitesi Hastanesi&#39;nde Bildirilen Ölüm Nedenlerinin Güvenilirliği Anahtar Kelimeler: Ölüm nedeni; ölüm sertifikası/istatistik ve sayısal veri; hastane; nomenklatür; kayıt Amaç: Ölüm nedenleri ile ilgili kayıtlar, ülkelerin sağlık sistemlerinin en önemli bileşenlerinden biridir. Ölüm nedenlerinin güvenilirliği konusunda tüm ülkelerde ortak sorunlar yaşanmaktadır. Bu çalışmada, Kocaeli Üniversitesi Hastanesi&#39;nden Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü&#39;ne (DİE) bildirilen ölüm nedenleri ile hasta dosyasındaki bilgiler karşılaştırıldı. Çalışma Planı: 2002 ve 2003 yıllarında görülen ölümlere ait hasta dosyaları ve DİE&#39;ye gönderilen ölüm formları geriye dönük olarak incelendi. Ölüm nedenleri Dünya Sağlık Örgütü&#39;nün önerdiği ölçütlere göre temel, ara ve son neden olarak sınıflandırıldı. Hastalık listesi olarak ICD-10 kullanıldı. Bulgular: Toplam 744 ölümden her iki kaynakta da bulunan 665&#39;i karşılaştırıldı. Bunların 211&#39;inde (%31.7) ölüm nedeni olarak temel neden doğru yazılmıştı. Ölümlerin %24.4&#39;ü (n=162) kardiyorespiratuvar arrest gibi başka hastalık veya durumlara, %16.8&#39;i (n=112) ise son nedene bağlanmıştı. Ölüm sertifikalarının 105&#39;inde (%15.8) ilgisiz bir ölüm nedenine rastlandı. İki yüz on ölüme ait formların hatalı doldurulduğu; bunların %59.0&#39;unda yanlış kısaltma kullanıldığı, %34.3&#39;ünde ise hastalık listesinde bulunmayan sendrom/ hastalık adı yazıldığı saptandı. Sonuç: Ölüm formlarının doğru doldurulması için hem mezuniyet öncesi eğitim hem de uyum eğitimleri yapılmalıdır. Ayrıca, kesin ölüm nedenlerinin saptanması için patolojik otopsilerin yapılması önemlidir.

Keywords:

Cause of death; death certificates/statistical and numerical data; hospitals; nomenclature; registries,

PDF

___

World Health Organisation (WHO). Medical certifi- cation of cause of death. 4rd ed. Geneva: 1979.
Lindahl BI, Glattre E, Lahti R, Magnusson G, Mosbech J. The WHO principles for registering caus- es of death: suggestions for improvement. J Clin Epidemiol 1990;43:467-74.
Sümbüloğlu V, Gören A, Sümbüloğlu K. Ölüm raporu yazım kılavuzu. 2. Baskı. T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık enformasyon sistemleri eğitim dizisi No: 3. Ankara: 1995.
Devlet İstatistik Enstitüsü. Ölüm istatistikleri 2000. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü. Ankara: 2001.
Sington JD, Cottrell BJ. Analysis of the sensitivity of death certificates in 440 hospital deaths: a compari- son with necropsy findings. J Clin Pathol 2002;55:499-502.
Stark MM. Literature review of death certification procedures-international aspects. J Clin Forensic Med 2003;10:21-6.
Nashelsky MB, Lawrence CH. Accuracy of cause of death determination without forensic autopsy exam- ination. Am J Forensic Med Pathol 2003;24:313-9.
Kolusayın Ö, Koç S. Ölüm. İçinde: Adli Tıp, Cilt I Sosyal Z, Çakalır C, editör. İ. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları. İstanbul: 1999. s. 93-152.
Johansson LA, Westerling R. Comparing Swedish hospital discharge records with death certificates: implications for mortality statistics. Int J Epidemiol 2000;29:495-502.
Lahti RA, Penttila A. Cause-of-death query in vali- dation of death certification by expert panel; effects on mortality statistics in Finland, 1995. Forensic Sci Int 2003;131:113-24.
Meel BL. Certification of deaths at Umtata General Hospital, South Africa. J Clin Forensic Med 2003;10:13-5.
Sağlık Bakanlığı. Türkiye’de ölüm nedenleri. İçinde: Ulusal hastalık yükü. Maliyet etkililik projesi çalışması. Ankara: 2004.
Vehid S, Köksal S, Aran SN, Kaypmaz A, Sipahioğlu F, Özbal AN. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde 1998 yılında meydana gelen ölümlerin dağılımının ince- lenmesi. Cerrahpaşa Tıp Dergisi 2000;31:16-22.
Işık AF, Demirel B, Şenol E. Bildirilen ölüm neden- leri ‘Gerçek ölüm nedeni’ mi? Türkiye Klinikleri Adli Tıp Dergisi 2004;1:1-11.
Gurpinar SS, Can G, Bolukbasi O, Torun P. Analysis of mortality reports from a university hospital of Turkey. Forensic Sci Int 1997;88:169-71.
Smith Sehdev AE, Hutchins GM. Problems with proper completion and accuracy of the cause-of- death statement. Arch Intern Med 2001;161:277-84.
Lu TH, Lee MC, Chou MC. Accuracy of cause-of- death coding in Taiwan: types of miscoding and effects on mortality statistics. Int J Epidemiol 2000;29:336-43.
Perkins GD, McAuley DF, Davies S, Gao F. Discrepancies between clinical and postmortem diagnoses in critically ill patients: an observational study. Crit Care 2003;7:R129-32.
Blosser SA, Zimmerman HE, Stauffer JL. Do autop- sies of critically ill patients reveal important findings that were clinically undetected? Crit Care Med 1998;26:1332-6.
Özdemir MH, Çekin N, Gülmen MK. Malpraktis iddialarında otopsinin önemi: bir olgu sunumu. Patoloji Bülteni 1999;16:1-4.