Osmanlı Devleti’nde Çalışma Ahlakı ve
İktisadi Uygulamalar
XIX. yüzyılda Avrupa toplumlarında sanayileşmenin ve modernleşmenin etkisiyle kapitalistleşme sürecinin başladığı öne sürülmektedir. Günümüz dünyasında ise kapitalizm hemen hemen bütün toplumlara sirayet etmektedir. Geçmişten günümüze bu toplumlar ele alındığında kuruluş ve gelişme dönemlerinde Osmanlı Devleti’nin kapitalizmden uzak bir görünüm sergilediği fark edilmektedir. Osmanlı Devleti’nde Tımar Sistemi, kapitalizmin unsuru olan özel mülkiyete izin vermezken, Ahilik teşkilatı ve Loncalar çalışma ahlakının şekillenmesinde belirleyici rol oynamaktadır. Osmanlı Devleti’nin temel yapı taşı olan Tımar Sistemi, ahilik, lonca kurumu ve uygulanan iktisadi politikaların kapitalist sisteme kapı aralamadığı ancak Avrupa’da yaşanan endüstriyel devrimin etkisiyle kapitalizmin bu toplumda da gelişme sergilemeye başladığı görülmektedir. Çalışmamızda, çalışma ahlakının şekillenmesinde rol oynayan ahilik teşkilatı, lonca sistemi, Tımar Sistemi ve iktisadi uygulamalar, nitel analiz tekniği olan tarihsel dokümantasyonlar ve belgeler veri olarak kullanılarak ele alınmaktadır
Work Ethics And Economic Applications In The Ottoman Empire
It is argued that in the 19. Century, the process of capitalization has begun in European societies with the effects of industrialization and modernization. And in today’s world, capitalism is apparent in nearly all societies. When these societies are reviewed, it is observable that the Ottoman Empire is remote to capitalism in the foundation and development periods. While the Ottoman Manorial System(Tımar) disallows private property, the AhiOrder and the Guilds play a significant role in the development of work ethic. It is prominent that the Manorial System, the Ahi-Order, the Guilds and the economic applications are devoid of capitalistic influences but the effects of the industrial revolution in Europe caused capitalism to develop in the society. In our research, historical documents and records of the Ahi-Order, the Guild System, the Manorial System and the economic applications are reviewed in qualitive data analysis
___
- [1] Acun, Fatma (2002). ‘’Klasik Dönem Eyalet İdare Tarzı Olarak Tımar
Sistemi ve Uygulaması Türkler – Osmanlı’’, Türkler Ansiklopedisi, Cilt:
9, ss. 899-908.
- [2] Arslan, Mahmut (2012). İş ve Meslek Âhlakı; Dünya ve Türkiye
Örnekleriyle, Siyasal Kitapevi, Ankara.
- [3] Aydın, Nevzat (2011). ‘’Hz. Peygamber’in Sünnetinde Ahilik Değerler
Sisteminin Temel Referansları’’, Ahilik Uluslararası Sempozyumu ‘’Kalite
Merkezli Bir Yaşam’’ Bildiri Kitabı, ss. 125-138.
- [4] Bayram, Selahattin (2012). ‘’Osmanlı Devlet’inde Ekonomik Hayatın
Yerel Unsurları: Ahilik Teşkilatı ve Esnaf Loncaları’’, İstanbul Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 21, ss. 81-115.
- [5] Bilgin, Vejdi (2003). ‘’Değişen İktisadi Yapı Karşısında İslam Hukuku:
16. Yüzyıl Osmanlı Devlet’i Örneği’’, İslami Araştırmalar Dergisi, Cilt:
16, Sayı: 4, ss. 607- 614.
- [6] Günay, Ünver (1998). ‘’Dini Sosyal Bir Kurum Olarak Ahilik’’, Erciyes
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 10, ss. 69-78.
- [7] İnalcık, Halil (2012). ‘’Timar’’, Türkiye Diyanet Vakfı; İslam
Ansiklopedisi, Cilt: 41, ss. 168-173.
- [8] Kal’a, Ahmet (2003). ‘’Lonca’’, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi,
Cilt:27 ss. 211-212.
- [9] Kazıcı, Ziya (1987). Osmanlılarda İhtisab Müessesesi (Ekonomik, Dini
ve Sosyal Hayat), Kültür Basın Yayın Birliği, İstanbul.
- [10] Pamuk, Şevket (2007). Osmanlı – Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914,
İletişim Yayınları, İstanbul.
- [11] Sarıkaya, Saffet (1999). ‘’Osmanlı Devlet’inin İlk Asırlarında
Toplumun Dini Yapısına Ahilik Açısından Bir Bakış Denemesi’’, Süleyman
Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:6, ss.49-67.
- [12] Tabakoğlu, Ahmet (2016). İslam İktisadına Giriş, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- [13] Tekin, Mustafa (2006). ‘’Bir Sosyal Kontrol Aracı Olarak Ahîlik ve
Toplumsal Dinamikleri’’, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,
Sayı: 21, ss. 219-235.
- [14] Turan, Kemal (1996). Ahilikten Günümüze Meslekî ve Teknik Eğitimin
Tarihi Gelişimi, İstanbul Marmara Üniversitesi İFAV Yayınları, İstanbul.
- [15] Ülgener, Sabri (1981). İktisadi Çözülmenin Âhlak ve Zihniyet Dünyası,
Der Yayınları, İstanbul.