Sarıcan Beldesi (Karakoçan/Elazığ) Monokotiledon Petaloid Geofitleri
Bu araştırma, Elazığ’ın (Doğu Anadolu) kuzeydoğusunda, Karakoçan, Sarıcan Beldesi ve dağlarını da içine alan bölgenin monokotiledon petaloid geofitlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma alanından 2018-2022 yılları arasında 110 bitki örneği toplanmıştır. Örneklerin değerlendirilmesi sonucu, 10 familyaya ait, 23 cins ve 76 takson tespit edilmiştir. Yapılan tespitler sonucunda 21 (%27,65) endemik takson belirlenmiştir. Araştırma alanında tespit edilen taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılımları; İran-Turan elementi 49 (%64), Avrupa-Sibirya elementi 1 (%1), Akdeniz elementi 2 (%3) ve çok bölgeli veya fitocoğrafik bölgesi bilinmeyenler 24 (%32) olarak tespit edilmiştir. Alanda en fazla taksona sahip familyalar sırasıyla; Amaryllidaceae (20), Asparagaceae (18), Liliaceae (13), Iridaceae (9) ve Colchicaceae (7)’dir. En çok takson içeren cinsler ise sırasıyla; Allium (19), Ornithogalum (8), Colchicum (7), Fritillaria (5) ve Iris (5)’dir. Araştırma alanındaki geofitlerden 57’si (%75) soğanlı, 11’i (%14) kormlu, 6’sı (%8) yumrulu ve 2’si (%3) rizomlu’dur.
___
- Akan, H., Eker., İ. ve Balos M. M. (2005). Şanlıurfa’nın Nadide Çiçekleri (Geofitler). Demircioğlu Matbaacılık, Ankara.
- Akman, Y. (1999). İklim ve Biyoiklim (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri) Kariyer Matbaacılık Ltd. Şti., Ankara.
- Altuntaş, A., (2020). Benefit from natural plants in landscape architecture: Example of Siirt Geophytes. ISPEC Journal of Agricultural Sciences 4(2): 260-271.
- Armağan, M. (2018). Petaloid monocotyledonous flora of Tunceli Province (Turkey). Hacettepe Journal of Biology and Chemistry 46(2): 199-219.
- Armağan, M. (2021). Allium shinasii (Amaryllidaceae), a new species from Turkey. Nordic J. of Bot. 39 (10): 1-8.
- Balos, MM., Sonay V., Koçyiğit M., Akan H. ve Çeçen C., (2022). Allium saricanense (Amaryllidaceae), a new species from eastern Turkey. Annales Botanici Fennici 59: 191-196.
- Behçet, L., ve Yapar, Y. (2020). Çapakçur Vadisi (Bingöl-Türkiye)’nin monokotil petaloitleri. Türk Doğa ve Fen Dergisi 9(Özel Sayı): 11-22.
- Boltenkov, E.V., Güner, A. ve Kuznetsov, A. A., (2021). Typification and taxonomic remarks on names of Iris (Iridaceae) associated with the Turkish Flora. Plants 10(7): 1486.
- Cowley, J., Özhatay, N., ve Mathew, B. (1994). New species of Alliaceae & Hyacinthaceae from Turkey. Kew Bulletin 49 (3): 481-489.
- Davis, PH. (1965). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. 1. Edinburgh University Press, Edinburgh.
- Davis, P. H. (1984). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, 8. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
- Davis, PH., Mill, R.R. ve Tan, K.(edlr.) (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10. Edinburg University Press, Edinburgh.
- Demir, S. C. ve Eker, İ. (2015). Petaloid Monocotyledonous Flora of Bolu Province, Including Annotations on Critical Petaloid Geophytes of Turkey, s.s. 80. Pegem Akademi, Ankara.
- Düşen, O. ve Gürcan, B., 2018. Colchicum L. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.) Resimli Türkiye Florası 2: 688–778. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- Ekim, T., Koyuncu, M. ve Vural, M. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara.
- Eker, İ. (2018). Tulipa L. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.) Resimli Türkiye Florası 2: 880–926. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- Eker, İ., Babaç, M. T. and Koyuncu, M, (2014). Revision of the genus Tulipa L. (Liliaceae) in Turkey. Phytotaxa 157(1): 001-112.
- Eker, İ., Koyuncu, M. ve Akan, H. (2008). The geophytic flora of Şanlıurfa Province. Turk J Bot 32: 367–380.
- Emberger L. (1954). Une classification biogéorgaphique des climats. Recueil Trav. Lab. Bot. Géol. Zool. Fac. Sci. Univ. Montpel., sér. Bot., 7: 3-43.
- Eroğlu, H., (2020). Türkiye’de Yayılış Gösteren Muscari Mill. (Asparagaceae) Cinsi Taksonlarına ait Morfoloji, Palinoloji ve Tohum Yüzey Araştırmaları (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
- Fırat, M. ve Genç, İ., (2016). Türkiye’de doğal yayılış gösteren bazı soğan (Allium L.-Amaryllidaceae) türleri üzerine taksonomik notlar. Bağbahçe Bilim Dergisi 3(3):4-10.
- Fırat, M., Karavelioğulları, F. A. ve Aziret, A. (2015). Geophytes of East Anatolia (Turkey). Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences 5(1): 38-53.
- Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., ve Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11. Edinburgh University Press, Edinburgh.
- Güner, A. ve Ekim, T. (2014). Resimli Türkiye Florası 1. Ali Nihat Gökyigit Vakfı. Flora Arastırmaları Dernegi ve Türkiye Is Bankası Kültür Yayını, Istanbul.
- Güner, A. Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmalar Derneği Yayını, İstanbul.
- Güner, A. Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, İ. ve Çimen, A.Ö. (edlr.). (2018). Resimli Türkiye Florası 2. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- Gürdal, B., Özhatay, N., Koçyiğit, M. and Kaya, E., (2014). Two New species for Turkish Geophyte Flora in The Genus Bellevalia. Şu eserde: Kaya, E. Geophytes of Turkey 3: 525-531, Atatürk Central Horticultural Research Institute, Edition No: 96, Yalova, Turkey.
- IUCN Species Survival Commission (2017). IUCN Red List Categories and Criteria.
- İzgi, S. (2018). Mazıdağı (Mardin) İlçesinin Geofitleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
- Kılıç, Ö. ve Yıldırımlı, Ş. (2014). Dikme (Kür) (Bingöl merkez) ve çevresinin florası. Ot Sistmatik Botanik Dergisi 21(1): 69-125.
- Koçyiğit, M. ve Özhatay, N., (2010). Taxonomic remarks on eight Allium Species (sect. Codonoprasum) from South Anatolia. Journal of Faculty of Pharmacy of Istanbul University 41: 42-55.
- Koçyiğıt, M., Yeşil, Y. ve Koyuncu, M. (2016). Allium dumanii (A. sect. Codonoprasum, Amaryllidaceae), a new species from E Turkey. Willdenowia 46(1), 113-119.
- Koyuncu, M. ve Alp, Ş. (2014). New geophyte taxa described from Turkey at last decade. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 24(1): 101-110.
- Korkmaz, M. ve İlhan, V. (2015). Distribution, traditional use and conservation of geophyte plants growing around Keşiş Mountain, Eastern Anatolia, Turkey. International Journal of Scientific Research in Knowledge 3(7): 187-197.
- Kupik, Y. (2009). Çermik (Diyarbakır) İlçesinin Monokotiledon Geofit Florası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
- MGM (2019). Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Bilgi İşlem Daire Başkanlığı. Ankara.
- Mor, A. (2008). Karakoçan İlçesi’nin Coğrafi Etüdü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Persson, K. (2006). One new and one emended species of Bellevalia (Hyacinthaceae) from Turkey. Botanical Journal of the Linnean Society, 150(2): 253-260.
- Pınar, S. M., Fidan, M. ve Eroğlu, H., (2018). Petaloid Monocotyledonous Flora of Bingol Province (Turkey). 4th International Conference on Environmental Science and Technology (ICOEST), 19-23 September 2018, Kiev, Ukraine.
- Raunkiaer, C. (1934). The Life Forms of Plants and Statistical Plant Geography; Being The Collected Papers Of C.Raunkiaer. The Life Forms Of Plants And Statistical Plant Geography; Being The Collected Papers of C. Raunkiaer.
- Rix, M., ve Mathew, B. (2007). Puschkinia peshmenii: Hyacinthaceae. Curtis's Botanical Magazine 582: 54-57.
- Sefalı, A., (2022). Bayburt’un monokotiledon petaloid geofitleri. Bağbahçe Bilim Dergisi 9(1): 14-33.
- Tekşen, M. ve Aytaç, Z., (2011). The Revision of The Genus Fritillaria L. (Liliaceae) in the Mediterranean region (Turkey). Tr. J. of Bot. 35: 447-478.
- Tekşen, M. ve Erkul, S. K. (2015). The synopsis of the genus Gagea (Liliaceae) in Turkey. Phytotaxa 230(2): 101-129.
- Tekşen, M. (2018a). Fritillaria L. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.), Resimli Türkiye Florası, 2: 800–876. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- Tekşen, M. (2018b). Gagea Salisb. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.) Resimli Türkiye Florası 2: 926-994. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- The Plant List (2022). A working list of all plant species. www.theplantlist.org (erişim tarihi: 01.07.2022.)
- Uysal, T., Demirelma, H., Tugay, O., Dural, H. ve Ertuğrul, K., (2014). Türkiye Ornithogalum L. (Hyacinthaceae) Cinsinin Revizyonu. TÜBİTAK Projesi 110T948, 360s.
- Yıldırım, H., (2014). Puschkinia bilgineri (Asparagaceae subfamily Scilloideae):A new Puschkinia Adams species from Eastern Anatolia, Turkey. Bağbahçe Bilim Dergisi 1(1): 1-10.
- Yıldırım, H. (2018a). Arum L. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.), Resimli Türkiye Florası 2: 545-574. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- Yıldırım, H., (2018b). Biarum Schott. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.), Resimli Türkiye Florası 2: 520-541. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- Yıldırım, H. (2018c). Eminium (Blume) Schott. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. Ve ÇİMEN, A.Ö. (edlr.), Resimli Türkiye Florası 2: 510-520. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
- Yıldırımlı, Ş. (2015). The chorology of the Turkish tepaloid Monocotyledones species of Liliaceae Juss. s.l. family. Ot Sistematik Botanik Dergisi 22(1-2): 67-119.
- Yıldırımlı Ş., ve Kılıç Ö.,(2016). New taxa of tepaloid monocots from Türkey. Ot Sistmatik Botanik Dergisi 22(1-2): 20.
- Yüce Babacan, E. ve Eker, İ. (2017). Munzur Vadisi Tunceli ve yakın çevresinin geofit florası. Bağbahçe Bilim Dergisi 4(1): 31-49.