Erdinç ÖZTÜRK, Görkem DERİN

11744

Dissosiyatif Bozukluklarda Kendine Zarar Verme Davranışları ve İntihar Eğilimleri: Travma Perspektifinden Psikoterapötik Bir Değerlendirme

Erken yaşta başlayan kronik çocukluk çağı travmaları ve disfonksiyonel aile dinamiklerinin etkisiyle gelişen dissosiyatif bozukluklar; intihar girişimleri, kendine zarar verme davranışları, bilinç kesintileri, amneziler, konsantrasyon güçlükleri, öfke patlamaları ve kimlikte belirsizlik hisleriyle karakterize olan temel psikiyatrik tanı gruplarından biridir. Bu tanı grubu, travma sonrası stres bozukluğu, somatoform bozukluklar ve sınırda kişilik bozukluğu başta olmak üzere birçok ruhsal bozukluk ile birlikte eştanı almaktadır. Alanyazındaki araştırmalarda dissosiyatif bozukluk vakalarında kendine zarar verme başlangıç yaş aralığı 5-14 olarak bildirilmiş olup, bu davranışların sık görüldüğü yaş aralığı ise 10-15 olarak belirtilmiştir. Bu araştırmalarda intihar girişimi ortalaması ise 10 olarak belirtilmiştir. Ayrıca bazı çalışmalarda dissosiyatif bozukluk vakalarının yaklaşık olarak %87’sinin kendine zarar verme davranışı gösterdiği, %78’sinin intihar girişiminde bulunduğu ve %1-2’sinin ise intihar girişimlerinin tamamlanmış intiharla sonuçlandığı vurgulanmaktadır. Dissosiyatif kimlik bozukluğu vakaları ile yapılan güncel çalışmalar, bu vakaların %92’sinin geçmiş ya da güncel intihar düşüncesine sahip olduğunu, %60-80’inin intihar girişiminde bulunduğunu ve %87’sinin ise intihar dışında kendine zarar verme davranışı gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Dissosiyatif bozukluklar, bu alanda uzmanlaşmış klinik psikologlar ve psikiyatristler tarafından travma merkezli psikoterapiler uygulanarak tedavi edilebilmekte ve klinik açıdan bu başarılı tedaviler ile kendine zarar verme davranışları ve intihar eğilimleri de ortadan kalkabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Dissosiyasyon; dissosiyatif bozukluklar; psikoterapi; travma; psikotravmatoloji; kendine zarar verme davranışları; çocukluk çağı travmaları; intihar eğilimi; intihar girişimi
Anahtar Kelimeler:

Dissosiyasyon, dissosiyatif bozukluklar, psikoterapi, travma, psikotravmatoloji, kendine zarar verme davranışları, çocukluk çağı travmaları, intihar eğilimi, intihar girişimi

PDF

___

  • Agargun, M. Y., Kara, H., Özer, Ö. A., Selvi, Y., Kiran, Ü., & Özer, B. (2003). Clinical importance of nightmare disorder in patients with dissociative disorders. Psychiatry and clinical neurosciences, 57(6), 575-579.
  • Akdemir, D., Zeki, A., Ünal, D. Y., Kara, M., & Çetin, F. Ç. (2013). Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerde psikiyatrik belirtiler, kimlik karmaşası ve benlik saygısı. Anatolian Journal Of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(1), 69-76.
  • Bertolote, J. M., Fleischmann, A., De Leo, D., & Wasserman, D. (2003). Suicide and mental disorders: do we know enough?. The British journal of psychiatry, 183(5), 382-383.
  • Brand, B., Classen, C., Lanins, R., Loewenstein, R., McNary, S., Pain, C., & Putnam, F. (2009). A naturalistic study of dissociative identity disorder and dissociative disorder not otherwise specified patients treated by community clinicians. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 1(2), 153.
  • Brand, B. L., Loewenstein, R. J., & Lanius, R. (2014). Treatment of Dissociative Identity Disorder. In: Gabbard GO, ed. Gabbard’s Treatments of Psychiatric Disorders. 5th ed. Washington, DC: American Psychiatric Association Press; 439- 458.
  • Brand, B. L., McNary, S. W., Myrick, A. C., Classen, C. C., Lanius, R., Loewenstein, R. J., ... & Putnam, F. W. (2013). A longitudinal naturalistic study of patients with dissociative disorders treated by community clinicians. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 5(4), 301.
  • Brand, B. L., Schielke, H. J., Putnam, K. T., Putnam, F. W., Loewenstein, R. J., Myrick, A., ... & Lanius, R. A. (2019). An online educational program for individuals with dissociative disorders and their clinicians: 1-year and 2-year follow-up. Journal of traumatic stress, 32(1), 156-166.
  • Briere, J., & Gil, E. (1998). Self-mutilation in clinical and general population samples: Prevalence, correlates, and functions. American journal of Orthopsychiatry, 68(4), 609-620.
  • Brodsky, B. S., & Stanley, B. (2001). Developmental effects on suicidal behavior: the role of abuse in childhood. Clinical Neuroscience Research, 1(5), 331-336.
  • Choi, K. H., Wang, S. M., Yeon, B., Suh, S. Y., Oh, Y., Lee, H. K., ... & Lee, K. U. (2013). Risk and protective factors predicting multiple suicide attempts. Psychiatry Research, 210(3), 957-961.
  • Connors, R. (1996). Self-injury in trauma survivors: 1. Functions and meanings. American Journal of Orthopsychiatry, 66(2), 197-206.
  • Courtois, C. A. (2004). Complex trauma, complex reactions: Assessment and treatment. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, and Training, 41, 412-425.
  • De Zulueta, F. (2011). Post-traumatic stress disorder and dissociation: the Traumatic Stress Service in the Maudsley Hospital. In V, Sinason. (ed.), Trauma, dissociation and multiplicity: working on identity and selves, 2nd. ed. London and New York. p. 96-109.
  • Degli Esposti, M., Pereira, S. M. P., Humphreys, D. K., Sale, R. D., & Bowes, L. (2020). Child maltreatment and the risk of antisocial behaviour: A population-based cohort study spanning 50 years. Child Abuse & Neglect, 99, 1-13.
  • Demir, P., & Çakın-Memik, N. (2020). Kendine Zarar Verme Davranışı ve Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları: Bir Gözden Geçirme. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 129-155.
  • Derin, G., & Öztürk, E. (2018). Dissosiyatif Bozukluklar ve Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğunda Ruhsal Travma. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3(3), 29-42.
  • Derin, G., & Öztürk, E. (2020). Savaş ve Terörizm: Psikotravmatolojik Temelli Teorik Bir Yaklaşım. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 6(1), 11-36.
  • Ebrinc, S., Semiz, U. B., Basoglu, C., Cetin, M., Agargun, M. Y., Algul, A., & Ates, A. (2008). Self-mutilating behavior in patients with dissociative disorders: the role of innate hypnotic capacity. Israel Journal of Psychiatry and Related Sciences, 45(1), 39.
  • Favazza, A. R. (1998). The coming of age of self-mutilation. The Journal of nervous and mental disease, 186(5), 259-268.
  • Foote, B., Smolin, Y., Neft, D. I., & Lipschitz, D. (2008). Dissociative disorders and suicidality in psychiatric outpatients. The Journal of nervous and mental disease, 196(1), 29-36.
  • Ford, J. D., & Gómez, J. M. (2015). The relationship of psychological trauma and dissociative and posttraumatic stress disorders to nonsuicidal self-injury and suicidality: A review. Journal of Trauma & Dissociation, 16(3), 232-271.
  • Franzke, I., Wabnitz, P., & Catani, C. (2015). Dissociation as a mediator of the relationship between childhood trauma and nonsuicidal self-injury in females: A path analytic approach. Journal of Trauma & Dissociation, 16(3), 286-302.
  • Helvacı-Çelik, F. G., & Hocaoğlu, Ç. (2017). Kasıtlı Kendine Zarar Verme Davranışı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 209-226.
  • Kessler, R. C., Warner, C. H., Ivany, C., Petukhova, M. V., Rose, S., Bromet, E. J., ... & Fullerton, C. S. (2015). Predicting suicides after psychiatric hospitalization in US Army soldiers: the Army Study to Assess Risk and Resilience in Servicemembers (Army STARRS). JAMA Psychiatry, 72(1), 49-57.
  • Kılıç, F., Coşkun, M., Bozkurt, H., Kaya, İ., & Zoroğlu, S. (2017). Self-injury and suicide attempt in relation with trauma and dissociation among adolescents with dissociative and non-dissociative disorders. Psychiatry Investigation, 14(2), 172.
  • Klonsky, E. D. (2011). Non-suicidal self-injury in United States adults: prevalence, sociodemographics, topography and functions. Psychological medicine, 41(9), 1981-1986.
  • Klonsky, E. D., & Moyer, A. (2008). Childhood sexual abuse and non-suicidal self-injury: meta-analysis. The British Journal of Psychiatry, 192(3), 166-170.
  • Kluft, R. P. (1995). Suicide in dissociative identity disorder patients: A study of six cases. Dissociation, 8, 104-111.
  • Loewenstein, R. J. (2018). Dissociation debates: everything you know is wrong. Dialogues in clinical neuroscience, 20(3), 229-242.
  • Loewenstein, R. J., Frewen, P. A., & Lewis-Fernández, R. (2017). Dissociative Disorders. In: Sadock BJ, Sadock VA, Ruiz P, eds. Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry. Vol 1. 10th ed. Philadelphia, PA: Wolters Kluwer/ Lippincott Williams & Wilkens; 1866-1952.
  • Matsumoto, T., Yamaguchi, A., Chiba, Y., Asami, T., Iseki, E., & Hirayasu, Y. (2005). Self-burning versus self-cutting: Patterns and implications of self-mutilation; a preliminary study of differences between self-cutting and self-burning in a Japanese juvenile detention center. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 59(1), 62-69.
  • Nock, M. K. (2010). Self-injury. Annual review of clinical psychology, 6, 339-363.
  • Nock, M. K., Green, J. G., Hwang, I., McLaughlin, K. A., Sampson, N. A., Zaslavsky, A. M., & Kessler, R. C. (2013). Prevalence, correlates, and treatment of lifetime suicidal behavior among adolescents: results from the National Comorbidity Survey Replication Adolescent Supplement. JAMA psychiatry, 70(3), 300-310.
  • Öztürk E. (2009). Dissosiyatif kimlik bozukluğunun psikoterapisi. PsikeDergi, 2, 39-49.
  • Öztürk, E. (2018). Travma Merkezli Alyans Model Terapi: Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Psikoterapisi. E. Öztürk, (Ed.), Ruhsal Travma ve Dissosiyasyon içinde (31-38). Ankara: Türkiye Klinikleri.
  • Öztürk, E. (2020a). Travma ve Dissosiyasyon: Psikotravmatoloji Temel Kitabı (2. Baskı). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi. 33-351.
  • Öztürk, E. (2020b). Psikotarih, Travma ve Dissosiyasyon: Çocukluk Çağı Travmaları, Savaşlar ve Dissosiyasyonun Anamnezi. Psikotarih içinde (1-21). Ankara: Türkiye Klinikleri.
  • Öztürk, E., & Derin, G. (2020). Psikotravmatoloji. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 6(2), 181-214.
  • Öztürk, E., Derin, G., & Okudan, M. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı Travmaları ile Savunma Mekanizmaları ve Kendine Zarar Verme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med, 17(1), 10-24.
  • Öztürk, E., & Şar, V. (2008). Somatization as a predictor of suicidal ideation in dissociative disorders. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 62(6), 662-668.
  • Öztürk, E., & Şar V. (2016a) Formation and functions of alter personalities in dissociative disorder: A theoretical and Clinical Elaboration. J Psychol Clin Psychiatry 6(6): 7/7.
  • Öztürk, E., & Şar, V. (2016b). The “trauma-self” and its resistances in psychotherapy. J. Psychol. Clin. Psychiatry, 6, 00386.
  • Polskaya, N. A., & Melnikova, M. A. (2020). Dissociation, Trauma and Self-Harm. Counseling Psychology and Psychotherapy, 28(1), 25-48.
  • Putnam, F.W. (1996). Child development and dissociation, Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 5(2): 284–300.
  • Ross, C. A., & Halpern, N. (Ed.) (2009). Trauma model therapy: A treatment approach for trauma dissociation and complex comorbidity. Greenleaf Book Group. USA, Texas. p.43-78.
  • Saxe, G. N., Chawla, N., & van der Kolk, B. (2002). Self-destructive behavior in patients with dissociative disorders. Suicide and Life-Threatening Behavior, 32(3), 313-320.
  • Spiegel, D., Loewenstein, R. J., Lewis-Fernández, R., Sar, V., Simeon, D., Vermetten, E., ... & Dell, P. F. (2011). Dissociative disorders in DSM-5. Depression and anxiety, 28(12), 17-45.
  • Swannell, S., Martin, G., Page, A., Hasking, P., Hazell, P., Taylor, A., & Protani, M. (2012). Child maltreatment, subsequent non-suicidal self-injury and the mediating roles of dissociation, alexithymia and self-blame. Child abuse & neglect, 36(7-8), 572-584.
  • Şarlak, D., & Öztürk, E. (2018). Dissosiyatif Bozuklukların Epidemiyolojisi. E. Öztürk, (Ed.). Ruhsal Travma ve Dissosiyasyon içinde (14-19). Ankara: Türkiye Klinikleri.
  • Tamar-Gurol, D., Sar, V., Karadag, F., Evren, C., & Karagoz, M. (2008). Childhood emotional abuse, dissociation, and suicidality among patients with drug dependency in Turkey. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 62(5), 540-547.
  • Tanner, J., Wyss, D., Perron, N., Rufer, M., & Mueller-Pfeiffer, C. (2017). Frequency and characteristics of suicide attempts in dissociative identity disorders: A 12-month follow-up study in psychiatric outpatients in Switzerland. European Journal of Trauma & Dissociation, 1(4), 235-239.
  • Turner, B. J., Chapman, A. L., & Layden, B. K. (2012). Intrapersonal and interpersonal functions of non suicidal self-injury: Associations with emotional and social functioning. Suicide and Life-Threatening Behavior, 42(1), 36-55.
  • van der Hart, O. (2021). Trauma-Related Dissociation: An Analysis of Two Conflicting Models. European Journal of Trauma & Dissociation, Article in press.
  • Victor, S. E., & Klonsky, E. D. (2014). Daily emotion in non-suicidal self-injury. Journal of Clinical Psychology, 70(4), 364-375.
  • Whewell, P. (2011). Profound desolation: the working alliance with dissociative patients in an NHS setting. In V, Sinason. (ed.), Trauma, dissociation and multiplicity: working on identity and selves, 2nd. ed. London and New York. p.166-177.
  • Webermann, A. R., Brand, B. L., Schielke, H. J., Kumar, S. A., & Myrick, A. C. (2017). Depression and Culture in the TOP DD Network Study: Assessing Depressive Symptoms, Self-harm, and Hospitalization among Dissociative Patients across Four Cultures. Acta Psychopathol, 3(S1), 39.
  • Webermann, A. R., Myrick, A. C., Taylor, C. L., Chasson, G. S., & Brand, B. L. (2016). Dissociative, depressive, and PTSD symptom severity as correlates of nonsuicidal self-injury and suicidality in dissociative disorder patients. Journal of Trauma & Dissociation, 17(1), 67-80.
  • Winchel, R. M., & Stanley, M. (1991). Self-injurious behavior: A review of the behavior and biology of self-mutilation. The American journal of psychiatry, 148, 306-317.
  • Zetterqvist, M., Lundh, L. G., Dahlström, Ö., & Svedin, C. G. (2013). Prevalence and function of non-suicidal self-injury (NSSI) in a community sample of adolescents, using suggested DSM-5 criteria for a potential NSSI disorder. Journal of abnormal child psychology, 41(5), 759-773.
Aydın İnsan ve Toplum Dergisi-Cover
  • ISSN: 2149-7206
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: İstanbul Aydın Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Kuşaklar Ve Eğitim Üzerine Sosyolojik Bir Analiz

Burcu GÜDÜCÜ, Ceyda BALCI

İlkokul Hayat Bilgisi Ders Kitaplarında İşlenen Aile İçi Rollerin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Açısından Değerlendirilmesi

Gülşah DOĞANAY, Zeynep ÇOPUR

Dissosiyatif Bozukluklarda Kendine Zarar Verme Davranışları ve İntihar Eğilimleri: Travma Perspektifinden Psikoterapötik Bir Değerlendirme

Erdinç ÖZTÜRK, Görkem DERİN

ÖN ERGENLERİN OLUMLU VE OLUMSUZ MÜKEMMELİYETÇİLİK DÜZEYLERİNİN MANTIKDIŞI İNANÇLAR VE PROBLEM ÇÖZME BECERİSİ İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Eda Ceren YILDIZ, Zekeriya Deniz AKTAN, Eda YARDIMCI

Sosyal Medya Kullanımının Annelik Tutum ve Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi

Hakan İŞÖZEN, Zeynep H. ÖZKAN