Merve Denizci Nazlıgül, Hande Kaynak

115

Alzheimer Hastalığına Bilişsel Süreçler ve Klinik Çerçeveden Bakış: Şahsiyet Dizisinin Kritik İncelemesi

Şahsiyet (Saylak, 2018), İstanbul Beyoğlu’nda yaşayan Agâh Beyoğlu’nun değişen yaşamını anlatan 12 bölümlük bir kısa dizidir. Alzheimer hastalığı tanısı aldıktan sonra Agâh Beyoğlu seri cinayetler işlemeye başlar. Bu makalenin ilk bölümünde, dizinin ana karakterleri ve hikâye örüntüsü genel hatlarıyla özetlenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise dizinin ana karakteri ekseninde Alzheimer hastalığında gözlemlenen bilişsel süreçlerdeki bozulmalar aktarılmaktadır. Bu kapsamda bellek süreçleri ve kişilikte ortaya çıkan değişimler, bilişsel psikoloji ve nöroloji disiplinlerinin bulguları ışığında tartışılmaktadır. Makalenin üçüncü bölümünde, ana karakterin yaşamı ve hastalığıyla olan ilişkisi klinik çerçeveden ele alınmıştır. Bu bağlamda, Agâh Bey’in kişilerarası ilişkileri varoluşçu psikoloji çerçevesinden incelenmiştir. Ayrıca, Agâh Bey’in Alzheimer hastalığı tanısını aldıktan sonra geliştirebileceği düşünülen savunma mekanizmaları ele alınmıştır. Özetle, bu çalışmada kişinin Alzheimer hastalığı tanısı almasıyla bilişsel süreçlerindeki bozulmaları nasıl deneyimleyebileceği sunulmuştur. Ayrıca, Alzheimer hastalığı tanısı aldıktan sonra, Agâh Bey’in yaşayabileceği olası varoluşsal kaygılar ve kişilerarası çatışmalar tartışılmıştır.

Evaluating Alzheimer’s Disease in the Frame of Cognitive Processes and Clinical Aspects: A Critical Review of Şahsiyet TV Mini-Series

Şahsiyet (Saylak, 2018) is a 12-episode TV mini-series about the changing life of Agâh Beyoğlu, who lives in Beyoğlu-Istanbul. After receiving a an Alzheimer's disease diagnosis, Agâh Beyoğlu decides to become a serial killer. In the first part of the present article, general characteristics of the series and main story were introduced. In the second part, the main character’s cognitive disruptions due to Alzheimer's disease were evaluated. In this regard, Agâh Beyoğlu’s memory disruptions and changes in his personality were discussed in relation to cognitive psychology and neurology disciplines. In the third part, the main character’s life and his disease-related experiences were examined from a clinical perspective. In this respect, his interpersonal relationships were closely investigated in the frame of existential psychology. Moreover, his defense mechanisms against Alzheimer's disease were discussed. In summary, we presented how an individual experiences deteriorations in cognitive processes which is caused by Alzheimer's disease. We also argue about his interpersonal conflicts and existential anxieties that may arise after receiving this diagnosis.
PDF

___

  • Augustinack, J. C., van der Kouwe, A. J., Salat, D. H., Benner, T., Stevens, A. A., Annese, J.,... Corkin, S. (2014). H.M.’s contributions to neuroscience: A review and autopsy studies. Hippocampus, 24(11), 1267–1286.
  • Damasio, H., Grabowski, T., Frank, R., Galaburda, A. M., & Damasio, A. R. (1994). The return of Phineas Gage: Clues about the brain from the skull of a famous patient. Science, 264(5162), 1102–1105.
  • Erten-Lyons, D., Dodge, H. H., Woltjer, R., Silbert, L. C., Howieson, D. B., Kramer, P., & Kaye, J. A. (2013). Neuropathological basis of age-associated brain atrophy. JAMA Neurology, 70(5), 616–622.
  • Geçtan, E. (1974). Varoluşçu psikolojinin temel ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 14–17.
  • Harlow, J. M. (1848). Passage of an iron rod through the head. Boston Medical and Surgical Journal, 39, 389-393. doi: 10.1176/jnp.11.2.281.
  • Harlow, J. M. (1868). Recovery after severe injury to the head. Bulletin of the Massachusetts Medical Society. Reprinted in History of Psychiatry, 4(14), 274–281 (1993). doi:10.1177/0957154X9300401407.
  • Hippius, H., & Neundorfer, G. (2003). The discovery of Alzheimer’s disease. Dialogues Clinical Neuroscience, 5(1), 101–108.
  • Jack, C. R., Petersen, R. C., Xu, Y. C., Waring, S. C., O’Brien, P. C., Tangalos, E. G.,... Kokmen, E. (1997). Medial temporal atrophy on MRI in normal aging and very mild Alzheimer’s disease. Neurology, 49(3), 786–794.
  • Koole, S. L., Greenberg, J., & Pyszczynski, T. (2006). Introducing science to the psychology of the soul: Experimental existential psychology. Current Directions in Psychological Science, 15(5), 212– 216.
  • Korolev, I. O. (2014). Alzheimer’s disease: A clinical and basic science review. Medical Student Research Journal, 4(Fall), 24–33.
  • Kring, A. M., & Johnson, S. L. (2012). Abnormal psychology. New York: Wiley.
  • McKhann, G. M., Knopman, D. S., Chertkow, H., Hyman, B. T., Jack, C. R. Jr., Kawas, C. H.,... Phelps, C. H. (2011). The diagnosis of dementia due to Alzheimer's disease: Recommendations from the National Institute on Aging-Alzheimer's Association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer's disease. Alzheimer’s and Dementia, 7(3), 263–269.
  • Pyszczynski, T., Solomon, S., & Greenberg, J. (2003). In the wake of 9/11: Rising above the terror. In T. Pyszczynski, S. Solomon & J. Greenberg, In the wake of 9/11: The psychology of terror (sy. 189- 198). Washington, DC, US: American Psychological Association.
  • Ratiu, P., Talos, I. F., Haker, S., Lieberman, D. ve Everett, P. (2004). The tale of Phineas Gage, digitally remastered. Journal of Neurotrauma, 21(5), 637–643.
  • Saylak, O. (2018). Şahsiyet (Persona). [TV mini-series]. Turkey: Ay Yapım.
  • Sharf, R. S. (2014). Psikoterapi ve psikolojik danışma kuramları: Kavramlar ve örnek olaylar, (N. Voltan-Acar, Çev., Ed.). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Sperling, R. A., Aisen, P. S., Beckett, L. A., Bennett D. A., Craft S., Fagan A. M.,... Phelps, C. H. (2011). Toward defining the preclinical stages of Alzheimer's disease: recommendations from the National Institute on Aging-Alzheimer's Association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer's disease. Alzheimer’s and Dementia, 7(3), 280–292.
  • Taymur, İ., & Türkçapar, M. H. (2012). Kişilik: tanımı, sınıflaması ve değerlendirmesi/Personality: description, classification and evaluation. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 154–177.
  • Tejada-Vera, B. (2013). Mortality from Alzheimer's disease in the United States: Data for 2000 and 2010. NCHS data brief, no 116. Hyattsville, MD: National Center for Health Statistics.
  • Terry, R. D. (2006). Alzheimer’s disease and the aging brain. Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology, 19(3), 125–128.
  • Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük (10. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Yalom, I. (2001). Varoluşçu psikoterapi, (Zeliha İyidoğan Babayiğit, çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
AYNA Klinik Psikoloji Dergisi-Cover
  • ISSN: 2148-4376
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: ODTÜ Psikoloji Bölümü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bağlanma Stilleri, Duygu Düzenleme, Reddedilme Duyarlılığı, Yakınlık Korkusu ve Kendini Saklamanın Kırılgan Narsisizm ile İlişkisi

Emine Sevinç Sevi Tok, Şeyma Elibol

The Sinner Dizisinin Travma Sonrası Stres Bozukluğu Bağlamında Çözümlenmesi

Tuğba Yılmaz

Alzheimer Hastalığına Bilişsel Süreçler ve Klinik Çerçeveden Bakış: Şahsiyet Dizisinin Kritik İncelemesi

Merve Denizci Nazlıgül, Hande Kaynak

Terapi İlişkisinin Terapist ve Danışanın Kaçınma Örüntüleri Açısından İncelenmesi: Bir Konuşma Analizi Çalışması

Sevda SARI

Türkiye’de Ruh Sağlığı Çalışanlarının Gey ve Lezbiyenlere Yönelik Tutumları

Ezgi Tuna

Yaygın Kaygı Bozukluğu ve Öfke Kontrol Probleminde Şema Terapiyi Kullanmak: Bir Vaka Üzerinden Anlatım

Bahar Köse Karaca, Nida Ateş