Türkiye’de sağlık sisteminin sorunları ve çözüm önerileri
Gelişmekte olan ülkelerde nüfus yapısındaki değişiklikler, ortak kamu sağlığı problemleri ve sağlık göstergeleri gibi nedenlerle her geçen yıl artan sağlık harcamaları, sağlık sistemlerinin yeniden planlanmasına yol açmıştır. Ülkeler kamu kaynaklarının önemli bir kısmını sağlık harcamalarına ayırmaktadırlar. Sağlık harcamalarının tüm dünya da hızla artmaya devam etmesi nedeniyle hem kamu hem de özel sektörde sağlık hizmetlerinin finansmanıyla ilgili tartışmalar ve kaynak bulma çabaları devam etmektedir. Gelişmekte ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de hakkaniyetli ve adil bir şekilde vatandaşlarına daha kaliteli ve çağdaş sağlık hizmeti sunmak amacıyla yapısal reformlar gerçekleşmiştir. Çalışmamızda Türkiye’de sağlıkta yaşanan dönüşümü ve bu dönüşümün yansımalarını ele alarak, 1980’lerde izlenen neo-liberal dönüşüm politikalarının sağlık hizmetlerine yansımaları tanımlayarak, dönüşüm sürecini etkileriyle analiz etmek amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Türk sağlık sistemi, Sağlık reformları, Sağlıkta dönüşüm programı
Problems and solutions of the health system in Turkey
Gelişmekte olan ülkelerde nüfus yapısındaki değişiklikler, ortak kamu sağlığı problemleri ve sağlık göstergeleri gibi nedenlerle her geçen yıl artan sağlık harcamaları, sağlık sistemlerinin yeniden planlanmasına yol açmıştır. Ülkeler kamu kaynaklarının önemli bir kısmını sağlık harcamalarına ayırmaktadırlar. Sağlık harcamalarının tüm dünya da hızla artmaya devam etmesi nedeniyle hem kamu hem de özel sektörde sağlık hizmetlerinin finansmanıyla ilgili tartışmalar ve kaynak bulma çabaları devam etmektedir. Gelişmekte ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de hakkaniyetli ve adil bir şekilde vatandaşlarına daha kaliteli ve çağdaş sağlık hizmeti sunmak amacıyla yapısal reformlar gerçekleşmiştir. Çalışmamızda Türkiye’de sağlıkta yaşanan dönüşümü ve bu dönüşümün yansımalarını ele alarak, 1980’lerde izlenen neo-liberal dönüşüm politikalarının sağlık hizmetlerine yansımaları tanımlayarak, dönüşüm sürecini etkileriyle analiz etmek amaçlanmıştır.
___
- 1. Yardim, M. S. and Uner, S. Equity in access to care in the era of health system reforms in Turkey. Health Policy. 2018;122(6):645-651.
- 2. Elbek, O., ve Adaş, E. B. Sağlıkta dönüşüm: eleştirel bir değerlendirme. Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni. 2009;12(1):33-43.
- 3. Qolipour, M., Khiavi, F. F. and Mohammad, S. An association between change in health expenditures and health indicators; A cross country comparison. Iran J Heal. 2017;5:32-41
- 4. Ünal, A. veTagiyev, R. Sağlık sisteminde desantralizasyon: Türkiye ve Azerbaycan sağlık sistemleri üzerine bir inceleme. J. Süleyman Demirel Univ. CİEP Özel Sayısı. 2016:479–497
- 5. Çiftçi, F., ve Bostan, S. Sağlıkta dönüşüm programı uygulamalarının hastane hizmetleri üzerindeki değişim etkisi: sağlık çalışanlarının görüşleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 7(2):1-8.
- 6. Ali Jadoo Alazawi, S. A., Aljunid, S., Sulku, S. N. and Nur, A. M. Turkish health system reform from the people perspective. BMC Public Health 2014;14:2-9
- 7. Erençin, A. ve Yolcu, V. Türkiye’de sağlık hizmetlerinin dönüşümü ve yerinden yönetimi. Siyaset Yönetim. 2008;3:118-136
- 8. www.tuik.gov.tr. http://tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist. (Erişim Tarihi: 6. Haziran 2019)
- 9. www.saglik.gov.tr. https://www.saglik.gov.tr/TR,52696/saglik-istatistikleri-yilligi-2017-yayinlanmistir.html. (Erişim Tarihi: 6. Haziran 2019)
- 10. Tatar, M., Mollahaliloğlu, S., Sahin, B., Aydin, S., Maresso, A., and Hernández-Quevedo, C. Turkey. Health system review. Health systems in transition.2011;13(6):1-186.
- 11. Ağır, H. ve Tıraş, H. H. Türkiye’de sağlık harcama türlerinin değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sos. Bilim. Derg. 2018;15:643–670
- 12. Atun, R. vd. Health-care reform in Turkey: Far from perfect. Lancet. 2014; 383:3-4
- 13. Ökem, Z. G. and Çakar, M. What have health care reforms achieved in Turkey? An appraisal of the “Health transformation programme”. Health Policy. 2015;119:1153–1163
- 14. Çetin, F. Sağlıkta dönüşüm programı ekseninde sağlığın ekonomi politiği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim. Fakültesi Derg. 2017;19:274-293
- 15. www.oecd.org. https://www.oecd-ilibrary.org/economics/oecd-economic-surveys-turkey-2018_eco_surveys-tur-2018-en (Erişim Tarihi: 6. Haziran 2019)
- 16. Ener, M. ve Yelkikalan, N. Gelişmekte olan ülkelerin sağlık sistemlerinin yeniden yapılanması ve finansmanı: Türkiye deneyimi. Kocaeli Üniversitesi Sos. Bilim. Dergisi. 2003;(6):99-113
- 17. Saraçoğlu, B., Sülkü, S. ve Açıkgöz, S. Sağlık Bakanlığı hastanelerinin finansal durumu üzerinde sağlıkta dönüşüm programının etkileri. Ekon. Yaklasim. 2012;23:269-282
- 18. Sülkü, S. N. Performansa dayalı ek ödeme sisteminin kamu hastanelerinin verimliliği üzerine etkileri. Maliye Dergisi. 2011;160:242–268
- 19. Cural, M. Türk sosyal güvenlik sisteminin mali yapısı ve sisteme yapılan bütçe transferlerinin ekonomik yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim. Fakültesi Dergisi. 2016;21:693-706
- 20. www.turkishlaborlaw.com. http://turkishlaborlaw.com/turkish-social-security-law-no-5510 (Erişim Tarihi: 8. Haziran 2019)
- ISSN: 2146-9601
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2012
- Yayıncı: Balıkesir Üniversitesi