ANKARA İLİNDE ASPİR ZARARLISI Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae)’nın PARAZİTOİTLERİNİN TESPİTİ

Bu çalışma, aspirin en önemli zararlılarının başında gelen Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae)’nın parazitoitlerini belirleyebilmek amacıyla 2018-2019 yıllarında Ankara ilinde yürütülmüştür. Aspir ekilişinin yoğun olarak yapıldığı Haymana, Gölbaşı, Bala, Polatlı, Elmadağ, Şereflikoçhisar ve Çubuk ilçelerinde aspir vejetasyonu boyunca haftalık aralıklarla surveyler yapılarak zararlının larvaları toplanmıştır. Toplanan larvalar laboratuvar şartlarında 25±1℃ sıcaklık ve %65±5 nem ve 16:8 saat aydınlatmalı ortamda takip edilmiştir. Parazitlenmiş olduğu düşünülen larvalar ayrı petrilere alınarak parozitoit çıkışı beklenmiştir. H. peltigera larvalarının Aleiodes bicolor (Spinola), (Hymenoptera, Braconidae, Rogadinae), Apanteles sp. (Hymenoptera, Braconidae, Microgasterinae) ve Hyposoter didymator Thunberg (Hymenoptera: Ichneumonidae) türleri tarafından parazitlendiği tespit edilmiştir. Bu araştırma ülkemiz için aspir bitkisinde zararlı olan H. peltigera’nın parazitoitlerinin belirlendiği ilk çalışma niteliğindedir. Tespit edilen bu parazitoitlerin H. peltigera’nın biyolojik mücadelesinde etkin olup olmayacağı bundan sonraki araştırmalar ile ortaya konulmalıdır.

DETERMINATION OF THE PARAZITOIDS OF Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae) PEST ON SAFFLOWER IN ANKARA

This study was carried out in Ankara in 2018-2019 in order to determine the parasitoid of Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae). The larvae of the pests were collected by surveys in Haymana, Gölbaşı, Bala, Polatlı, Elmadağ, Şereflikoçhisar and Çubuk districts where safflower is intensively grown. The collected larvae were monitored under laboratory conditions at 25±1℃ temperature 65±5% humidity and 16:8 hours of dark/light. The larvae thought to be parasitized were taken to petri dishes and parasitoid emergence was expected. The larvae affected by the parasitoid were transferred to petri dishes and emerged parasitoids was recorded. H. peltigera larvae were determined to be parasitized by Aleiodes bicolor (Spinola) (Hymenoptera, Braconidae, Rogadinae), Apanteles sp. (Hymenoptera, Braconidae, Microgasterinae) and Hyposoter didymator Thunberg (Hymenoptera: Ichneumonidae) species. This study is the first for our country to determine the parasitoids of H. peltigera which is a major pest of safflower. Whether these parasitoids may be effective in the biological control of H. peltigera should be determined by further research.

PDF

___

1. Atlıhan, R., Yardım, E.Y., Özgökçe, M.S., Kayan, M.B., 2003. Van ili ve çevresinde patates ekiliş alanlarındaki zararlı böcek türleri ve doğal düşmanları. Tarım Bilimleri Dergisi 9(3):291-295.
2. Aydogdu, M., Beyarslan, A., 2005. The first records of Aleiodes wesmael 1838 (Hymenoptera: Braconidae: Rogadinae). The Fauna of Thrace Region of Turkey. Linzer biol. Beitr. 37(1):185-193.
3. Aydoğdu, M., Beyarslan, A., 2006. Ascogaster disparilis Tobias, 1986 (Hymenoptera: Braconidae: Cheloninae), the second record for Palaearctic Region from Turkey. Linzer Biologische Beitrage 38(1):393-396.
4. Aydogdu, M., Beyarslan, A., 2007. Parasıtoıd specıes of the genera Ascogaster and Chelonus (Hymenoptera: Braconidae: Cheloninae) from the Marmara, Western and Middle Black Sea regions of Turkey. Acta Entomologica Slovenica 15(1):75-90.
5. Bahena, F., Budai, F., Adan, A., DelEstal, P., Vinuela, E.E., 1999. Scanning electron microscopy of Hyposoter didymator (Hymenoptera: Ichneumonidae) in host Mythimma umbrigera (Lepidoptera: Noctuidae) Larvae. Ann. Entomol. Soc. Am 92:144-152.
6. Baydar, H., Gökmen, O.Y., 2003. Hybrid seed production in safflower (Carthamus tinctorius L.) following the induction of male sterility by gibberellic acid. Plant Breed. 122:459-461.
7. Beyarslan, A., Aydoğdu, M., Çetin Erdoğan, Ö., 2006. A survey of Turkish Glyptomorpha (Hym.:Braconidae, Braconinae) fauna with redescription of G. baetica from a new host. Biologia 61:139-143.
8. Beyarslan, A., 2014. Checklist of Braconinae species of Turkey (Hymenoptera: Braconidae). Zootaxa. 3790:201-242.
9. Bolu, H., Çınar, M., 2004. Elazığ, Diyarbakır ve Mardin illeri badem ağaçlarında zararlı olan Lepidoptera türleri, doğal düşmanları ve önemlileri üzerinde gözlemler. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 9(2):63-67.
10. Calbukov, P., 1978. Study on entomophagous regulating density of bordered straw Heliothis (Chloridea) peltigera. Proceedings of Symposium Biological Bases of Pests Control on Agricultural Crops, pp:154-157.
11. Ghavami, M.D., 1999. Adana ili Karataş ve Balcalı pamuk tarlalarında doğal düşman türlerinin saptanması-1. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29.01.1999, Adana, 541-552.
12. Göven, M.A., Efil, L., 1994. Dicle vadisi pamuk alanlarında zararlı Yeşilkurt (Helothis armigera Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae)’un doğal düşmanları ve etkinlikleri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28.01.1994, İzmir, 449-457.
13. Gözüaçık, C., Mart, C., 2009. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde mısırda (Zea mays L.) zararlı bazı Lepidoptera larvalarının doğal parazitlenme oranlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni 49(3):107-116.
14. Iqbal, N., Mohyuddin, A.I., 1990. Eco-biology of Heliothis spp. in Pakistan. Pakistan Journal of Agricultural Research 11(4):257-266, ref.16.
15. İyriboz, N.Ş., 1971. Pamuk zararlıları ve hastalıkları. Ticaret Matbaacılık T.A.Ş., İzmir, 1-104.
16. Jadhav, D.R., Armes, N.J., 1996. Comparative status of insecticide resistance in the Helicoverpa and Heliothis species (Lepidoptera: Noctuidae) of south India. Bulletin of Entomological Research 86(5):525-531.
17. Jalali, S.K., Singh, S.P., Ballal, C.P., Kumar, P., 1988. Competitive interaction between Cotesia kazak and Hyposoter didymator, exotic parasitoids of Heliothis armigera. Entomo Exp. Appl. 46:221-225.
18. Kaçar, G., Ulusoy, M.R., 2012. Karanfil yaprakbükeni, Cacoecimorpha pronubana (Hübner) (Lepidoptera: Tortricidae)’nın zeytin bahçelerindeki parazitoit ve predatörleri. Türk. Biyolojik Mücadele Dergisi 3(1):13-20.
19. Keyder, S., 1961. Marmara ve Trakya bölgesinde meyve ve sebzelerde zarar yapan Noctuidae türleri üzerinde araştırmalar. Göztepe Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yenilik Basımevi, İstanbul, 27s.
20. Kolarov, J., 1989. Ichneumonidae (Hymenoptera) from Balkan peninsula and some adjacent regions. 2. Lissonotinae, Ctenopelmatinae, Tersilochinae, Cremastinae and Campopleginae. Turkish Journal of Entomology 13(2):67-84.
21. Kornoşor, S., Düzgüneş. Z., 1980. Güney Anadolu Bölgesinde Heliothis cinsine bağlı türlerin tespiti ve bunların morfolojik ve genetik özelliklerinin araştırılması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Diploma Sonrası Yüksek Okulu Doktora Tez Özetleri, s:1258-1287.
22. Manjunath, T.M., Patel R.C., Yaoav, D.N., 1976. Observations on Heliothis peltigera (Sehiff.) (Lep.: Noctuidae) and its natural enemies in Annand (Gujarat State, India). Prec. Indian Aead. Sei. 83B(2):55-65.
23. Meierrose, C., J. Araujo, D. Perkins, G. Mercadier, 1989. Distribution and economic ımportance of Heliothis spp. (Lep.: Noctuidae) and their natural enemies and host plants in western Europe. Far Eastern Regional Research Office of International Cooperation & Development (OICD) U.S. Department of Agriculture Chanakya Puri, New Delhi, India.
24. Öncüer, C., 1991, Türkiye bitki zararlısı böceklerinin parazit ve predatör kataloğu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 505:354.
25. Özdemir, Y., Kılınçer, N., 1990. The species of Pimplinae and Ophioninae from Central Anatolia. 2. Biyolojik Mücadele Kongresi (26-29 September, Ankara). Entomoloji Derneği 4:309-318.
26. Öztürk, N., Kaçar, G., Ulusoy M.R., 2015. Türkiye cevizlerinde yeni bir zararlı, ceviz yaprak galeri güvesi [Caloptilia roscipennella (Hübner) (Lepidoptera: Gracillariidae)]. Bitki Koruma Bülteni 55(1):41-52.
27. Parisi, B., Ranalli, P., 1997. The principal pests of industrial French beans. Informatore Agrario 53(32):52-53.
28. Tezcan, S., Yıldırım, E., Anlaş, S., Beyaz, G., 2004. Manisa ilinde kekik türlerinde (Lamiaceae) saptanan Hymenoptera türleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 43(1):55-62.
29. Thompson, F.R.S., 1946. A catalogue of the Parasites and predators of insect pests. Imperial Parasite Serv., Imperial Agric. Bur. Inst. of Entomology. Section I, Parasite I Host Catalogue Part 7: Parasites of the Lepidoptera (G-M), Beltville, Ont., Canada.
30. Venkatesha, I., Gopinath K., 1992. Studies on the Biology of Apanteles sp. (nr. nepitae Wilkinson) (Hymenoptera: Braconidae), a Gregarious Endoparasitoid of Amata passalis (Fabricius) (Lepidoptera: Arctiidae). J. Biol. Control 6(1):9-12.