Amasya (Çiçek ) Bamyasının Bazı Bitkisel ve Kalite Özellikleri

Bu çalışmada, Amasya yöresinde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan ve Türkiye içinde önemli bir yerel bamya genotipi olan Amasya (Çiçek) bamyasının bazı bitkisel özellikleri tanımlanmıştır. Bu amaçla Amasya merkez ve ilçelerinden populasyon niteliğinde olan yerel genotipler toplanmıştır. Çalışmada genotipler UPOV kriterlerinden faydalanılarak; 7 fenolojik özellik, 10 bitkisel özellik, 12 çiçek ve meyve özelliği, 3 tohum özelliği, 5 kimyasal özellik ile kuru bamya verimi olmak üzere 38 karakter bakımından tanımlanmıştır. İncelenen genotipler arasında; habitüs, gövde tüylülüğü, gövde rengi, yaprak şekli, kaliks sayısı, petal bazında renk, meyve şekli, meyve yivliliği, meyve köşeliliği, tohum şekli ve bitki boyu bakımından varyasyon bulunduğu, diğer karakterler bakımından ise genotipler arasında varyasyon olmadığı belirlenmiştir. Kurutmalık özellikte olan Amasya (Çiçek) bamyasının kuru bamya verimi; hasat dönemi sonunda, hasat dönemi başı ve ortasına göre yaklaşık olarak %2 daha fazla olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

bamya, bitkisel özellik, tanımlama

Description of various plant characateristics and quality of Amasya (Çiçek) okra

In this study, some plant characteristics of an okra local cultivar Amasya (Çiçek) were characterized. Amasya (Çiçek) cultivar is widely grown around Amasya province and also a significant cultivar for Turkey in general. For this purpose, local genotypes as populations were collected from Amasya districts. Genotypes were characterized for 38 traits; 7 phenological, 10 morphological, 12 flower and fruit, 3 seed, 5 chemical and for dry okra yield. Result obtained from the study showed that there is significant variation among the genotypes in terms of growth habit, stem pubescence, stem color, leaf shape, number of calyx parts, color of petal base, fruit shape, fruit grooving, fruit angularity, seed shape and plant height. No variability was found for other characteristics among the genotypes. Dry fruit yield of Amasya (Çiçek) okra was about 2% higher at the end of the harvest time compared to the beginning and middle of the harvesting time.

Keywords:

okra, plant characteristics, description,

PDF

___

Anonymous, 2008. http://www.fao.org (Erişim, 25.02.2010).
Anonymous, 2009. www.upov.int/en/pub lications/tg-rom/tg167/tg167-3.pdf. (Erişim, 15.04.2009).
Cemeroğlu, B., 2007. Gıda Analizleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, No:34. S:535, Ankara.
Düzyaman, E. ve H. Vural, 2002. Farklı Ekocoğrafik Kökenli Bamya Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesi Üzerinde bir Araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 39 (2):17-24.
Ertugay, Z., A. Kurt, A. Elgün, ve Y. Gökalp, 1994. Gıda Bilimi ve Teknolojisi. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 671, Ziraat Fakültesi Yayın No:301, Ders Kitapları Serisi No:53, 398 s, Erzurum.
İnan, Y., 1998. Seleksiyon Yolu ile Islah Edilen Yeni Bamya Çeşitleri. 2. Sebze Tarımı Sempozyumu, 28-30 Eylül 1998, Gaziosmanpaşa Üniv. Ziraat Fak., Tokat.
Karagül, S., 2003. Yerel Bamya (Abelmoschus esculentus) Çeşit ve Tiplerinin Karakterizasyonu. (Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Bölümü, Adana.
Osunde, Z.D. ve A.L. Makama, 2007. Assessment of Changes in Nutritional Values of Locally Sun-dried Vegetables. AU J.T. 10 (4):248-253.
Rithichai, P., Y. Fujime, S. Sukprakarn, S. Terabayashi, N. Okuda, ve S. Date, 2003. Effect of Fruting on Plant Growth and Distribution of Dry Matter in Okra (Abelmoschus esculentus). Bull. Univ. Farm, Fac. Agr. Kyoto Pref. Univ. 23.
Siemonsma, J.S., 1982. La Culture du Gombo (Abelmoschus spp.), Legume-Fruit Tropical. www.agralin.nl/wda/, (Erişim: 08.04.2010)