Kuruluşundan Birinci Dünya Savaşına Kadar İttihat ve Terakki Cemiyeti

Osmanlı devlet adamları, 19. yüzyılın başından itibaren, Avrupa devletlerinin artan üstünlüğünü giderek daha iyi kavramışlar ve buna Batılılaşma siyasetiyle karşı koymaya çalışmışlardır. Sistemin taşıyıcıları kendilerini sorgulamaya başlamış, sistemlerinin geçerliliğinden kuşkuya düşmüşlerdi. Ortaya çıkan yeni zihinsel duruma göre Osmanlı devletinin Batı karşısında geriye düşmesinin temel sebebi, Batı’nın teknik üstünlüğüydü. Sorunun halledilmesinin çaresi olarak Osmanlı devletinin, Batılı manada ıslah edilerek Batı gibi olması görülüyordu. İttihat ve Terakki Cemiyeti, 21 Mayıs 1889’da İttihad-ı Osmanî Cemiyeti adıyla, hükümet-i hazıranın adalet, eşitlik, özgürlük gibi insan haklarını ihlal eden, bütün Osmanlıları ilerlemeden alıkoyan ve vatanı yabancı tasallutu altına düşüren yönetimine karşı bütün yurttaşları uyarmak için gizli bir örgüt olarak kuruldu. İttihat ve Terakki Cemiyeti düşüncesinin ön planında devleti kurtarmayı amaçlayan bir siyasi eylemcilik yer alıyordu. İmparatorluğun aman vermez bir biçimde parçalandığını, çeşitli milliyetçi ayrılık hareketlerinin her geçen gün başarı kazandığını ve Düyûn-u Umûmiye’nin vesayeti altındaki Babıâli’nin gitgide elinin kolunun bağlandığını gören Jön Türkler’in başlıca kaygısı, Osmanlı Devleti’nin özerkliğini sağlayıp coğrafi bütünlüğünü korumaktı.

Anahtar Kelimeler:

İttihat, Terakki, Cemiyet, Sultan Abdülhamid, Meşrutiyet

Kurulusundan Birinci Dunya Savasına kadar İttihat ve Terakki Cemiyeti

Ottoman statesmen since the beginning of the 19th century well understood the growing supremacy of European states and try to counter this with the policy of Westernization. Carriers of the system began to question themselves and doubt about validity of the system. According to the emerging new mental, the main reason of the Ottoman state remain back against the West was the West's technical * Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü hegemony. Handling of the problem as a remedy was to reform the Ottoman Empire in western sense and seen to be as the west. Union and Progress Party was founded with name of Ittihad-i Osmani League as a secret society to dethrone Sultan II Abdulhamid. The political activism that aims to save the state took place at the forefront idea of CUP. Seeing the separation of various nationalist movements gained success each passing day, the main concern of the Young Turks was to rescue the autonomy and geographical integrity of the Ottoman Empire. Union, Progress, Committee, Sultan Abdulhamit, Constitutionalism

Keywords:

-,

PDF

___

Ahmad, Feroz, The Young Turks: The Committee of Union and Progress in Turkish Politics, 1908-1914, Clarendon Press, Oxford, 1969.
Ahmad, Feroz, İttihatçılıktan Kemalizm’e, Kaynak yayınları, İstanbul, 2009.
Ahmad, Feroz, The Making of Modern Turkey, Routledge, London, 1993.
Akşin, Sina, Kısa Türkiye Tarihi, Kültür Yayınları, İstanbul, 2007.
Akşin, Sina (ed.), “Osmanlı Devleti 1600-1908”, Türkiye Tarihi, Cilt.3, Cem Yayınevi, İstanbul, 2008.
Akşin, Sina (ed.), “Çağdaş Türkiye 1908-1980”, Türkiye Tarihi, Cilt.4, Cem Yayınevi, İstanbul, 2008.
Akşin, Sina, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, İmge Yayınevi, Ankara, 2001.
Aksakal, Mustafa, The Ottoman Road to War in 1914; The Ottoman Empire and The First World War, Cambridge University Press, New York, 2008.
Aydoğan, Erdal, İttihat ve Terakki’nin Doğu Politikası 1908-1918, Ötüken, İstanbul, 2007.
Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2007.
Çağatay, Soner, İslam Secularism and Nationalism in Modern Turkey; Who is Turk, Routledge, Oxon, 2006.
Çeliker, Fahri, Birinci Dünya Harbinde Türk Savaş Politikası, Askeri Tarih Dergisi (ATD), Sayı:4, Ankara, 1977.
Davison, Roderic, Reform in the Ottoman Empire 1856-1876, Princeton University Press, New Jersey, 1963.
Dündar, Fuat, Modern Türkiye’nin Şifresi: İttihat ve Terakki’nin Etnisite Mühendisliği (1913-1918), İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
Edmondson Ramsour, Ernest, Genç Türkler ve İttihat Terakki, Etkin Yayınları, İstanbul, 2009.
Ergut, Ferdan, II. Meşrutiyeti Yeniden Düşünmek, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2009.
Gökalp, Ziya, Türkçülüğün Esasları, MEB Yayınları, İstanbul, 1990.
Hale, William, Türkiye’de Ordu ve Siyaset 1789’dan günümüze, Çev. Ahmet Fethi, Hil Yayınları, İstanbul, 1994.
Hobsbawm, Eric, Tarih Üzerine, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1999.
İnalcık, Halil, Atatürk ve Demokratik Türkiye, Kırmızı Yayınları, İstanbul, 2007. İnan, Yusuf Ziya, Jöntürk’lerden İttihat ve Terakki Cemiyetine, Bayramaşık Yayınevi, İstanbul, 1978.
Karabekir, Kazım, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 200 Karpat, Kemal, Studies on Ottoman Social and Political History, Brill, Boston, 200 Karpat, Kemal, Osmanlı’dan Günümüze Asker ve Siyaset, Timaş, İstanbul, 2010. Karpat, Kemal, Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, Timaş, İstanbul, 2010.
Keyder, Çağlar, Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.
Kushner, David, Türk Milliyetçiliği’nin Doğuşu, Kesit, İstanbul, 2009.
Kutlay, Naci, İttihat Terakki ve Kürtler, Dipnot Yayınları, Ankara, 2010.
Lewis, Bernard, The Emergence of Modern Turkey, New York, Oxford University Press, 2002.
Mardin, Şerif, The Genesis of Young Ottoman Thought: A Study in the Modernization of Turkey, İstanbul, 2007.
Mardin, Şerif, Jön Türklerin Siyasi Fikirleri, 1895-1908, İletişim Yayınları, İstanbul, 1992.
Mutlu, Sevda, İsmet İnönü ve İttihat ve Terakki Fırkası, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:30, No:2, Sivas, 2006, s.125-147.
Ortaylı, İlber, Gelenekten Geleceğe, Alkım Yayınları, İstanbul, 2007.
Petrosyan, Yuriy Aşatoviç, Sovyet Gözüyle Jöntürkler, Bilgi Yayınevi, Ankara, 19 Ramsour, Ernest E. Genç Türkler ve İttihat ve Terakki: 1908 İhtilalinin Hazırlık Dönemi, Etkin, İstanbul, 2009.
Sorgun, Taylan, İttihat ve Terakki Devlet Kavgası, Beyaz Balina, İstanbul, 2001. Shaw, Stanford J. & Shaw, Ezel Kural, History of Ottoman Empire and Modern Turkey Reform, Revolution and Republic: The Rise of Modern Turkey, Vol. II, Cambridge University Press, Cambridge, 2002.
Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Partiler; II. Meşrutiyet Dönemi 19081918, C.1, İletişim Yayınları, İstanbul, 1998.
Yeğen, Mesut, Devlet Söyleminde Kürt Sorunu, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006. Zürcher, Erik Jan, Milli Mücadelede İttihatçılık, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010. Zürcher, Erik Jan, Turkey Modern History, I.B. Tauris & Co. Ltd., London, 2004. Quataert, Donald, The Ottoman Empire, 1700-1922, Cambridge University Press, Cambridge, 2005.