ORTADOĞU’DAKİ MEZHEP KAVGALARININ BALKANLARA YANSIMALARI
Ortadoğu’nun mezhep savaşları içinde
bulunması, dünyanın her bölgesinde olduğu gibi Balkan coğrafyasında da
yansımaları göstermiştir. Bu makalede Şii-Sünni geriliminden ziyade Sünni
öğreti içerisinde “gerçek İslam” tebliğleri ele alınacaktır. Radikal,
kökten-değişimci hareketlerin geliştiğini, özellikle 1990’lı yıllardan bu yana
yeni dini yorumlar ve farklı mezhebî anlayışların yansımalarına dikkat
edilecektir. Balkanlar coğrafi yapısı itibariyle Hanefiliğin yoğun olduğu bir
bölgede, radikal grupların esas ve “gerçek İslam’ın” imanı Hanbeli/Selefî’nin
tanımına göre sunulmaktaydı. Ancak savaş tahripleri ve komünist yıkımını
dikkate almadan, inançları amele bağlamanın bireysel ve toplumsal hayata nasıl
yansıyacağı, hangi sonuçları doğurabileceği düşünülmeden klasik öğreti üzerine
ısrarla gidilmeye zorlandığı görülecektir.
Sectarian Conflicts in the Middle East and Their Impact to the Balkans
The presence of sectarian conflicts in
the Middle East, as in every region of the world, has demonstrated its reflection
in the Balkans too. In this article, beside the Sunni-Shiite tensions, we will discuss
the Sunni doctrine of “ true Islam”. Attention will be given to new religious interpretations
and reflections of different sectarian approaches and developing of radical and
radically changing movements especially since the 1990s. “True Islam” was presented
by the principles of theradical groups’ definition of Hanbeli/Salafi, to the Balkans,
a region densely dominated by Hanefism. The insistence on the classical doctrine
that faith must necessarily reflect on the practical way not taking into account
the devastation caused by communism, here is stated that this will bring unpredictable
results in social and individual life.
___
- Kaynakça
- ADEMİ, Rahman, “Balkanlarda İslamofobi”, İslamofobi Kolektif Bir Korkunun Anatomisi, Kemal İbn-i Hümam Vakfı, Sivas 2012.
- BALLA, Abdurrahman, E vërteta e Qartë, Tiranë, 2009.
- BARDHI, Ismail, Kriza e Teologjise Shqiptare, Logos-A, Shkup, 2009.
- BASHA, Ali M., Rrugetimi i Fese İslame Ne Shqipëri (1912-1967), Tiranë, 2011.
- BELLO, Hasan, “Diktatura dhe Besimet Fetare”, Drita İslame, S. 1, Tiranë, 2012.
- BÜYÜKKARA, Mehmet Ali, “11 Eylül’le Derinleşen Ayrılık: Suûdî Selefîyye ve Cihadî Selefîyye”, Dinî Araştırmalar, 7. Sayı.
- BÜYÜKKARA, Mehmet Ali, “Günümüzde Selefîlik ve İslami Hare-ketlere Olan Etkisi”, Tarihte ve Günümüzde Selefîliki Ensar Yay., İstanbul, 2014.
- BÜYÜKKARA, Mehmet Ali, “Türkiye’deki Radikal Dini-Siyasi Akımlar”, Demokrasi Platformu III, Yıl 2, S. 8, 2006.
- BÜYÜKKARA, Mehmet Ali, İhvan’dan Cüheyman’a Suudi Arabistan ve Vehhabilik, Rağbet Yay., İstanbul, 2004.
- CLAYER, Nathalie, “God In The “Land Of The Mercedes” The Reli-gious Communities In Albania Since 1990”, HAL S.17-20.
- DELİSO, Christopher, The Coming Balkan Caliphanet: The Threat of Ra-dical Islam to Europe, Praeger Security International, London 2007.
- GÜLER, Zekeriya, “Selefî Hareketin Tarihî Kökenleri ve Yöntem Problemleri”, Marife, yıl. 9/2009, S. 3.
- HOTİÇ, Suvad, Rat u Bosni, Author House, Sarajevo 2010.
- İŞCAN, Mehmet Zeki, “Selefîliğin Temel Esasları ve Sosyo-Politik Arka Plan”, Tarihte ve Günümüzde Selefîlik, Ensar Yay., İstanbul, 2014.
- JUSİÇ, Muhammed, “İslamistiçki Pokreti u XX Stoljeçu i Njihovo Prisustvo u Bosni i Hercegovini”, İslamska Scena u Bosni i Herce-govini, Udruženje Ilmijje Islamske Zajednice u BiH i Fondacija Konrad Adenauer, Fakultet Islamskih Nauka, Sarajevo, 2011.
- LALA, Avni, “Arnavutluk’taki Selefî ve Tekfirci Hareket Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme”, Balkan Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 1/2012.
- ONAT, Hasan – KUTLU, (ed.) Sönmez, İslam Mezhepleri Tarihi, Gra-fiker Yay., Ankara, 2013.
- ÖZ, Mustafa, Başlangıçtan Günümüze İslâm Mezhepleri Tarihi, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2011.
- POPUVIÇ, Aleksandre, Balkanlarda İslam, İnsan Yay., İstanbul, 1995.
- ROUX, Jean-Paul, Dinlerin Çarpışması, çev. Lale Arslan Özcan, Kabalcı Yay., İstanbul, 2012.
- ROY, Olivier, Globalized Islam: The Search for a New Ummah, New York: Columbia University Press, 2004.
- SAVAŞ, Hüseyin, “Dün ve Bugünüyle Kosova Sorunu-II”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No.1, C. 25, Mayıs 2001.
- TODOROVA, Maria, Imaginig the Balkans, Oxford University Press, New York - Oxford, 1997.
- ZOTO, Edval N., Failure And Success Of Jihadi Information Operations On The Internet, Master Of Science In Defense Analysis, Kasım 2013.
- İnternet Siteleri
- Strategjia Kombëtare e Republikës së Kosovës Kundër Terrorizmit 2012-2017 https://www.mpb-ks.org/repository/docs/Strategy_for_Counter_Terrorism_2012-2017_alb.pdf (erişim: 22.04.2015)
- http://www.kuranihayat.com/content/%C3%BCrd%C3%BCnde-gizli-bir-hazine-%C5%9Fuayb-el-arnavut-hatice-islamo%C4%9Flu-erdem (erişim: 03.04.2015)
- http://sq.wikipedia.org/wiki/Peace_TV_Shqip (erişim: 12.03.2015)
- http://Selefî.org/index.php/fjalet-e-dijetareve-te-sunetit-rreth-politikes-votimeve/871-shejkh-bin-bazi-lidhur-me-anetaresimin-neper-grupet-dhe-partite-islame11 (erişim: 12.04.2015)
- http://www.e-zani.com/2014/05/26/qendrimi-islamit-mbi-ligjet-laike/ (erişim: 11.04.2015)
- http://www.shekulli.com.al/p.php?id=53128 (erişim: 08.04.2015)
- http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/bosnadan-suriyeye-savas-yolculugu (erişim: 10. 04. 2015)
- http://www.nytimes.com/2008/12/23/nyregion/23fortdix.html?adxnnl=1&adxnnlx=1429219145-g2K1u1PxqW9WQIKTA7UfLw (erişim: 17. 04. 2015)
- ISSN: 1309-5188
- Başlangıç: 2010
- Yayıncı: Balkan Araştırmaları Merkezi – Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
ZORUNLU GÖÇ PERSPEKTİFİNDEN “1938’DE TÜRKİYE YUGOSLAVYA NÜFUS MÜBADELESİ” ÜZERİNE BİR İNCELEME
COMMUNISM AND NATIONALISM IN ALBANIA – A FLEXIB-LE RELATION BETWEEN RULE AND EXCEPTION
KALKANDELEN'DE YAŞAYAN GENÇLERDE DİNİ ŞÜPHELERİN KAYNAKLARI VE ETKİLERİ - (2)
KOSOVA’DA YAYINLANAN İSLAMİ BİLİMSEL-AKADEMİK DERGİLERİN İÇERİĞİ VE KRİTİĞİ