OSMANLI DÖNEMİNDE YAYINLANAN ORMANCILIKLA İLGİLİ İLK ESERLERDE GEÇEN BAZI TERİMLER VE ÖNEMİ
Ülkemizde ormancılık eğitimi 1857 yılında Fransız ormancıların davet edilmesiyle başlamıştır. Fransız uzman Tassy’nin şekillendirdiği ormancılık eğitimi Fransızca olarak yapılmıştır. Haliyle teknik ormancılık için kullanılan kavram ve terimler de Fransızca olarak verilmiştir. 1877 Osmanlı-Rus savaşı sonrasında Fransız ormancılar ülkemizden ayrılmış ve ormancılık eğitimi yerli uzmanlar tarafından yürütülmeye başlanmıştır. Mıgırdıç Hekimyan ve Hoca Ali Rıza Efendi kısa süre içerisinde ormancılıkla ilgili eserler hazırlamışlar ve eserlerinde Osmanlı Türkçesinde yer alan ormancılık terimlerini kullanmaya başlamışlardır. Bu çalışmada, ülkemizde ilk dönem ormancılık uygulamaları ve eğitiminde kullanılan Osmanlı Türkçesi’ndeki bazı ormancılık terimleri verilmiştir.
SOME FORESTRY TERMS USED IN THE EARLY BOOKS PUBLISHED DURING OTTOMAN TIME
Forestry education in Turkey started in 1857 with the invitation of French foresters. The forestry education formed by the French expert Tassy was carried out in French language. As a result, the concepts and terms used for technical forestry are also given in French. After the 1877 Ottoman-Russian war, French Foresters left our country and forestry education started to be carried out by the local experts. Mıgırdıç Hekimyan and Hoca Ali Rıza Efendi prepared the publications related to forestry in a short time and started to use the forestry terms in Ottoman Turkish. In this study, some forestry terms in Ottoman Turkish used in the early forestry practices and education in our country were presented.
___
- Anonim. 1840. Takvîm-i Vekâyi Gazetesi. Umur-u
Dahiliye. (205).
- Anonim. 1841. Takvîm-i Vekâyi Gazetesi. Umur-u
Dahiliye. (228).
- Anonim. 1854. TC Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi
Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Sadaret Divan Kalemi
Evrakı Dosya:97 Gömlek:82
- Anonim. 1882a. TC Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi
Başkanlığı Osmanlı Arşivi, İrade Dahiliye Dosya:
844 Gömlek:67787.
- Anonim. 1882b. TC Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi
Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Yıldız Hususi Maruzat
Dosya: 169 Gömlek:58.
- Anonim. 1884. TC Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi
Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Şura-yı Devlet Dosya:
1177 Gömlek:4.
- Anonim. 1918. Adapazarı Devlet ormanlarından Hendek
nahiyesi idare mıntıkasına ait amenajman layihası
fenniyesidir. Hilal Matbaası. Dersaadet (İstanbul)
Rumi 1334
- Akar, A. 2005. Türk Dili Tarihi. Ötüken Neşriyat,
İstanbul.
- Devellioğlu, F. 2015. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat.
Aydın Kitabevi Yayınları 31.Baskı, Ankara.
- Ergin, O. 1977. Türkiye Maarif Tarihi, Eser Kültür
Yayınları, İstanbul.
- Fahrettin, M. 1930. Ormancılığımızın tarihine dair
kıymetli bir vesika. Orman ve Av Dergisi(32)
- İhsan. 1917. Ormanlarımızın Tarihçesi. Orman Mektebi
Alisi Mecmuası(1), 26.
- Keskin, Ö. 2005. Orman ve Ma’adin ve Ziraat Nezareti
Kuruluşu ve Faaliyetleri. http://tez.yok.gov.tr (Ziyaret
Tarihi 03.01.2018).
- Kutluk, H. 1948. Türkiye Ormancılığı ile İlgili Tarihi
Vesikalar. Orman Genel Müdürlüğü, İstanbul.
- Onan, B. 2016. “Dil Eğitiminde kullanılan Bilimsel
Terminoloji Üzerine Bir Tasnif Çalışması”, Mustafa
Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
13(34).
- Pilav, S. 2008. Terim Sorunu ve Eğitim Öğretimde
Terimlerin Yeri Ve Önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi
(16),1.
- Sevgi, O. ve Tecimen, H.B. 2008. Ormancılık
Bilimleri’nde Terim Çalışmaları. İstanbul Üniversitesi
Orman Fakültesi Dergisi Seri B Cilt 58 Sayı 1.
- TDK. 2011. Türkçe Sözlük. 11.Baskı. Türk Dil Kurumu
Yayınları.
- Timurtaş, F.K. 1966. Terimlerin Türkçeleştirilmesi. Türk
Kültürü Dergisi (207-208) Türk Kültürünü
Araştırma Enstitüsü.
- Zülfikar, H. 1991.Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları.
TDK Yayınları, Ankara.