Klinik Hemşirelerin İlaç Uygulamaları ve Hatalarına Yönelik Güncel Bilgi Durumu Ve Tutumlarının İncelenmesi

Amaç: Bu çalışma, hemşirelerin ilaç uygulamaları hakkında bilgi düzeyleri ve ilaç hatalarına karşı tutumlarını belirlenmek amacıyla gerçekleştirildi. Gereç Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki olan çalışma, Eylül-Aralık 2020 tarihleri arasında bir eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan 150 hemşire ile gerçekleştirildi. Çalışma öncesi ilgili kurum ve etik kurul izni alındı. Araştırma verileri, hemşirelerin sosyodemografik özellikleri, ilaç uygulama bilgi düzeyi ve Cohen ve ark. tarafından geliştirilen ilaç hatalarına yönelik hemşire bilgi ve tutum ölçeği ile toplandı. Veriler SPSS 21.0 programında ile değerlendirildi, tanımlayıcı analizler ile Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanıldı. Bulgular: Araştırmada hemşirelerin %45,3’ü sadece nöbet şeklinde çalıştığı, %50,7’si haftalık 40 saat mesai tamamladığı, günlük ortalama 22 hastaya bakım uyguladıkları, %82’sinin ilaç hatası yapmadığını ancak %54,7’sinin ilaç hatasına tanık olduğu ve sadece %10’u bildirimde bulunduğu belirlendi. Hemşirelerin ilaç uygulamaları bilgi durumu puan ortalaması 31,66±3,93 iken, tutum ölçeği ortalamasının 49,65±13,47 ile orta düzeyde olup ortalamalar arasında anlamlı bir fark olmadığı belirlendi (p>0.05). Sonuç: Sağlık kuruluşlarında ilaç hatalarının bildirimi için sistem oluşturulmalı ve hemşirelere belli aralıklarla ilaç uygulamaları konusunda hizmet içi eğitim programları düzenlenmelidir.

Investigation of Current Knowledge and Attitudes of Clinical Nurses towards Medication Applications and Errors

Objective: This study was carried out to determine the level of knowledge of nurses about drug applications and their attitude to drug errors. Material and Methods: The descriptive study was carried out between September and December 2020 with 150 nurses working in an education and research hospital. Prior to the study, permission was obtained from the relevant institution and Ethics Committee. Research data, sociodemographic characteristics of nurses, level of Drug Application knowledge, and Cohen et al. it was collected by the nurse information and attitude scale towards drug errors developed by. The data was evaluated with SPSS 21.0 program, correlationn testi were used with descriptive analyses. Results: İn the study, 45.3% of nurses worked only as seizures, 50.7% completed 40 hours of overtime weekly, cared for an average of 22 patients daily, 82% did not make drug errors, but 54.7% witnessed drug errors and only 10% reported them. It was determined that the average score of the nurses ' drug application information status was 31.66±3.93, while the average attitude scale was moderate with 49.65±13.47 and there was no significant difference between the averages (p>0.05). Conclusion: A system should be established for reporting drug errors in health institutions and in-service training programs should be organized for nurses on drug applications at regular intervals).

PDF

___

Agency for Healthcare Research and Quality -AHRQa. (2019). Medication Errors and Adverse Drug Events | AHRQ Patient Safety Network. Erişim Adresi: https://psnet.ahrq.gov/primers/primer/23 Erişim Tarihi:27.10.2020
Aştı, T., Madenoğlu Kıvanç, M. (2003). Ağız yolu ile ilaç verilmesine ilişkin hemşirlerin bilgi ve uygulaması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6, 1–9.
Aydın, S. S., Akın, S., Işıl, Ö. (2017). Bir Hastanede Çalışan Hemşirelerin İlaç Hatası Bilgi Düzeyi Ve İlaç Hatalarının Raporlanması İle İlgili Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 14(1), 14-24.
Aygın, D., Cengiz H. (2011). İlaç Uygulama Hataları Ve Hemşirenin Sorumluluğu. Şişli Etfal Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Tıp Bülteni 45(3): 110–14.
Aygın, D.,Yaman, Ö., Bitirim, E. (2020). İlaç Uygulama Hataları: Acil Servis Örneği Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi; 9(2), 75-82
Bingöl, Ü., Kutlu, A. (2019). Hemşirelerin Çalışma Ortamlarının Hasta ve Hemşire Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi, EGE HFD. 35(2),49-59
Bişkin, S. (2014). Hemşirelerin deneyimledikleri ilaç uygulama hatalarının oluşum nedenlerine ilişkin algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya
Çakmak, C., Konca, M., Teleş, M. (2019). Türkiye Ulusal Güvenlik Raporlama Sistemi (GRS) Üzerinden Tıbbi Hataların Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2018; 21(3), 423-448.
Daştan, B., Hintistan, S. (2018). Dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi: Kırsal bölge örneği. Ordu University Journal of Nursing Studies, 1(1),1-9.
Dönmez, S., Karakuş, E. (2019). Yeni Mezun Olan Hemşirelerin Mesleğe Bağlılıklarının İncelenmesi. Kocaeli Med J. 8(1), 146-152.
Gürlek, Ö., Yavuz, M. (2013). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Ameliyat Öncesi Hasta Eğitimi Uygulama Durumları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16,8-15.
Güven, Ş.D., Şahan, S., Ünsal, A. (2019). Hemşirelerin tıbbi hatalara yönelik tutumları. İzlek Akademik Dergi. 2(2), 75-85.
Kandemir, A., Yüksel, S. (2020). Cerrahi hemşirelerinin tıbbi hata tutum ve eğilimlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2): 287- 297. https://doi.org/10.17049/ataunihem.659960
Karagözoğlu, Ş., Otu, M., Coşkun, G. (2019). Bir araştırma ve uygulama hastanesinde ilaç hatalarının bildirimine yönelik hemşirelerin düşünceleri ve ilaç hatalarını raporlama alışkanlıkları. Cumhuriyet Üniv. Sağ. Bil. Enst. Derg., 4(1), 26-39.
Karaca Sivrikaya, S., Şimşek Kara, A. (2019). Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Eğilimlerinin İncelenmesi. Balıkesir Sağlık Bil Derg. 8(1): 7-14.
Kaya, N., Palloş, A. (2014). Parenteral ilaç uygulamaları Hemşirelik Esasları. Editörler: Aştı T.A, Karadağ A. İstanbul; Akademi Yayıncılık.
National Coordinating Council for Medication Error Reporting and Prevention (2020). What is a Medication Error?. Erişim adresi: https://www.nccmerp.org/aboutmedication-errors. Erişim tarihi: 27.10.2020
Özlü, Z. K., Eskici, V., Aksoy, D., Özer, N., Yayla, A., Avşar, G. (2015). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin İlaç Uygulama Hatalarına Yönelik Görüş ve Deneyimlerinin Belirlenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, (1-2-3), 83-103. https://doi.org/10.1501/Asbd_0000000052
Öztürk, R., Güleç, D., Güneri, S. E., Sevil, Ü. Gürmen, N. (2013). Hemşirelerin İş Yaşamı Kaliteleri ile Hasta Memnuniyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 167-174.
Özvurmaz, S., Öncü, A. (2018). Vardiyalı ve Nöbet Sistemi Şeklinde Çalışma Düzeninin Hemşireler Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2(1),39-46
Oğuz Ö. (2007). İlaç hataları ve hataların raporlanmasına yönelik hemşirelerin alışkanlık ve deneyimlerinin belirlenmesi ve ilaç hatalarının önlenmesine ilişkin stratejilerin geliştirilmesi. (Yüksek lisans Tezi), Marmara Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Potter, A.P., Perry, A.G., Stockert, P.A., Hall, A.M. (2021). Fundamentals of Nursing. Tenth Edıtıon Elsevier Printed in Canada ISBN: 978-0- 323-67772-1, 592- 633.
Tok Yıldız, F. Yıldız, İ. (2020). Hemşirelerin İlaç Uygulama Hatalarına Yönelik Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Türk Fen Ve Sağlık Dergisi 1, 29– 41
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Verimlilik Kalite ve Akreditasyon Dairesi Başkanlığı. (2018). “Güvenlik Raporlama Sistemi 2017 Türkiye İstatistikleri. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı SKS-Hastane (2016). ISBN: 978-975-590-558-7
Yöntem, S. (2016). Hemşirelerin İlaç Hatalarına Yönelik Bilgi Ve Tutumları. (Yüksek Lisans Tezi), İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı
Yöntem, S., Güntürkün, F., Tokem, Y., Kaplan, Y. C. (2019). Hemşirelerin İlaç Hatalarına Yönelik Bilgi ve Tutumları, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(2), 51-59.
Yurtsever, İ., Karagözoğlu, Ş. (2020). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Hastanede Kullanılan Hemşirelik Bakım Planını İyileştirme Konusundaki Görüş ve Önerileri: Karma Modelde Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7(3), 215-225. https://doi.org/10.31125/hunhemsire.834055
Yüksel Koçak, D., Yaman, Ş. (2015). Kadın doğum kliniklerinde çalışan hemşirelerin yaptıkları ilaç hataları ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(2), 99-104. https://doi.org/10.5222/HEAD.2019.099
Üstüner Top, F., Çam, H.H. (2016). Hastanede Çalışan Hemşirelerin İlaç Uygulama Hataları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin.; 15 (3),213-219. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1443792015
World Health Organization-WHOa. (2017). Patient Safety Making health care safer. Erişim Adresi: http://apps.who.int/bookorders