İki Aşamalı Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yöntemleri Kullanılarak Ar-Ge Projelerinin Değerlendirilmesi

Teknoloji, üretimde verimliliği artırarak ekonomik büyümeye önemli katkılar sağlamaktadır. Teknolojik yeniliğin en önemli göstergelerinden birisi ise araştırma geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleridir. Bilim ve teknoloji temeline dayalı olan yeni ekonomik anlayışta Ar-Ge, firmalara rekabet üstünlüğü sağlayarak, karlı bir biçimde faaliyetlerini sürdürebilmeleri için gerekli bir koşul haline gelmiştir. İşletmelerin bu konuda aldığı kararlar ve yaptığı yatırımlar kurumsal gelecekleri için her zamankinden daha önemli hale gelmiştir. Bu anlamda Ar-Ge alanında yapılacak yatırımlar ve projeler, işletmeleri sadece maliyetleri ele alan ya da kar sağlamayı amaçlayan geleneksel finansal yaklaşımlardan uzaklaştırarak işletmelerin geleceğinde belirleyici rol oynayan bir unsur haline gelmiştir. Bu alanda verilecek kararlar her zamankinden daha karmaşık bir yapıya sahip olup etkileri de kurumlar için kritik bir hal almıştır. Bu çalışmada, enerji sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin Ar-Ge proje seçimi kararı için iki aşamalı bir model önerilmiştir. Modelde kriter ağırlıkları Bulanık AHP yöntemi kullanılarak, en uygun proje ise Bulanık TOPSIS yöntemi ile belirlenmiştir.

Evaluating R&D Projects Using Two Phases Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS Methods

Technology provides important contributions to economic growth by increasing productivity in production. One of the most important indicators of technological innovation is research and development (R&D) activities. R&D studies have become necessary for companies to have a competitive advantage and to continue their operations more profitably. The decisions taken by companies and the investments they make have become more important than ever for their institutional future. In this sense, investments and projects in the R&D have become a decisive factor in the future of companies, moving companies away from traditional financial approaches that only aim at cost or profit. Decisions to be made in this issue have a more complex structure than ever, and their effectiveness has become critical for corporations. In this study, a two-stage model is proposed for the decision of an R&D project selection decision of an energy company. In the model, the weights of the criteria are determined using the Fuzzy AHP method and the most appropriate project is determined by the Fuzzy TOPSIS method.

___

  • Bilici, M.S.U. 2002. Ülkemizin Teknolojik Gelişiminde Ar-Ge'nin Önemi. TMMOB Madencilik Bülteni.
  • Buckley, J.J. 1985. Fuzzy hierarchical analysis. Fuzzy Sets and Systems 34, 187-195.
  • Chen, C.T. 2000. Extensions of the TOPSIS for group decision-making under fuzzy environment. Fuzzy Sets and Systems 114(1), 1-9.
  • Değermenci, A., Ayvaz, B. 2016. Bulanık Ortamda Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Personel Seçimi: Katılım Bankacılığı Sektöründe Bir Uygulama. Journal of Science 15(30), 77-93.
  • Erdem, M.B. 2016. A fuzzy analytical hierarchy process application on personnel selection in IT companies: A case study in a spin-off company. Acta Physica Polonica A 130(1), 331-334.
  • Onursal, B. 2009. Proje Seçiminde Bulanık Topsis Yöntemi ile Bir Model Önerisi: İnşaat Sektörü Uygulaması. Istanbul Technical University, Master's Thesis, 32-34, Istanbul.
  • Polat, M. 2016. Ar-Ge Yatırımlarının Firmaların Finansal Performansına Etkisi: Bist’te İşlem Gören İmalat Şirketleri Üzerine Bir Uygulama. Atatürk University, PhD Thesis, 61, Erzurum.
  • Toklu, M.C. 2017. Determination of customer loyalty levels by using fuzzy MCDM approaches. Acta Physica Polonica A 132(3), 650-654.