İMAMKULU KAYA KABARTMASI’NIN KÜLTÜREL VE İKONOGRAFİK TAHLİLİ

Anadolu’da güçlü bir devleti ilk defa Hititler kurmuşlardır. Kuşşaralı krallar önce antik Kaniş şehrini aldılar. Burasını merkez yaptıktan yaklaşık 70 yıl sonra Hattuşa kentini başkent yaptılar. Anadolu’nun ortasından Arzawa ülkesine kadar söz sahibi olabiliyorlardı. Güney’de ise Babil’e kadar ulaştıkları olmuştu. Buna karşın en güçlü oldukları yer Anadolu’nun merkezi olmuştur. Bu nedenle Orta Anadolu’da Hititlerden kalan birçok rölyefle karşılaşmak mümkündür. Bu rölyefler üzerlerindeki simgelerle ve yazılarla hem yapıldığı dönemi hem de Hitit kültür dünyasını aydınlatmaktadır. Bu rölyeflerden biri de İmamkulu rölyefidir. İmamkulu rölyefi İç Anadolu’dan Çukurova’ya uzanan antik kervan yolu üzerinde bulunmaktadır. Hitit çağında Çukurova Kizzuwadna olarak bilinmektedir. Kizzuwadna Hitit kültür ve ticaret dünyası için önemli bir coğrafyadır. Kizzuwadna, Hititler için kutsal bir ülke olduğu gibi Halep, Asur ve Babil’e giden güney yolunun önemli bir durağıdır. İmamkulu kabartması Kizzuwadna-Halep doğrultusunda seyahat eden yolculara yol gösteren bir kültür tabelası gibidir. Kabartma Hitit mitolojisi için oldukça önemli simgeler ve işaretlerle doludur. Bu çalışmada İmamkulu kabartmasının önemi yanı sıra üzerindeki sembollerin değerlendirmesi de yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İmamkulu, Hitit, Rölyef, Kizzuwatna

PDF

___

Alkım, U. B. (1960). “Sam’al İle Asitawandawa Arasındaki Yol: Amanus Bölgesinin Tarihi Coğrafyasına Dair Araştırmalar”, Belleten, C.: XXIV, S: 95, TTK, Ankara: 349-401Alp, S. (2005). Hitit Güneşi, Tübitak Yayınları, AnkaraBahar, H., Turgut, M., Küçük, B. (2018). Hititlerde Yerleşim Yeri-Kutsal Dağ İlişkisi Üzerine Bir Mesafe Önerisi, SEFAD, 39: 403-424Cengiz, Bozkurt, T. (2018). “Hitit Krallığında Arinna’nın Güneş Tanrıçası Kültü”, TAD, C. 37/ S: 64, 2018, 125-140 Darga, M. (1992). Hitit Sanatı, Akbank Kültür Ve Sanat Yayınları: 56, İstanbulEmre, K. (2013). “İmamkulu Anıtı, Kayseri Ansiklopedisi”, Kayseri Büyük Şehir Belediyesi Kültür Yayınları, Yayına Hazırlayan: Ülke Haber, İstanbul: 273-274García, T. (2009). “Dıoses–Montaña en las Tradıcıones Indıa, Anatolia”. Libvena. 2, 2009: 69 -88.Himmetoğlu, M. F. (2018). “Neolitik Dönem Ve Eski Çağ Anadolu’sunda Kutsal Boğa Ve Fırtına Tanrısı İlişkisinin Kökeni Hakkında Yeni Değerlendirmeler”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı: XXXIII: 1-21Himmetoğlu, M. F. (2015). “Eski Çağ Paradigmasında Orta Asya, Mezopotamya Ve Anadolu’da Çift Başlı Kartal Fenomeni”, Ed: Mustafa Öztürk, Prof. Dr. Abdulkadir Yuvalı Armağanı, ss. 735-746, KayseriHodder, I. (2014). Çatalhöyük Leoparın Öyküsü, Yapı Kredi Yayınları, İstanbulHout, T. (2013). Hitit Krallığı Ve İmparatorluğunun Kısa Tarihi, Hititler Bir Anadolu İmparatorluğu, Editörler: Meltem Doğan Alparslan, Metin Alparslan, ss. 22-44, Yapı Kredi Yayınları, İstanbulKöprüoğlu, H. (2016). Hittite Rock Reliefs In Southeastern Anatolia As A Religious Manifestation Of The Late Bronze And Iron Ages, A Master’s Thesis, Department of Archaeology İhsan Doğramacı Bilkent University, AnkaraLaroche, E. (1980). “Hurriler’de Ulusal Panteon Ve Yerel Panteon”, Çev.: Adil Alpman, TAD XIII 24, ss. 115-122, AnkaraMemiş, E. (2010). Eskiçağ Türkiye Tarihi (En Eski Devirlerden Pers İstilasına Kadar), Ekin Yayınları, Bursa 2010Özgüç, Ö. (2005). Kültepe Kaniş/Neşa, Yapı Kredi Yayınları, İstanbulTekin, G. A. (2008). “Güneş’in Kuşları: Phoenix Ve Anka”, TUBA/JTS 32/I: 425-446Ünal, A. (2000). “Adana’da Kizzuwatna Krallığı Taş Devrinden Hitit Krallığının Yıkılışına Kadar Adana Ve Çukurova Tarihi, Efsaneden Tarihe”, Tarihten Bugüne Adana: Köprü Başı, Hazırlayanlar: Doç. Dr. Erman Altun, M. Sabri Boz, ss. 43-69, Yapı Kredi Yayınları, İstanbulÜnal, A. (2003). Hititler Devrinde Anadolu, Kitap: 2, Arkeoloji Ve Sanat Yayınları, İstanbulÜnal, A. (2006). “Eski Çağlarda Çukurova’nın Tarihi Coğrafyası Ve Kizzuwatna (Adana) Krallığı’nın Siyasi Tarihi, ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi”, Cilt: 15, Sayı: 3 (Arkeoloji Özel Sayısı), 2006: 15-44Ünal, A. (2018). “Hanyeri Hitit Kaya Anıtı”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, Sayı: 67: 1-3White, S. (1993). The Religious Iconography Of Cappadocian Glyptic In The Assyrian Colony Period And Its Significanse In The Hittite New Kingtom, Chicago