Hasan DİKER

41924

Kültür Varlıklarının Müzeleştirilmesi Üzerine

Pek çok kültür varlığı, seçilmiş ya da arzu edilen tarihi, bünyesinde gündemin hizmetine sunmak için seferber edilmektedir. Eski eserlerin korunmasından sorumlu özel ve resmi idareler de kullanım dışı kalmış bu yapılardan müzeleştirme yoluyla kamu faydası üretmeyi amaçlar. Bu bağlamda, tarihi yapılar, kültürü turistik amaçlar için metalaştırmak adına kullanılırken, geçmişin kurgulanmasını haklı çıkarmak için de manipüle edilirler. Nitekim, iktidarların gündem ve beklentilerine cevap veren bu tür popülist dönüşümler, hem turistik hem de siyasi rantlar sunmayı hedefler. Günümüzde müzeleştirme, tarihi bir mekanda anlatılmak istenen herhangi bir tarihi temayı anlatmanın kolaylığını hala sağlıyor görünmektedir. Ancak müze kullanımına elverişsiz tarihi mekanlar, bu dönüşümlerden sonra her zaman beklenen sonuçları vermeyebilir. Çünkü, müzeleştirilen her eski eser bu yeni işlevi kolaylıkla üstlenip benimseyemez. Hatta “isteksiz müzeler” olarak tanımlanan bazı dönüşümler, içlerinde düzenlenen uygunsuz sergilemeler nedeniyle siyasi polemiklere de sebep olabilir. Burada, tasarımcılar da müzeleştirme süreçlerinde yaptıkları müdahalelerle tarihi mekanların aurasını bozma baskısı altında kalmaktadır. Bu makale, kültür varlıklarının müzeleştirilme biçimlerini, bağlamsızlık sorununu, müzeleştirmenin vadesini, mekansal organizasyonu ve sergileme yaklaşımlarını ele almaktadır.
Anahtar Kelimeler:

müze, kültür varlığı, miras, sergileme, müzeleştirme

On the Museumization of Cultural Assets

Many cultural assets are functionalized to mobilise the selected or desired histories within themselves in the service of agenda. The private and official administrations that are responsible for the preservation of the historical structures, also intend to to create public service from these out-of-use buildings by means of museumization. In this context, the historical buildings are used in the name of commodifying the culture for touristical aims, and manipulated to justify the fictionalisation of the past as well. Thus, these sort of populist conversions responding to the agendas and expectations of political powers aims at presenting both touristic and political incomes. Today, museumization still seem to provide the convenience of telling any historical theme that is desired to be told at a historical place. But, the inconvenient historical buildings for museum use may not always meet the expected results after these conversions. Because every museumizated cultural asset cannot easily assume and adopt this new function. Even, some conversions defined as “reluctant museums” may also cause political polemics because of the unconvenient exhibitions organized within them. Here, designers are also under the pressure of spoiling the aura of the historical spaces during the museumization processes with their interventions. This article deals with the museamization of cultural assets, the problem of contextlessness, the life of museumization, the spatial organization, and exhibition approaches.
Keywords:

museum, cultural asset, heritage, exhibition, museumization,

PDF

___

  • ÂRİFÎ, 1558. Süleymanname. [Yazma] H.1517. Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, İstanbul.
  • AĞCA, S., 2013. Hırka-i saadet: teşkilatı, törenleri ve mukaddes emanetleri ile hırka-i saadet dairesi. İstanbul: Korpus Kültür Sanat Yayıncılık.
  • AĞCA-DİKER, S., 2021. Osmanlı saray teşkilatında has oda. İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • BUSKIRK, M., 2003. The contingent object of contemporary art. Massachusetts: MIT Press.
  • CARTWRIGHT, L. ve STURKEN M., 2001. Practices of looking: an introduction to visual culture. Oxford: Oxford University Press.
  • LOWENTHAL, D., 1999. The past is a foreign country. Cambridge: Cambridge University Press.
  • MOSER, S., 1999. The Dilemma of Didactic Displays: Habitat Dioramas, Life groups and Reconstructions of the Past. Making Early Histories in Museums, Londra: Leicester University Press.
  • RIEGL, A., 1903. Der moderne denkmalkultus: sein wesen und seine entstehung. Viyana: Braumüller.
  • STEWART, S., 1984. On longing: narratives of the miniature, the gigantic, the souvenir, the collection. Londra: Duke University Press.
  • RUGOFF, R. ve KAMPS, T., 2000. Small worlds: dioramas in contemporary art. Kaliforniya: Museum of Contemporary Art.
  • BOZIA, E., 2018. Ektypa and 3d models of ektypa: the reality(ies) of a digital object. İçinde: P. Di Giuseppantonio Di Franco, F. Galeazzi ve V. Vassallo ed. Authenticity and cultural heritage in the age of 3d digital reproductions. Cambridge: McDonald Institute for Archaeological Research. s. 97-110.
  • CAMPRAG, N., 2017. Museumification of historical centres: the case of frankfurt altstadt reconstruction. İçinde: N. Bellini ve C. Pasquinelli ed. Tourism in the city towards an integrative agenda on urban tourism. İsviçre: Springer International Publishing. s. 165-178.
  • JENSEN, P., 2018. Evaluating authenticity: the authenticity of 3d models. İçinde: P. Di Giuseppantonio Di Franco, F. Galeazzi ve V. Vassallo ed. Authenticity and cultural heritage in the age of 3d digital reproductions. Cambridge: McDonald Institute for Archaeological Research. s. 59-74.
  • LOOS, A., 2014. Süsleme ve suç adolf loos: mimarlık üzerine. Çev: A. Tümertekin ve N. Ülner, İstanbul: Janus Yayıncılık.
  • HUGO, V., 2021. Notre-dame de paris. Çev: I. F. HAPGOO, Global Grey Ebooks.
  • POULOT, D., 2012. Introducing difficult pasts and narratives. İçinde: National museums and the negotiation of difficult pasts conference proceedings from eunamus, identity politics, The Uses Of The Past And The European Citizen, Brussels 26-27 January 2012, Linköping Electronic Conference Proceedings, No. 8, Linköping: Linköping University Electronic Press. s. 1-18.
  • STYLIANOU-LAMBERT, T. ve BOUNIA, A., 2012. “Reluctant museums”: between a church and a museum. displaying religion in cypriot museums. İçinde: National museums and the negotiation of difficult pasts conference proceedings from eunamus, identity politics, The Uses Of The Past And The European Citizen, Brussels 26-27 January 2012, Linköping Electronic Conference Proceedings, No. 8, Linköping: Linköping University Electronic Press. s. 61-76.
  • BOUQUET, M., 2013. Colonizing the museum? contemporary art, heritage and relational museology. Material Culture Review. 77, s. 180-190.
  • BOUQUET, M., 2018. Time, space, velocity, and scale moving images and regional evocation. Anthrovision Vaneasa Online Journal. 6 (1), s. 1-25.
  • DAUGBJERG, M. ve FIBIGER, T., 2011. Introduction: heritage gone global. Investigating the production and problematics of globalized pasts. History and Anthropology. 22 (2), s. 135–147.
  • DİKER, H. F., 2015. Topkapı sarayı müzesi’nde güncellenmiş bir sergi mekanı: has oda kutsal emanetler dairesi. Yapı Dergisi. 408, s. 166-173.
  • HELJAKKA, K., ve HARVIAINEN, J., T., 2019. From displays and dioramas to doll dramas adult world building and world playing with toys. American Journal of Play. 11 (3), s. 351-378.
  • INSLEY, J., 2008. Little landscapes; dioramas in museum displays. Endeavour. 32 (1), s. 27-31.
  • JAGIELSKA-BOURDUK, A. ve JAKUBOWSKI, A., 2020. Narrative museums and curators rights: the protection of a museum exhibition and its scenario under polish law. Santander Art and Culture Law Review. 2 (6), s. 151-176
  • KERBY, M., MCDONALD, A., MCDONALD, J., ve BAGULEY, M. M., 2017. The museum diorama: caught between art and history. Australian Art Education. 38 (2), s. 354-371.
  • PHILLIPS, R. B., 2021. The issue is moot: decolonizing art/artifact. Journal of Material Culture. 27 (1), s. 48-70.
  • SALEN, P., 2018. Piecing together the empty interior. Journal of Interior Design. 43 (1), s. 9-18.
  • TISSEN, L., 2021. Authenticity and meaningful futures for museums: the role of 3d printing. Journal of the Lucas Graduate Conference. (9), s. 94-122.
  • VARUTTI, M., 2011. Miniatures of the nation: ethnic minority figurines, mannequins and dioramas in chinese museums. Museum and Society. 9 (1), s.1-16.
  • WALKER, S., 2019. Perspective another reality: the creative gift and the spiritual sense. Journal of Interior Design. 44 (1), s. 5-11.
  • BURDUR, 2022. Doğa tarih müzesi [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://burdur.ktb.gov.tr/TR-155785/doga-tarih-muzesi.html [Erişim tarihi 29 Nisan 2023].
  • DIMITROPOULOU, C., 2021. The key role of lighting design in museum exhibition, academia letters 3420 (ağustos 2021): 1-4 [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://doi.org/10.20935/AL3420 [Erişim tarihi 12 Aralık 2022].
  • GARZILLO, C., INTZA, B., IZULAIN, A., ESCRIBANO, T. R. E., ve WILDMAN, A., 2020. Synthesis report | adaptive reuse of cultural heritage: an examination of circular governance models from 16 international case studies [çevrimiçi]. Erişim adresi: https:// www.clicproject.eu [Erişim tarihi 12 Aralık 2022].
  • TURAN, G., 2016. İstanbul arkeoloji müzeleri [çevrimiçi]. Erişim adresi: http://www.benolmeden.com/istanbul-arkeoloji-muzeleri/ [Erişim tarihi 29 Nisan 2023].
  • WONDERGREECE, 2013. The byzantine museum of chios [çevrimiçi]. Erişim adresi: http://www.wondergreece.gr/v1/en/Regions/Xios/Culture/Museums/4697-The_Byzantine_Museum_of_Chios [Erişim tarihi 29 Nisan 2023].
  • WIENCEK, F., 2018. Digital mediation of art and culture: a database approach. Yayımlanmamış Doktora tezi. Jacobs University.
  • YOUNAN, S., 2015. Towards a digital dream space: how can the use of digital 3d scanning, editing and print technologies foster new forms of creative engagement with museum artefacts?. Yayımlanmamış Doktora tezi. Cardiff Metropolitan University.
bab Journal of FSMVU Faculty of Architecture and Design-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2020
  • Yayıncı: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Mimarlıkta Bulanıklaşan Sınırlar: 2000 Sonrası Yapılar Üzerinden Bir İnceleme

Aslı YÜCEL, Hande DÜZGÜN BEKDAŞ

Yenilikçi Ofis Yaklaşımı: Aktivite Temelli Ofis (ATO)

Kerem BAŞ, Hande Zeynep KAYAN

Pandemi Sürecinde İç Mimarlık Proje Tasarım Stüdyosunda Uygulanan Eğitim Yöntemlerinin Öğrenciler Üzerindeki Yansımaları

Zeynep GÜLEL, Burçin Cem ARABACIOĞLU

Eskizin Üretim Yolculuğunu Sözel ve Görsel Temsil Katmanları Üzerinden Okumak

Gizem Nur ŞAN, Lütfiye YILMAZ, Selin YILDIZ

Kültür Varlıklarının Müzeleştirilmesi Üzerine

Hasan DİKER

Mimarlik Mesleğine Kabul Süreci: Türkiye için bir Model Önerisi

Hande NALÇAKAN ÖZKAN, Ayfer AYTUĞ