Traktör İmalatında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Tedarikçi Seçimi

İşletmeler üretim faaliyetlerini sürdürebilmek için birçok tedarikçi ile çalışmak ve sürekli olarak karar vermek durumundadır. İşletmeleriçin verilmesi gereken en önemli kararlardan biride tedarikçi seçimidir. Satın almanın doğru, hızlı ve en düşük maliyetlegerçekleştirilmesi işletmenin rekabet gücü açısından önemlidir. İşletmeler için birçok tedarikçi arasından uygun olanların seçimi oldukçazor ve bir o kadar da zaman ve para kaybıdır. En uygun ve doğru tedarikçiyi seçme, bir birlerini etkileyen ve birbiriyle çelişen birçokbileşen içerdiğinden oldukça karmaşık bir karar verme sürecidir. Bu karmaşık süreci yönetmek, birbiriyle çelişen kriterlerikarşılaştırabilmek ve uygun tedarikçiyi seçebilmek için çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılmaktadır. Literatürde tedarikçi seçimsürecinde kullanılan çok sayıda ve farklı çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemi bulunmaktadır. Bu amaçla çalışmada bir traktörfirmasında tedarikçi seçimi gerçekleştirmek amacıyla, en çok kullanılan çok kriterli karar verme tekniklerinden; MOORA, COPRASve hedef programlama teknikleri kullanılarak işletme içindeki uzman kişilerle ve literatürde yoğun olarak kullanılan üç temel grupta onbeş kriter temel alınarak, işletmedeki beş tedarikçi firma değerlendirilmiş ve her üç yönteme göre en iyi tedarikçi/tedarikçilerbelirlenmiştir.

Selection of Suppliers with Multi Criteria Decision Making Methods in Tractor Manufacturing

Businesses have to work with many suppliers and make continuous decisions in order to continue their production activities. One of the most important decisions to be made for businesses is the selection of suppliers. Accurate, fast and low cost acquisition is important for the competitiveness of the enterprise. It is very difficult for companies to choose the most suitable supplier and it is a waste of time and money. Choosing the most appropriate and the right supplier is a very complex decision-making process because it contains many components that affect and conflict with each other. Multi-criteria decision-making methods are used to manage this complex process, compare conflicting criteria and select the appropriate supplier. In the literature, there are numerous and different multi-criteria decisionmaking methods used in supplier selection process. For this purpose, in order to realize supplier selection in a tractor company, one of the most used multi criteria decision making techniques; Five suppliers were evaluated using the MOORA, COPRAS and target programming techniques, based on fifteen criteria in three main groups, which are used extensively in the literature, and the best suppliers / suppliers were determined according to all three methods.

PDF

___

[1] Dragan, S., Kovačević, I., Simić, S., “50 Years of Fuzzy Set Theory and Models for Supplier Assessment and Selection: A Literature Review”, Journal of Applied Logic, Volume 24, November 2017, 85-96.
[2] Lu, D., “Fundamentals of Supply Chain Management”, Ventus Publishing, 2011, ISBN 978-87-7681-798-5.
[3] Dickson, G.W., “An Analysis of Vendor Selection System and Decisions”, J. Purch. 2 (1) (1966) 5–17.
[4] Madic, M., Markovic, D., Petrovıc, G., Radovanovıc, M., “Application of Copras Method for Supplier Selection”, The Fifth International Conference Transport and Logistics, 2014.
[5] Pak, N., “Bulanık Mantık Yaklaşımı ile Mobilya Sektöründe Tedarikçi Seçimi”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, 2015.
[6] Ergül, Ö., “Gri İlişkisel Analiz ve MOORA Yöntemleriyle Tedarikçi Seçimi ve Bir İşletmede Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli, 2015.
[7] Tayyar, N., “Pet Şişe Tedarikçisi Seçiminde Bulanık AHP ve Bulanık TOPSİS Yaklaşımı”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,17,351-371,2012.
[8] Durmaz E.B, Akagündüz, E., Şahin R., “Tedarikçi Seçim Probleminde Hedef Programlama ve MOORA Yöntemi:Uygulama Çalışması”, Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,19/3,1021-1044,2017.
[9] Çakır, E., Kutlu Karabıyık, B., “Bütünleşik SWARA - COPRAS Yöntemi Kullanarak Bulut Depolama Hizmet Sağlayıcılarının Değerlendirilmesi” Bilişim Teknolojileri Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 4, Ekim 2017.
[10]Ömürbek, N., Eren, H., “Promethee, Moora ve Copras Yöntemleri ile Oran Analizi Sonuçlarının Değerlendirilmesi: Bir Uygulama” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 16, Eylül 2016, S.174-187.
[11]Kundakcı, N., “Combıned Multi-Criteria Decision Making Approach Based on MACBETH and Multi-MOORA Methods”, Dergipark, 4(1),017-026, 2016.
[12]Ozcelik, G., Aydogan, E. K., Gencer, C., “A Hybrid Moora-Fuzzy Algorithm for Special Education and Rehabilitaion Center Selection”, Journal of Military and Information Science, Volume: 2, P: 53-62, 2014.
[13]Özdağoğlu, A., “Çok Ölçütlü Karar Verme Modellerinde Normalizasyon Tekniklerinin Sonuçlara Etkisi:Copras Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİFF Dergisi, 8(2),229-252, 2013.
[14]Uğur, L.O., “MOORA Optimizasyon Yaklaşımı ile İnşaat Proje Müdürü Seçimi: Çok Kriterli bir Karar Verme Uygulaması”, Politeknik dergisi, 20(3), 717-723,2017.
[15]Uygurtürk, H., “Bankaların İnternet Şubelerinin Bulanık Moora Yöntemi ile Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 11, Sayı 25, 2015.
[16]Aksoy E., Ömürberk, N., Karaatlı,M., “AHP Temelli Multimoora ve COPRAS Yöntemi ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin Performans Değerlendirmesi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33,1-28, 2015.
[17]Aydın, Y., “Tedarikçi Seçim Probleminin Bulanık Çok Ölçütlü Karar Verme ve Hedef Programla Yöntemleri ile Çözümü: Savunma Sanayisinde bir Uygulama”,Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkake, 2017.
[18]Velasquez, M.; Hester, P. T., “An Analysis of Multi-Criteria Decision Making Methods” International Journal of Operations Research Vol. 10, No. 2, 56-66 (2013).
[19]Saaty R.W., “The Analytic Hierarchy process-what it is and how it is used”, Mathematical Modelling, Vol 9, Issue 3-5, 1987, pp 161-176.
[20]Saaty T.L., “Decision Making with the Analytic Hierarchy Process,” Int. J. Serv. Sci., Vol. 1, No. 1, pp. 83–98, 2008.
[21]Ajalli, M., Azimi, H., Balani, A. M., Rezaei, M., “Application of Fuzzy AHP and COPRAS to Solve the Supplier Selection Problems”, Vol 6, No 3 (2017), International Journal of Supply Chain Management (IJSCM).
[22]Alağaş, H. M., Mermi, Ö. S., Kızıltaş, Ş., Eren, T., Hamurcu, M., “Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Hedef Programlama Yöntemi ile Reklam Stratejisi Seçimi: Mobilya Firması Örneği”, Published in 5th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science 29-30 September 2017.