I. MESUT DÖNEMİ TÜRKİYE SELÇUKLULARI-DANİŞMENDLİ İLİŞKİLERİ

Malazgirt zaferinin ardından Anadolu’da kurulan Danişmendli Beyliği ve Türkiye Selçuklu Devleti kısa zamanda bölgede büyük bir güce kavuşmuşlardır. İki Türk hanedanlığı da Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesinde büyük rol oynamıştır. Bu iki Türk hanedanlığının Anadolu’daki faaliyetlerinden rahatsız olan Bizans Avrupa’dan yardım istemiştir. Papa, Bizans’ın bu yardım talebini kendi çıkarları doğrultusunda kullanarak İslam alemine karşı Haçlı Seferleri düzenlemesine ön ayak olmuştur. Avrupa’dan büyük bir kalabalıkla hareket eden Haçlı ordularına karşı Danişmendli Beyliği ve Türkiye Selçuklu Devleti ittifak yapmışlardır. Ancak bu iki Türk hanedanlığı bir taraftan Haçlılara karşı ittifak yapsalar da bir taraftan da Anadolu hakimiyeti için birbirleriyle de savaşmışlardır. Kimi zaman da akrabalık bağı kurarak aralarındaki ilişkileri güçlendirmişlerdir. Danişmendli Emir Gazi, kızını I. Mesud ile evlendirerek kurduğu bu akrabalık sayesinde Türkiye Selçuklu Devleti’ndeki taht kavgalarına karışmıştır. Fakat Emir Gazi’nin ölümünün ardından I. Mesud Anadolu’da tekrar hakimiyetini sağlamak için uğraşmıştır. Melik Muhammed’in ölümünün ardından ise Danişmendli Beyliği Kayseri, Malatya ve Sivas olmak üzere üç kola ayrılmıştır. Bir daha asla eski gücüne ulaşamayan Danişmendlilerin bu üç kolu da kısa süre sonra Türkiye Selçuklu Devleti tarafından ortadan kaldırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

I. Mesud, Anadolu Devleti, Anadolu, Danişmendli Beyliği, Bizans

PDF

___

ALTAN, Ebru, (2003). ‘İkinci Haçlı Seferi (1147-1148), Ankara: TTK ANNA KOMNENA, (1996). Alexiad Malazgirt’in Sonrası, (çev. Bilge Umar) , İstanbul: İnkılap Kitabevi, İstanbul ATAOĞLU, R. (1992). ‘ Hısnı Keyfa Artuklu Hükümdarı Davud’un Siyasi Faliyetleri’, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Cografya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 16, Sy, 27, s.35-37 AYÖNÜ, Y. (2009). ‘ Bizans Ordusunda Ücretli Türk Askerler (XI-XII. Yüzyıllar)’, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sy. 25, s.64 ÇEÇEN, E.(2017). Türkiye Selçuklu Devleti İle Danişmendli Beyliği Arasındaki Askeri, Siyasi ve Sosyal İlişkiler, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta EBU’L-FEREC, (1999). Abu’l-Farac Tarihi, (çev. Ömer Rıza Doğrul), Ankara: TTK, C. 2 GÜNLER, M. (2014). ‘ Türkiye Selçuklu Devleti’ndeki Saltanat Mücadelelerinde Çukurova Ermenileri’nin Rolü’, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sy. 26, s. 66 KAYHAN, H. (2000). “Melik Muhammed’in Ölümünden (1143) Sonra Dânişmendli Tarihine Kısa Bir Bakış”, III. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri, Kayseri, 2000, s. 301 KAYHAN, H. (2008). “Artuklu-Dânişmendli İlişkileri Hakkında”, Belleten, 72, Sy. 264, Ankara: TTK, Ankara KAYHAN, H. (2012). “Haçlılar Karşısında Dânişmendliler”, History Studies: International Journal of History, 4, Sy. 2, Çanakkale KESİK, M. (2002), ‘Türkiye Selçukluları ile Danişmendliler Arasındaki İlişkiler’, Türkler, C.6, Ankara KESİK, M.(2003). Türkiye Selçuklu Devleti Tarihi Sultan I. Mesud Dönemi, Ankara: TTK KINNAMOS, (2001). (çev., Işın Demirkent), Ioannes Kinnamos’un Historia’sı (1118-1176), Ankara KÖPRÜLÜ, M.F. (1944). ‘Türk ve Moğol Sülalelerinde Hanedan Azasının İdamında Kan Dökme Memnuiyeti’, THTD, Ankara, I, s.1-9 SEVİM Ali-Erdoğan Merçil, (2014). Selçuklu Devletleri Tarihi Siyaset, Teşkilat ve Kültür, Ankara: TTK SEVİM, A. (2014). Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, Ankara: TTK TURAN, O. (1973). Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, İstanbul: Turan Neşriyat Yurdu Yayınları TURAN, O. (2017). Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul: Ötüken Yay. UYUMAZ, E. (2001). “Türkiye Selçuklu Sultanları, Melikleri ve Meliklerin Evlilikleri”, Selçuk Üniversitesi, Selçuklu Araştırmaları Merkezi, I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi Bildiriler, 2, Konya, s. 399 ÜREMİŞ, A. (2005). Türkiye Selçuklularının Doğu Anadolu Politikası, Ankara: Babil Yayınları YINANÇ, Mükrimin Halil, “Belek” mad., İA, 2, s. 470