Turan KARADENİZ, Gülşah ÇATMADIM, Muharrem ARSLAN, Levent KIRCA

BADEMDEN ÇÖĞÜR ELDE EDİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Çalışmada kullanılan badem meyveleri Manisa ili Kula ilçesinde bir üretici bahçesinden aşısız bir genotipten temin edilmiştir. Çöğür eldesi için 40 tohum ekilmiş, deneme 5 tekerrürlü ve her tekerrürde 8 tohum olacak şekilde planlanmıştır. 24.02.2015 tarihinde ağaç talaşı içinde katlama yapılan badem tohumları, 17.04.2015 tarihinde köklendirme masalarına ekilmiştir. 20.05.2015 tarihinde köklendirme masaları üzerine net gölgelik takılmış, haftada 2 kere sulama yapılmış, köklendirme süresince 2 kere mancozeb %80 ve chlorpyrifos-ethyl verilmiştir. Bu süre zarfında çöğürlere birer kere CAN %26’lık (Kalsiyum, Amonyum, Nitrat) uygulanmıştır. Ayrıca, çöğürlere Innofert 20-20-20 TE Bor (B), Bakır (Cu), Demir (Fe), Mangan (Mn), Molibden (Mo), Çinko (Zn), mikro besin maddeleri uygulanmış, köklenmiş bitkiler 01.03.2016 tarihinde köklendirme masalarından çıkartılarak ölçümleri yapılmıştır. Çöğür gövde çapları toprak seviyesinden 2 cm yukarıdan ölçülmüştür. Kazık kökleri sayılarak gruplandırma yapılmış, saçak kök sayısı 5 adet altı az, 6-10 arası orta, 11 yukarısı çok olarak değerlendirilmiştir. Badem çöğürleri, katlamadan itibaren geçen bir yılsonunda aşılanabilecek olgunluğa ulaşmıştır.

A RESEARCH ON OBTAINING SEEDLING FROM ALMOND

Almond fruits used in the study were obtained from a non-grafted genotype from a producer garden in Kula district of Manisa province. 40 seeds were sown to obtain seedling, the experiment was planned with 5 replicates and 8 seeds per repetition. Almond seeds folded in wood shavings on 24.02.2015 were planted on rooting tables on 17.04.2015. On 20.05.2015 canopy was placed on rooting tables, irrigation was done twice a week, mancozeb 80% and chlorpyrifos-ethyl were given 2 times during rooting. During this period, CAN 26% (Calcium, Ammonium, Nitrate) was applied to the seedlings once. In addition, Innofert 20-20-20 TE Boron (B), Copper (Cu), Iron (Fe), Manganese (Mn), Molybdenum (Mo), Zinc (Zn), micronutrients were applied to the seedlings and the rooted of plants were removed from rooting tables on 01.03.2016 and their measurements were made. Seedling body diameters were measured 2 cm above ground level. Tap roots are grouped by counting, the number of eaves under 5 is few, 6-10 is medium and more than 11 are evaluated as many. Almond seedlings have reached maturity, which can be grafted at the end of a year since folding.

PDF

___

1. Ağlar, E., 2005. Pertek (Tunceli) yöresi bademlerinin (P. amygladus L.) seleksiyonu yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Van, 61s.
2. Akçay, M.E., Tosun, İ., 2005. Bazı geç çiçek açan yabancı badem çeşitlerinin Yalova ekolojik koşullarındaki gelişme ve verim davranışları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 36(1):1-5.
3. Aslantaş, R., 1993. Erzincan’ın Kemaliye ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin (Amygdalus communis L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Erzurum.
4. Balta, F., Yarılgaç, T., Balta, F., 2001. Fruit characteristics of native almond selections from the lake Van region (Eastern Anatolia, Turkey). Journal American Pomological Society 55(1):58-61.
5. Balta, M.F., 2002. Elazığ Merkez ve Ağın ilçesi bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar (Doktora Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Van, 262s.
6. Balta, M.F., Askın, M.A., Yarılgaç, T., Kazankaya, A., 2003. Maden ilçesinde doğal olarak yetiştirilen bademlerin meyve özellikleri. Türkiye 4. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Antalya, s:252-256.
7. Beyhan, Ö., Bostan, S.Z., 1995. Darende bademlerinin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5(1):91-100.
8. Beyhan, Ö., Şimşek, M., 2007. Kahramanmaraş Merkez ilçe bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde bir araştırma. Bahçe 36(1-2):11-18.
9. Bostan, S.Z., Cangi, R., Oğuz, H.D., 1995. Akdamar adası bademlerinin (P. amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Adana, 1:370-374.
10. Cangi, R., Şen, S.M., 1991.Vezirköprü ve çevresinde yetiştirilen bademlerin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1(3):131-152.
11. Denisov, V.P., 1988. Almond genetic sources in the USSR and their use in production and flowering. Acta Horticulturae, 224:299-306.
12. Dokuzoğuz, M., Gülcan, R., Atila, A., 1968. Ege Bölgesi bademlerinin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:148, 39s.
13. Dokuzoğuz, M., Gülcan, R., Karakır, N., 1979. Seçilmiş badem tiplerinin mukayesesi ve standardizasyonu üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK Sonuç Raporu No: 203, İzmir, 39s.
14. Gerçekcioğlu, R., Güneş, M., 1999. A research on improvement of almond (P. amygdalus L.) by selection of wild plants grown in Tokat central district. In:Ak, B.E. (ed.). XI GREMPA Seminar on Pistachios and Almonds. Zaragoza: CIHEAM, 2001, p:169-173.
15. Güngör, M.K., Kaşka, N., Çağlar, S., Küden, A., 1995. Badem yetiştiriciliğinde saçak köklü çöğür ve fidan eldesi üzerinde araştırmalar. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6.10.1995, Adana, s:384-388.
16. Kalyoncu, D.H., 1990. Konya Apa baraj gölü çevresinde yetiştirilen üstün özellikli badem (Prunus amygdalus L.) tiplerinin belirlenmesi üzerine bir seleksiyon çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Samsun.
17. Karadeniz, T., Erman, P., 1996. Siirt’te yetiştirilen bademlerin (Amygdalus communis L.) seleksiyonu. 1. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu.
18. Kaşka, N., Küden, A.B., Küden, A., 1998. Performances of some local and foreign almond cultivars in the south east Anatolia. Advanced Course. Production and Economics of Nut Crops. 18-29.05.1998, Adana, 1-5.
19. Kester, D.E., Gradziel, T.M., 1996. Almonds fruit breeding. In J. Janick and J.N. Moore (Eds). John Wiley & Sons, Inc. ISBN 0-471-12669-1, 3:1-240.
20. Kızıltan, M.F., 2015. Isparta Keçiborlu yöresinden seçilen badem (Prunus amygdalus L.) genotiplerinin çöğür gelişim performansları ve nematoda dayanım durumlarının belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Isparta, 70s.
21. Miller, P.J., Parfitt, D.E., Weinbaum, S.A., 1989. Outcrossing in peach. HortScience, 24:359-360.
22. Öylek, H.Ş., Aslan, A., Demirtaş, M.N., Avcı, S., 2013. Farklı çaplara sahip zerdali çöğürlerinin aşı başarısı ve fidan gelişimine etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 6(2):103-107.
23. Özbek, S., 1978. Özel meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Adana, 128s.
24. Soylu, A., 2003. Ilıman iklim meyveleri 2. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları: 72, s:204-220.
25. Şimşek, M., 1996. Kahramanmaraş Merkez ilçesi ve bağlı köylerinde yetiştirilen bademlerin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 102s.
26. Şimşek, M., 2008. Hilvan ilçesi ve bağlı köylerinde yetiştirilen bademlerin (Prunus amygdalus L.) seleksiyonu. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12(4):33-39.
27. Şimşek, M., 2011. Çınar ilçesinde badem seleksiyonu. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 1(1):32-36.
28. Şimşek, M., Osmanoğlu, A., 2010. Derik (Mardin) ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin (Prunus amygdalus L.) seleksiyonu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 20(3):171-182.
29. Şimşek, M., Osmanoğlu, A., Yıldırım, H., 2010. Evaluation of selected almond types in Kocaköy and Hani counties. African Journal of Agricultural Research 5(17):2370-2378.
30. Yıldırım, A.N., 2007. Isparta yöresi bademlerinin (P. amygdalus L.) seleksiyonu (Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Aydın, 168s.