“KIMSENIN YÜZÜNÜ GÖRMEDIM, [ÇOCUK] DAYIMDANDIR”: 1856’DA KONYA AKŞEHIR’DE, ERMENI KILISESI’NDE ÇÖZÜLEMEMIŞ BIR DAVA

Bu makale, İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nin Boğos Nubar Paşa Kütüphanesi’nde (Paris) bulunan arşivindeki bir belgeyi, 1856 yılında Konya Akşehir’den Patrikhane’ye gönderilen bir arz-ı mahzarı, içeriği, dilsel özellikleri ve bağlamıyla incelemektedir. Davada ensest, zina ve çocuk öldürme bir aradadır. Akşehir’de çözülemeyen davada İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nden yardım istenmektedir. Belge, Ermeni Nizamnamesi’nin onaylanmasından önceki dönemde, vilayetlerde Ermeni Kilise hukukunun işleyişine ilişkin önemli veriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İstanbul Ermeni Patrikhanesi, arz-ı mazhar, zina, ıskat-ı-cenin (Kürtaj), yeni doğanı öldürme suçu, Ermeni Harfli Türkçe, Ermeni Kilisesi Hukuku

“I haven’t seen anyone; it [the baby] is from my uncle”: An Unresolved Case from the Armenian Church in Konya Akşehir in 1856

This article discusses the content, the language and the context of an arz-ı mahzar, a petition, written from Konya Akşehir Armenians to the Armenian Patriarchate of Istanbul in 1856. It is written in Armeno-Turkish. The document is part of the Patriarchal Archive of Istanbul, which is in Boghos Nubar Library (Paris). An unresolved court case including incest, adultery and infanticide was reported to the Patriarchate of Istanbul and the advice of Patriarch was asked. The document provides some valuable insights regarding the lawmaking and juridical practices in the provinces even before the ratification of the Armenian Nizamname.

Keywords:

Armenian Patriarchate of Istanbul, petition, adultery, abortion, infanticide, Armeno-Turkish,

PDF

___

Artinian, Vartan. Osmanlı Devleti’nde Ermeni Anayasası’nın Doğuşu. İstanbul: Aras Yayıncılık, 2004.
Avkeryan, Hayr Mıgırdiç ve Celalyan, Hayr Krikor. Artsern Pararan Haygazyan Lezvi. Venedik: Surp Ğazar, 1865.
Balsoy, Gülhan. “Osmanlı Toplumunda Kürtajın Yasaklanması”, Toplumsal Tarih 223 (2012): 22-27.
Balsoy, Gülhan. “Infanticide in Nineteenth Century Ottoman Society”, Middle Eastern Studies 50/6 (2014): 976-991.
Bedrosyan, Hayr Madatya Vartabed. Nor Parkirk Hayeren – Ankliaren. Venedik: Mkhitaryants Dbaran, 1875.
Çakhçayan, Hayr Manuel Vartabed. Parkirk i Parpar Hay Yev İdalagan. St. Lazar, Venedik: Dbaran Srpuyn Ğazaru, 1837.
Demirci Tuba, Selçuk Akşin Somel, “Women’s Bodies, Demography, and Public Health: Abortion Policy and Perspectives in the Ottoman Empire of the Nineteenth Century.” Journal of the History of Sexuality 17/3 (2008): 377-420.
Hürmüzyan, Kerabaydzar Yetvart. Parkirk Haşkharapare i Krapar, Venedik: Surp Ğazar Dbaran, 1869.
İnalcık, Halil. “Şikayet Hakkı: Arz-ı Hal ve Arz-ı Mahzarlar.” Osmanlı Araştırmaları VII-VIII (1988): 33-54.
Koçunyan, Aylin. “Long Live Sultan Abdulaziz, Long Live the Nation, Long Live the Constitution…,” Constitutionalism, Legitimacy and Power. Kelly L. Grotke ve Markus J. Prutsch, der., 189-210. Oxford: Oxford University Press, 2014.
Köseyan, Varujan, Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Tarihçesi, Huşamadyan 160- Amya Surp Prgiç Hayots Hivantanotsi. İstanbul: Murad Ofset, 1994.
Maksudyan, Nazan. Orphans and Destitute Children in the Late Ottoman Empire. Syracuse, New York: Syracuse University Press, 2014.
Meliktankyan, Nerses Vartabed. Hayots Yegeğetsagan İravunkı, A. Kirk, (Birinci Cilt) Şuşi: Dbaran Yeğisapet M. Mahdesi – Hagopyan, 1903.
Meliktankyan, Nerses Vartabed. Hayots Yegeğetsagan İravunkı. P. Kirk, (İkinci Cilt ) Şuşi: Arakadib Ter Sahakyani, 1905.
Peters, Rudolph. Crime and Punishment in Islamic Law: Theory in Practice from the Sixteenth to the Twenty- First Century. Cambridge: Cambridge Univ. Press, 2006.
Semerdjian, Elyse “Off the Straight Path” : Illicit Sex, Law and Comminty in Ottoman Aleppo. New York: Syracuse University Press, 2008.
Ormanyan, Mağakya. Azkabadum. Antilias: Antilias Ermeni Katolikosluğu Matbaası, 2001.
Somalian, Sukias. Hamarod Pararan i Haye Hankğiagan yev i Dacig / A Pocket Dictionary of the English Armenian and Turkish Languages. Venedik: Surp Ğazar Dbaran, 1843.