Kışlık Kırmızı Mercimek (Lens culinaris Medic. ) Genotiplerinin Fenolojik ve Morfolojik Özellikleri Üzerine Ekim Zamanlarının Etkisi*
Konya ekolojik şartlarında kışlık olarak yetiştirilen kırmızı mercimek (Lens culinaris Medic.) genotiplerinin fenolojik ve morfolojik özelliklerini belirlemek amacıyla 2 yıl süre ile (2013/2014 – 2014/2015) yapılan bu çalışmada 6 genotip (Fırat 87, Kafkas, Seyran, Popülasyon, Çiftçi, Özbek ), 5 farklı zamanda ( 30 Eylül, 10 Ekim, 20 Ekim, 30 Ekim, 10 Kasım) ekilmiştir. Tarla denemeleri: Tesadüf Bloklarında Faktöriyel Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Yılların ve çeşitlerin ortalaması olarak; çıkış süresi 36.75 gün (10 Ekim) – 47.75 gün (10 Kasım), çiçeklenme süresi 170.92 gün (10 Kasım) – 201.50 gün (30 Eylül), vejetasyon süresi 225.19 gün(10 Kasım) – 256.83 gün (30 Eylül), bitki boyu 26.41 (10 Ekim) – 26.57 cm (20 Ekim), ilk bakla yüksekliği 12.38 (10 Kasım) – 12.58 cm (30 Ekim), anadal sayısı 4.53 (30 Eylül) – 4.67 adet (10 Kasım) ve bakla sayısı 30.58 (30 Eylül) – 30.82 adet (30 Ekim) arasında değişmiştir. En kısa çıkış süresi 20,67 gün ile 2013 yılında 30 Eylül tarihinde ekilen Özbek çeşidinde olmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Kırmızı mercimek, ekim zamanı, fenolojik ve morfolojik özellikler
___
- Akçin, A. (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. Konya, Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, p. 367.
- Akdağ, C. (2001). Yemeklik Tane Baklagiller. Tokat, Gaziosmanpaşa Üniv. Zir. Fak. Yayınları.
- Aydoğan, A., Karagül, V., Gürbüz, A. (2008). Farklı ekim zamanlarının yesil ve kırmızı mercimeğin (Lens culinaris Medic.) verim ve verim öğelerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Arastırma Enstitüsü Dergisi, 17 (1-2), 25-33.
- Aziz, M. A. (1992). Response of lentil (1-5) to different sowing dates. Lens Newsletter 19(2), 18−20.
- Baysal, Y. (1997). Van ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarının mercimek (Lens culinaris Medic.) çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Van.
- Biçer, B. T., Şakar, D. (2011). Mercimek (Lens culinaris Medik.) hatlarının verim ve verim özellikleri yönünden değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15 (3), 21-27. Ceyhan, E., Kahraman, A., Ateş, M. K., Karadaş, S. (2012). Stability analysis on seed yield and its components in pea. Bulg. J. Agric. Scie.,18 (6), 887-893.
- Ceylan, A., Sepetoğlu, H. (1977). Mercimekte (Lens culinaris medic.) ekim zamanı araştırması. Bitki, 4 (3), 324-331.
- Çokkızgın, A., Çölkesen, M., Kayhan, K., Aygan, M. (2005). Kahramanmaraş koşullarında değişik kışlık mercimek (Lens culinaris Medic.) çeşitlerinde verim ve verim özellikleri üzerine bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (2), 285-290.
- Erman, M., Demirhan, H., Tunçtürk, M. (2005). Siirt ekolojik koşularında kışlık olarak yetişebilen bazı mercimek çeşitlerinin önemli tarımsal ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi. Antalya. I: 237–240.
- FAO, 2021. 2/ Trademap (Erişim: 09.01.2021).
- Gülaç, Z. N. (2021). Ürün raporu. Mercimek Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. Ankara.
- Günel, E., Yılmaz, N., Erman, M. ve Kulaz, H. (1993). Van ekolojik koşullarında mercimegin (Lens culinaris Medic.) Fenolojik ve morfolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (1- 2), 315-323.
- Kahraman, A. (2016). Nutritional components and amino acids in lentil varieties. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 30 (1), 34-38. ISSN: 2458-8377.
- Kahraman, A. (2017). Nutritional value and foliar fertilization in soybean. Journal of Elementology, 22 (1), 55-66, DOI: 10.5601/jelem.2016.21.1.1106.
- Kahraman, A. (2020). Managing the humic acid fertilizing of chickpea and protein statues. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 34 (1), 107-110. DOI:10.15316/SJAFS.2020.20
- Kahraman, A., Onder M. (2018). Accumulation of heavy metals in dry beans sown on different dates. Journal of Elementology, 23 (1), 201-216. DOI: 10.5601/jelem.2017.22.2.1308.
- Kahraman, A., Önder, M. (2017). Effects of sowing times on some quality characteristics of dry bean. Journal of Central Research Institute for Field Crops, 26 (Special Issue): 149-154. DOI: 10.21566/tarbitderg.359439.
- Önder, M., Yaman, Y. (1996). Mercimekte (Lens culinaris Medic.) ekim zamanı ve ekim sıklığının dane verimi ve bazı verim unsurlarına etkileri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (11), 46-56.
- Sekhon, H. S., Singh, G., Sandhu, S. S. (1994). Effect of date of sowing and seeding rate on growth and yield of lentil. Lens News Letter, 19 (2), 21-22.
- Shoaib, Y. O. (1992). Effects of sowing dates and seeding rate on lentil in Eastern Libya, Lens Newsletter, 19 (2), 21-22.
- Siddique, K. H. M., Loss, S. P., Regan, K. L., Pritchard, D. L. (1998). Adaptation of lentil (Lens culinaris Medik) to short season Mediterranean-type environments: response to sowing rates. Australian Journal of Agricultural Research, 49 (7), 1057-1066.
- Şehirali, S. (1988). Yemeklik Dane Baklagiller, Ankara, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
- Turk, M. A., Tawaha, A. M. ve El-Shatnewi, M. K. J. (2003). Response of lentil (Lens culinaris Medik) to plant density, sowing date, phosphorus fertilization and ethephon application in the absence of moisture stres. Journal of Agronomy & Crop Science, 189, 1-6.
- Yıldız, E. (2007). Diyarbakır kosullarında bazı kırmızı mercimek (Lens culinaris Medik.) çesitlerinde önemli bitkisel ve tarımsal özelliklerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Yılmaz, N., Erman, M., Kulaz, H. (1996). Van ekolojik koşullarında mercimekte (Lens culinaris Medic.) uygun ekim zamanının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11 (3), 45-54.
- ISSN: 2148-3205
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü