Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımıyla Ürün Geliştirme Partner Seçim Sürecinin Değerlendirilmesi

Günümüzün rekabetçi pazarında; şirketler, rekabetçi avantajı elde tutabilmek için ürün geliştirme (ÜG) stratejisini benimsemişlerdir. ÜG’nin karmaşık yapısı ise, süreci hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla, işbirliği yapılmasını gerekli kılmaktadır. Fakat işbirliksel ÜG (İÜG), farklı kültür ve yerlerden gelen disiplinlerarası ekiplerin varlığıyla yönetilmesi güç bir süreçtir. Öyleki uygun bir işbirlikçi (partner) seçimi yüksek belirsizlik, çelişen hedefler, çoklu çıkarlar ve perspektifler içeren kolay olmayan bir karar sürecidir. Bu sebeple ÜG partner seçim sürecinde en uygun partner alternatifin seçimi için Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden yararlanılır. Bu çalışmada (Kutlu Gündoǧdu & Kahraman, 2019) tarafından önerilen küresel bulanık VlseKriterijumska Optimizacija IKompromisno Resenje (KB-VIKOR) metodu Türk karar vakası için kullanılmıştır. Araştırmanın özgünlüğü, hem Türkiye hem de literatür için etkili bir yaklaşım ve ÜG seçim sürecine uygulama yeteneğinden kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çok kriterli karar verme, partner seçimi, VIKOR, Küresel bulanık kümeler

Evaluation of Product Development Partner Selection Process Using Multi Criteria Decision Making Approach

In today’s market, product development (PD) emerges as a business strategy to sustain competitive advantage and the complexity of the process compels firms to seek collaboration. However, collaborative PD (CPD) comes out as difficult to manage with its multi-cultural, multi-spatial, interdisciplinary teams. Hence, the selection of a suitable partner for a firm is not an easy decision and problems featuring high uncertainty, conflicting objectives, multi interests and perspectives. For this reason, PD partner selection process needs Multi criteria decision-making (MCDM) methods to select the most appropriate partner alternative correctly. In this study spherical fuzzy VlseKriterijumska Optimizacija IKompromisno Resenje (SF-VIKOR) method introduced by (Kutlu Gündoǧdu & Kahraman, 2019) is used and utilized model implemented to a Turkish decision case. The originality of the paper comes from its ability to evaluate an effective framework for both Turkey and literature and apply it to a PD selection process.

Keywords:

Multi criteria decision making, Partner Selection, VIKOR, Spherical fuzzy sets,

PDF

___

AK, M. F. (2019). Türk Tarımında Çok Kriterli Karar Verme Analizi ile Risk Değerlendirme Modeli. European Journal of Science and Technology, (17), 500–508. https://doi.org/10.31590/ejosat.613199
Alvares, A. J., Gasca, E. A. R., & Jaimes, C. I. R. (2018). Development of the Linear Delta Robot for Additive Manufacturing. 2018 5th International Conference on Control, Decision and Information Technologies, CoDIT 2018, (3), 187–192. https://doi.org/10.1109/CoDIT.2018.8394869
ARSLANKAYA, S. (2020). Treyler Üreten Bir İşletmede Bulanık AHP, ELECTRE ve VIKOR Yöntemi ile Catering Firma Seçimi. European Journal of Science and Technology, (18), 413–423. https://doi.org/10.31590/ejosat.684600
Büyüközkan, G., Güleryüz, S., & Karpak, B. (2017). A new combined IF-DEMATEL and IF-ANP approach for CRM partner evaluation. International Journal of Production Economics, 191. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2017.05.012
Büyüközkan, Gülçin, & Güleryüz, S. (2016a). A new integrated intuitionistic fuzzy group decision making approach for product development partner selection. Computers and Industrial Engineering, 102, 383–395. https://doi.org/10.1016/j.cie.2016.05.038
Büyüközkan, Gülçin, & Güleryüz, S. (2016b). A new integrated intuitionistic fuzzy groUp decision making approach for product development partner selection. Computers & Industrial Engineering, 102, 383–395. Retrieved from http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0360835216301917
Büyüközkan, Gülçin, & Ruan, D. (2008). Evaluation of software development projects using a fuzzy multi-criteria decision approach. Mathematics and Computers in Simulation, 77(5–6), 464–475. https://doi.org/10.1016/j.matcom.2007.11.015
Çolak, M., & Boyacı, A. ihsan. (2018). Otomotiv Endüstrisi için Bulanık Tabanlı Bir Yeşil Performans Değerlendirme Modeli. European Journal of Science and Technology, (13), 39–44. https://doi.org/10.31590/ejosat.391828
Ersöz, F., Kıncı, C. H., & Ersöz, T. (2018). Selecting a Course with the Fuzzy MOORA Approach. European Journal of Science and Technology, (14), 369–377. https://doi.org/10.31590/ejosat.496957
Gündoǧdu, F. K., & Kahraman, C. (2019). Spherical fuzzy sets and spherical fuzzy TOPSIS method. Journal of Intelligent and Fuzzy Systems, 36(1), 337–352. https://doi.org/10.3233/JIFS-181401
Kiraz, A., Canpolat, O., Erkan, E. F., & Albayrak, F. (2018a). Bütünleşik Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yöntemleri ile Stratejik Plan Hedeflerinin Önem Derecelerinin Belirlenmesi. European Journal of Science and Technology, 72–76. https://doi.org/10.31590/ejosat.428357
Kiraz, A., Canpolat, O., Erkan, E. F., & Albayrak, F. (2018b). İki Aşamalı Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yöntemleri Kullanılarak Ar-Ge Projelerinin Değerlendirilmesi. European Journal of Science and Technology, (14), 49–53. https://doi.org/10.31590/ejosat.428343
Kutlu Gundogdu, F., & Kahraman, C. (2019). Extension of WASPAS with spherical fuzzy sets. Informatica (Netherlands), 30(2), 269–292. https://doi.org/10.15388/Informatica.2019.206
Kutlu Gündoğdu, F., & Kahraman, C. (2019). A novel fuzzy TOPSIS method using emerging interval-valued spherical fuzzy sets. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 85(June), 307–323. https://doi.org/10.1016/j.engappai.2019.06.003
Kutlu Gündoǧdu, F., & Kahraman, C. (2019). A novel VIKOR method using spherical fuzzy sets and its application to warehouse site selection. Journal of Intelligent and Fuzzy Systems, 37(1), 1197–1211. https://doi.org/10.3233/JIFS-182651
Kutlu Gündoğdu, Fatma, & Kahraman, C. (2020a). A novel spherical fuzzy analytic hierarchy process and its renewable energy application. Soft Computing, 24(6), 4607–4621. https://doi.org/10.1007/s00500-019-04222-w
Kutlu Gündoğdu, Fatma, & Kahraman, C. (2020b). A novel spherical fuzzy QFD method and its application to the linear delta robot technology development. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 87(October 2019), 103348. https://doi.org/10.1016/j.engappai.2019.103348
Miç, P., & Antmen, Z. F. (2019). Sağlık Hizmeti Tesis Yerleşimi Probleminin Değerlendirilmesine Çok Kriterli Bulanık Bir Yaklaşım. European Journal of Science and Technology, (16), 750–757. https://doi.org/10.31590/ejosat.584217
ZEYDAN, M., BOSTANCI, B., ORALHAN, B., EROĞLU, D., & AYDINER, U. (2020). Mekânsal Bulanık Karar Destek Sisteminin Geliştirilmesi. European Journal of Science and Technology, (April), 418–429. https://doi.org/10.31590/ejosat.araconf55