Erkek Cinsiyetine Yönelik Kalıpyargılar Ölçeği’ni Türkçe’ye Uyarlama Çalışması: Metodolojik Çalışma

Amaç: Bu çalışma, Erkek Cinsiyetine Yönelik Kalıpyargılar Ölçeği’ni (ECYKÖ) Türk kültürüne uyarlamak, 15 maddelik uzun ve beş maddelik kısa formunun psikometrik özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma metodolojik tiptedir. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak online anket aracılığı ile veriler toplanmıştır. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden, 18-30 yaş arası toplam 702 erkek birey çalışmaya katılmıştır. ECYKÖ’nün psikometrik özelliklerini tespit etmek için dil geçerliği, kapsam geçerliği, yapı geçerliği, iç tutarlık güvenirliği ve madde analizi kullanılmıştır. Bulgular: ECYKÖ’nün açıklayıcı faktör analizi sonucuna göre uzun ve kısa formunun Türk örnekleminde tek boyutlu olduğu doğrulanmıştır. Faktör yükleri uzun formu için 0.521-0.850 ve kısa form için 0.684-0.912 arasındadır. Doğrulayıcı faktör analizine göre tüm maddelerin modelle uyumlu olduğu görülmüştür. Ölçeğin cronbach alfa katsayısı uzun formunda 0.933, kısa formunda 0.839 olarak bulunmuştur.Sonuç: ECYKÖ’nün güçlü psikometrik özelliklere sahip olduğu ve Türk toplumunda kullanılabileceği görülmüştür. ECYKÖ uzun veya kısa formu, toplumsal cinsiyet çalışmalarında, bireyin kimliğinin toplumsal baskılardan etkisini değerlendirmede ve olumsuz erkeklik yargılarının toplum düzeyindeki etkilerini izlemede kullanılabilir.

The Adaptation Study of Stereotypes Scale for Male Gender to Turkish: Methodological Study

Objective: This study was conducted in order to adapt the Stereotypes Scale for Male Gender (SSMG) to Turkish culture and to examine the psychometric properties of the 15-item long and five-item short form. Materials and Methods: The research is methodological type. Data were collected through an online questionnaire using the purposive sampling method in the research. A total of 702 male individuals between the ages of 18-30 from various regions of Turkey participated in the study. The content validity, structure validity, internal consistency reliability and item analysis methods were used to determine the psychometric properties of SSMG. Results: According to the exploratory factor analysis results of the SSMG, it was confirmed that the long and short forms were single factor in the Turkish sample. Factor loads are between 0.521-0.850 for the long form and 0.684-0.912 for the short form. As a result of the confirmatory factor analysis, all items were found to be compatible with the model. The cronbach's alpha coefficient of the scale was found to be 0.933 in the long form and 0.839 in the short form. Conclusion: It has been determined that SSMG has strong psychometric properties and can be used in Turkish society. The long or short form of SSMG can be used in gender studies, assessing the impact of an individual's identity on social pressures, and monitoring the impact of negative stereotypes of masculinity at the community level.

PDF

___

Akkaş, İ. (2019). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları çerçevesinde ortaya çıkan toplumsal cinsiyet ayrımcılığı. Ekev Akademi Dergisi, ICOAEF Özel Sayısı, 97-118. https://doi.org/10.17753/ekev1038
Alavi, M., Visentin, D. C., Thapa, D. K., Hunt, G. E., Watson, R., & Cleary, M. (2020). Chi square for model fit in confirmatory factor analysis. Journal of Advanced Nursing, 76(9), 2209-2211.
Altınova, H. H., & Duyan, V. (2013). Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22. https://doi.org/10.1111/jan.14399
Aydın, D., & Atalay, S. (2021). Hegemonik erkekliğin inşası: İzmir’de ‘daha’ erkeklik. Moment Dergi, 8(1), 47-65. https://doi.org/10.17572/mj2021.1.4765
Bakioğlu, F., & Türküm, A. S. (2019). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 717-725. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2697
Barrett, P. (2007). Structural equation modelling: Adjudging model fit. Personality and Individual Differences, 42(5), 815-824. https://doi.org/10.1016/j.paid.2006.09.018
Beyazit, U., & Çakici, E. (2014). The Turkish translation, reliability and validity study of the Hypergender Ideology Scale. Academic Research International, 5(5), 226-235. https://doi.org/10.6007/ijarbss/v4- i12/1327
Boratav, H. B., Fişek, G. O., & Eslen-Ziya, H. (2017). Erkekliğin Türkiye Halleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Cangöz, İ. (2013). İletişim Fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet farkındalığı ve cinsiyetçi şiddetle ilgili görüşleri. İletişim, 19, 41-64.
Davis L.L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5, 194- 197. https://doi.org/10.1016/s0897-1897(05)80008-4
Dökmen, Z. Y. (1999). Bem Cinsiyet Rolü Envanteri kadinsilik ve erkeksilik ölçekleri Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Kriz Dergisi, 7(1), 27-40. https://doi.org/10.1501/kriz_0000000139
Eagly, A. H., & Wood, W. (2016). Social role theory of sex differences. In N. Naples, R. C. Hoogland, M. Wickramasinghe, & W. C. A. Wong (Eds.), The Wiley Blackwell encyclopedia of gender and sexuality studies. New York: Wiley. https://doi.org/10.1002/9781118663219.wbegss183.
Erbuğ, E. (2021). Özel alanda erkekliğin yeniden inşasını anlamak: home offıce çalışan erkekler. Moment Dergi, 8(1), 25-46. https://doi.org/10.17572/mj2021.1.2546
Esen, E., Soylu, Y., Siyez, D. M., & Demirgürz, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının toplumsal cinsiyet rolü ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. e-International Journal of Educational Research, 8(1), 46-63.
Gözütok, F. D., Toraman, Ç., & Acar-Erdol, T. (2017). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeğinin (TCEÖ) geliştirilmesi. Ilkogretim Online, 16(3), 1036-1048. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330240
Hair Jr, J. F., Howard, M. C., & Nitzl, C. (2020). Assessing measurement model quality in PLS-SEM using confirmatory composite analysis. Journal of Business Research, 109, 101-110. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.11.069
Heilman, B., Guerrero-López, C. M., Ragonese, C., Kelberg, M., & Barker, G. (2019). The cost of the man box: a study on the economic impacts of harmful masculine stereotypes in the US, UK, and Mexico—executive summary. Retrived November 12, 2021, from https://promundoglobal.org/wp- content/uploads/2019/04/Cost-of-the-Man-Box-US- Web.pdf
Hill, A. L., Miller, E., Switzer, G. E., Yu, L., Heilman, B., Levtov, R. G., ... & Coulter, R. W. (2020). Harmful masculinities among younger men in three countries: Psychometric study of the Man Box Scale. Preventive Medicine, 139, 106185. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2020.106185
Hodges, E. A., Rowsey, P. J., Gray, T. F., Kneipp, S. M., Giscombe, C. W., Foster, B. B., ... & Kowlowitz, V. (2017). Bridging the gender divide: Facilitating the educational path for men in nursing. Journal of Nursing Education, 56(5), 295-299.
International Test Commission (ITN). (2018). Guidelines for translating and adapting tests. International Journal of Testing, 18(2), 101–134. https://doi.org/10.1080/15305058.2017.1398166
Kaiser, M. O. (1974). Kaiser-Meyer-Olkin measure for identity correlation matrix. Journal of the Royal Statistical Society, 52, 296-298.
Orcan, F. (2018). Exploratory and confirmatory factor analysis: Which one to use first. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 414- 421. https://doi.org/10.21031/epod.394323
Perry, J. L., Nicholls, A. R., Clough, P. J., & Crust, L. (2015). Assessing model fit: Caveats and recommendations for confirmatory factor analysis and exploratory structural equation modeling. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 19(1), 12- 21. https://doi.org/10.1080/1091367x.2014.952370
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2012). Nursing Research: Principles and Methods. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Pulerwitz, J., & Barker, G. (2008). Measuring attitudes toward gender norms among young men in Brazil: development and psychometric evaluation of the GEM scale. Men and Masculinities, 10(3), 322-338. https://doi.org/10.1177/1097184x06298778
Sakallı, N. & Türkoğlu B. (2019). Erkek olmak ya da olmamak: sosyal psikolojik açıdan erkeksilik/erkeklik çalışmaları. Türk Psikoloji Yazıları, 22(44), 52-76. https://doi.org/10.31828/tpy1301996120190516m00 0014
Shieh, J. I., & Wu, H. H. (2016). Measures of consistency for DEMATEL method. Communications in Statistics- Simulation and Computation, 45(3), 781-790. https://doi.org/10.1080/03610918.2013.875564
Şenol, D., & Çalar, V. (2018). Toplumsal cinsiyet bağlamında Batman’da erkek olmak. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 1, 1-16.
Ünal, F., Tarhan, S., & Köksal, E. Ç. (2017). Toplumsal cinsiyet algısını yordamada cinsiyet, sınıf, bölüm ve toplumsal cinsiyet oluşumunun rolü. Bartın University Journal of Faculty of Education, 6(1), 227-236. https://doi.org/10.14686/buefad.287496
van der Gaag, N., Heilman, B., Gupta, T., Nembhard, C., and Barker, G. (2019). State of the World’s Fathers: Unlocking the Power of Men’s Care. Washington, DC: Promundo-US. Retrived November 12, 2021, from https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/handle/1/1611
Watson, J. C. (2017). Establishing evidence for internal structure using exploratory factor analysis. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 50(4), 232-238. https://doi.org/10.1080/07481756.2017.1336931
Whitley, B.E. & Kite M. E. (2013) Principles of research in behavioral science. 3rd ed. New York, Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315450087-1
Zeyneloğlu, S., & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 409-420.