Kur’ân ve Sünnetten nass çıkarılan hükümler, iman, amel ve ahlak olmak üzere üç anagruba ayrılır. Başta iman olmak üzere dinî hükümlerin tamamının kalp ve gönle hitap eden,derûnî ve batınî bir yönü vardır. Tasavvuf ve tarikatlar, dinin bu yönünü temel alarakortaya çıkmışlardır. İnsandaki aklî muhakeme ile his ve duygu yönlerinden duygu taraflarıağır basan sûfî hareketin tarihî seyir içinde zühdden tasavvufa, oradan tarîkâtlara evirilerekkurumsallaşması neticesinde şeyhlik, velîlik, şefâat ve kerâmet gibi kavramlarda bazıaşınmalar ve nassların zâhirine ters düşen olumsuz algılar ortaya çıkmıştır. Bu makalemizdehis ve gönül tarafları, aklî muhakemelerinden daha zengin olan bazı grupları inceleyipbaşta şeyhlik makamı olmak üzere tasavvufî kavramlardan bazılarını nasslara göre değerlendirmeye çalışacağız

Provisions that come out of the text of Qur’an and Sunnah nass are divided into threegroups – faith, action and ethics. First of all faith and all the religious provisions appeal tothe heart and they have a spritüal and anagogical side. Islamic mysticism and creeds arebased on and emerged from this side of the religion. From mentally reasoning, feeling andsense of the human, some are attach importance to the sense aspect in the sufi movementand they evolved in the historical process from asceticism zuhd to Islamic mysticism andfinally to an institutionalization in which the concepts like sheikh, crown veli , intercessionand miracle change and come out as opposite preception to the text of Qur’an and Sunnah.In this article we examine the sympathizer of sense and heart and try to assess especiallysheikh and other Islamic mysticism concepts in context with the text of Qur’an and Sunnah