Muammer ÖZTÜRK

539

Şangay İşbirliği Teşkilatı'nın Uluslararası İlişkiler Tasarımı

Şangay İşbirliği Teşkilatı (ŞİT), kurulduğu 2001 yılından bugüne sergilemiş olduğu hızlı gelişim seyri ve ses getiren bildirilerin seslendirildiği bir platform olma yönüyle dikkatleri üzerinde toplamıştır. Kökeni Şangay Beşlisi isimli topluluğa dayanan ŞİT, ortaya koyduğu hızlı kurumsallaşma süreciyle ve ses getiren bildirileriyle bölgesel işbirliği teşkilatı olmanın ötesine geçmiştir. ŞİT'in bildirilerinde en öne çıkan mesajı, tek kutuplu dünyanın bugünkü sorunları çözmede yetersiz kalmaya mahkûm olduğudur. Bu mesaj, uluslararası ilişkilerde yeni bir işbirliği modeline olan ihtiyaca işaret etmiştir. Bu vurguya ilave olarak ŞİT, kendisinin bu yeni işbirliği modelini temsil ettiğini duyurmuştur. Dünyanın uluslararası ilişkilerde yeni bir model ihtiyacının belirgin olduğu günümüzde, ŞİT'in bu mesajı, bu teşkilatı uluslararası sahada yeni bir model sunma yönüyle irdelenmeye değer bir konu kılmaktadır.

The Shanghai Cooperation Organization's Design of International Relations

The Shanghai Cooperation Organization (SCO) was established initially as the Shanghai Five in 1996. The Shanghai Five was transformed into the Shanghai Cooperation Organization (SCO) in 2001. SCO has caught the attention of the world public through its rapid development beginning from its founding days in 2001 and being a platform of declarations of the need for a new model of cooperation in international relations. SCO has managed to represent a more comprehensive entity reaching beyond the structure of a regional organization through its accomplishments in terms of rapid organizational development and its agenda-setting declarations delivered at its yearly summits. One of the most remarkable has been the SCO's message that "unilateral action cannot resolve the existing problems". This message is a manifestation of the need for a new model of international relations. The SCO also has declared that it represents a new model of international cooperation. It is a fact that the world is in need of a new model for cooperation in international relations. This need makes the SCO's messages a subject worth studying in detail.
PDF

___

  • "Afganistan'da yeni 'büyük oyun'", Deutsche Welle, 10 Temmuz 2011, http://www.dw.de/afganistanda-yeni-b%C3%BCy%C3%BCkoyun/a-15224367, Erişim: 05.05.2013.
  • Allison, Roy. "Regional Structures and Security Management in Central Asia", International Affairs, Vol. 80, No. 3, May 2004, pp. 463-483.
  • Bailes, Alyson J. K and Pál Dunay, "The Shanghai Cooperation Organization as a regional security institution", Alyson J. K. Bailes,
  • Pál Dunay, Pan Guang and Mikhail Troitskiy (eds.), The Shanghai Cooperation Organization, SIPRI Policy Paper, No. 17, Stockholm, May 2007, pp. 1-29, http://www.peacepalacelibrary.nl/ebooks/files/ SIPRI_Policypaper17%5B1%5D.pdf, Erişim: 10.04.2013
  • Aris, Stephen. "Russia's Approach to Multilateral Cooperation in the PostSoviet Space: CSTO, EurAsEC and SCO", Russian Analytical Digest, No. 76, 15 April 2010, pp. 2-5, http://www.css.ethz.ch/publications/ pdfs/RAD-76.pdf, Erişim: 09.05.2013.
  • Aris, Stephen. "Shanghai Cooperation Organisation: An Anti-Western Alignment?", CSS Analyses in Security Policy, ETH Zürich, No. 66, December 2009, http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/CSSAnalyses-66.pdf, Erişim: 05.05.2013.
  • "Bişkek'te Şangay İşbirliği Teşkilatı Zirvesi", Deutsche Welle, 16 Temmuz 2007, http://www.dw.de/bi%C5%9Fkekte-%C5%9Fanghayi%C5%9Fbirli%C4%9Fi-te%C5%9Fkilat%C4%B1- zirvesi/a-2740853, Erişim: 06.05.2013.
  • Blank, Stephen. "The Shanghai Cooperation Organization: Cracks Behind the Facade", EurasiaNet, 21.06.2006, http://www.refworld.org/ docid/46c58eefa.html, Erişim: 23.05.2013.
  • "BRIC ülkeleri büyük oynuyor", Deutsche Welle, 21.12.2011, www.dwworld.de/popups/popup_printcontent/015617782,00.html, Erişim: 21.12.2011.
  • "Change is possible after all: Reforming the United Nations", Deutsche Welle, 26.07.2010, http://www.dw.de/change-is-possible-after-allreforming-the-united-nations/a-5838856, Erişim: 29.05.2013.
  • Charter of the Shanghai Cooperation Organization, 2002, http://www. sectsco.org/EN123/show.asp?id=69, Erişim: 20.05.2013.
  • "China-Russia Joint Statement on 21st Century World Order", 12.07.2005, http://www.politicalaffairs.net/china-russia-joint-statement-on-21stcentury-world-order/, Erişim: 14.05.2013.
  • "China pledges help to Afghanistan", Deutsche Welle, 16.06.2012, http://www.dw.de/china-pledges-help-to-afghanistan/a-16007986-1, Erişim: 20.05.2013.
  • Chung, Chien-peng. "The Shanghai Co-operation Organization: China's Changing Influence in Central Asia", The China Quarterly, No. 180, December 2004, ss. 989-1009.
  • Declaration on the Fifth Anniversary of the Shanghai Cooperation Organization, 15.06.2006, http://www.sectsco.org/EN123/show. asp?id=94, Erişim: 02.05.2013.
  • "Declaration of Heads of Member States of SCO", China Daily, 12.06.2006, http://www.chinadaily.com.cn/china/2006-06/12/content_6020345. htm, Erişim: 21.07.2014.
  • De Haas, Marcel (Ed.). The Shanghai Cooperation Organisation. Towards a full-grown security alliance?, Netherlands Institute of International Relations, Clingendael, November 2007, http://www.clingendael. nl/publications/2007/20071100_cscp_security_paper_3.pdf, Erişim: 14.05.2013.
  • "Die wichtigsten Regionalorganisationen im postsowjetischen Raum", Russland-Analysen, No. 216, 11 Mart 2011, pp. 8-10, http://www. laender-analysen.de/russland/pdf/Russlandanalysen216.pdf, Erişim: 01.05.2013.
  • "Energy dominates Shanghai summit", BBC News, 17.08.2007, http:// news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6949021.stm, Erişim: 03.05.2013.
  • Huasheng, Zhao. "The Shanghai Cooperation Organization at 5: Achievemens and Challenges Ahead", China and Eurasia Quarterly, Vol. 4, No. 3, 2006, pp. 105-123, http://www.silkroadstudies.org/new/ docs/CEF/Quarterly/August_2006/Huasheng.pdf, Erişim: 11.05.2013.
  • Joint Communiqué of Meeting of the Council of Heads of Member States of the Shanghai Cooperation Organisation, http://www.sectsco.org/ EN123/show.asp?id=93, Erişim. 15.05.2013.
  • Jones, Tim ve Caroline Dewing. Future Agenda. 2020 Yılında Dünya, (çev. Elif Özsayar ve Pınar Şengözer), Vodafone, İstanbul, 2010.
  • Lanteigne, Marc. "'In Medias Res': The Development of the Shanghai Co-operation Organization as a Security Community", Pacific Affairs, Vol. 79, No. 4, Winter 2006-2007, pp. 605-662.
  • O'Reilly, Brendan P. "SCO glimpses a new Eurasia in Bishkek", Asia Times, 16.09.2013, http://www.atimes.com/atimes/China/CHIN-01- 160913.html, Erişim: 21.07.2014.
  • Oresman, Matthew. "Beyond the Battle of Talas: China's Re-emergence in Central Asia", Daniel L. Burghart, Theresa Sabonis-Helf (Ed.), In the Track of Temerlane: Central Asia's Path to the 21st Century, National Defense University, Center for Technology and National Security Policy, Washington, D.C., 2004, pp. 401-424.
  • Philipp, Peter. "Rusya Asya'da da atakta", Deutsche Welle, 27.08.2008, http://www.dw.de/rusya-asyada-da-atakta/a-3597849, Erişim: 01.02.2013.
  • "Putin Hails SCO as New Mode of Int'l Cooperation", China.org.cn, 14 Haziran 2006, http://www.china.org.cn/english/2006/Jun/171267. htm, Erişim: 13.05.2013.
  • Quang, Pan. "A Chinese perspective on the Shanghai Cooperation Organization", The Shanghai Cooperation Organization, SIPRI Policy Paper, No. 17, May 20007, Stockholm, May 2007, pp. 45-58.
  • "SCO summit promotes regional stability, cooperation", China Daily, 14.09.2014, http://www.chinadaily.com.cn/ china/2013xivisitcenterasia/2013-09/14/content_16973446.htm, Erişim: 21.07.2014.
  • "Şangay İşbirliği Örgütü Afganistan'da etkisini artırmak istiyor", BBC Türkçe, 06.06.2012, http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/ 2012/06/120605_russia_china_summit.shtml, Erişim: 19.05.2013.
  • Şangay İşbirliği Teşkilatı 2013 Bişkek Zirvesi'nin sonuç bildirisi (Communiqué), 13.09.2013, http://www.sectsco.org/EN123/show. asp?id=454, Erişim: 21.07.2014.
  • Şangay İşbirliği Teşkilatı'nın Kuruluş Bildirisi, http://www.ecrats.com/ en/normative_documents/2006, Erişim: 23.05.2013.
  • Troitskiy, Mikhail. "A Russian perspective on the Shanghai Cooperation Organization", The Shanghai Cooperation Organization, SIPRI Policy Paper, No. 17, May 20007, Stockholm, May 2007, pp. 30-44.
  • "UN reform process mired by lack of consensus", Deutsche Welle, 05.01.2010, http://www.dw.de/un-reform-process-mired-by-lack-ofconsensus/a-5087253, Erişim: 29.05.2013.
  • Valinakis, Yannis. The Black Sea Region: Challenges and Opportunities for Europe, Chaillot Papers, Institute for Security Studies, Western Europe Union, Paris, July 1999.
  • Wu, Junfei. "Will SCO Become Another Warsaw Pact?", Economic and Political Weekly, 24-30 September 2005, pp. 4205-4207.
  • "Yeni dünya düzeni", Deutsche Welle, 09.08.2012, www.dw.de/yenidünya-düzeni/a-16152399, Erişim: 27.03.2013.
  • "Zirvede ABD aleyhtarı propaganda", Deutsche Welle, 16 Ağustos 2007, http://www.dw.de/zirvede-abd-aleyhtar%C4%B1-propaganda/ a-2741402, Erişim: 02.05.20013.
Avrasya Etüdleri-Cover
  • ISSN: 1300-1604
  • Yayın Aralığı: Yıllık
  • Başlangıç: 1994
  • Yayıncı: Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Coğrafi Açıdan Anadolu'nun Tarihi Ulaşım Ağı ve İpek Yolu

Muzaffer BAKIRCI

İpek Yolu Ekonomilerinde Komünist Olmayan Gelişme Stratejisi: İpek Yolu'nda Rostow ve Porter Yaklaşımlarına Göre İktisadi Gelişmenin Analizi

Mustafa YILDIRAN

XIII-XIV. Yüzyıllarda Kuzey İpek Yolu ve Altın Orda Hanları'nın Ticaret Politikaları

Ekrem KALAN

Geçmişten Geleceğe İpek Yolları ve Türkiye'nin Dış Ticareti ile Etkileşimleri

Mehmet Behzat EKİNCİ

Deniz Ticareti ve Küresel Mali Kriz: İpek Yolu'nda Türkiye İçin Yeni Stratejiler

İrfan KALAYCI

Şangay İşbirliği Teşkilatı'nın Uluslararası İlişkiler Tasarımı

Muammer ÖZTÜRK