BAYRAK RADYOSU ÖNCESİ DÖNEMDE KIBRIS’TA VAR OLUŞ MÜCADELESİ VE LALELİ SOKAĞI RADYO İSTASYONU

16 Ağustos 1960 tarihinde Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin garantörlüğünde Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar tarafından kurulanKıbrıs Cumhuriyeti Yunanistan’ın Megali İdea ve Rumların Enosis saplantıları yüzünden ne yazık ki uzun soluklu olmaz.Dönemin Kıbrıs Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Polikarpos Yorgacis’in yönettiği Akritas isimli derin devlet yapılanması adayı bir Yunan adası haline getirmek ve bütün Kıbrıslı Türkleri adadan atmak için 21 Aralık 1963 günü harekete geçer. Ardından 24 Aralık 1963 günü Kıbrıs tarihine Kanlı Noel olarak geçecek silahlı Rum saldırıları başlar ve devlet de ortadan kalkar. Devlet kademelerindeki bütün Kıbrıslı Türkler artık işlerine gidemez olur. Bu durum Rumların bütün devlet kurumlarını işgal etmesine ve Kıbrıslı Türkleri aleyhine özellikle Kıbrıs Radyo-Yayın Korporasyonu vasıtasıyla kara propaganda yapmasına da sebep olacaktır. Adadaki mevcudiyet ve meşruiyetlerini göstermek, yaşadıklarını dünyaya anlatmak ve kendi aralarında haberleşebilmek için bir radyo istasyonu kurmak için derhal harekete geçen Kıbrıslı Türkler 25 Aralık 1963 günü ilk defa Bayrak Radyosu vasıtasıyla seslerini duyururlar; ancak bundan daha önce Lefkoşa’da Laleli Sokağı’nda kurulan isimsiz, gizli bir radyo istasyonu daha vardır. Bu araştırma Bayrak Radyosu’nun da temelini oluşturan bu son derece gizli ve bilinmeyen radyo istasyonunu mercek altına almak üzere hazırlanmıştır.

EXISTENCE STRUGGLE IN CYPRUS BEFORE BAIRAK RADIO AND LALELİ STREET RADIO STATION

The Republic of Cyprus established under the guarantorship of Turkey, Greece, and the United Kingdom by the Turkish and Greek Cypriots on 16th August 1960 unfortunately doesn’t long last due to the Greek Megali Idea obsession and Greek Cypriots’ Enosis dreams. The deep state structure named Akritas led by the Minister of the Domestic Affairs of the newly-founded state; Policarpos Yorgadjis pushes the button so as to make the island of Cyprus be a Greek island, and kick off all the Turkish Cypriots on the island on 21st December 1963. Then the Greek Cypriot assaults start known to be the Bloody Christmas of the Cyprus History on 24th December 1963, and the state collapses down.None of the Turkish Cypriots continue his official work, such a reason causes the Greek Cypriots to grasp all the state institutions, and get the black propaganda against the Turkish people via Cyprus Broadcasting Corporation. Turkish Cypriots starting to do something so as to improve their existence and legality on the island, to inform the world upon their situation, and keep in touch with themselves have their announcement on 25th December 1963 firstly by Bairak Radio. On the other hand, they have managed to form another, nameless, and secret radio station as well in Nicosia Laleli Street. This scientific study aims to focus on the above-mentioned nameless and secret radio station in Nicosia Laleli Street.

PDF

___

İngiltere Foreign Office Arşivi
ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı CIA Arşivi
Kızılay Genel Müdürlüğü Arşivi
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
Kızılay Genel Müdürlüğü Arşivi (KGMA)
Ahiskal, Zeycan. 1958-1974 Arası Kıbrıs’ta Yaşananlar. Lefkoşa: YDÜ, 2000.
Alpdağ, Özden. Barış İçin Savaş. İzmir: 1974.
Armaoğlu, Fahir. 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi. Cilt I-II. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1996.
Armaoğlu, Fahir. ”Kıbrıs’ta Kanlı Noel ve Amerika”, Belgelerle Türk-Amerikan Münasebetleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991: 254-263.
Atun, Ali Fikret. Yunan Karakterinin Anatomisi. Lefkoşa: 1996.
Başkaya, Yılmaz. Kıbrıs Türk’ü ve TMT. Lefkoşa: Galeri Kültür Yay., 2016.
Denktaş, Rauf R. Rauf Denktaş’ın Hatıraları. Cilt V. İstanbul: Boğaziçi Yay., 1997.
Denktaş, Rauf R. Rauf Denktaş’ın Anıları. İstanbul: 1996.
Egeli, Sabahattin. 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti Nasıl Yıkıldı. İstanbul: 1991.
Fevzioğlu, Bülent ve Derviş Güryel. Kıbrıs Türk Milli Mücadele Yıllarında Mağusa Müzik Toplulukları 1964-1974. Gazi Mağusa: Samtay Vakfı Yay., 2017.
Gibbons, H. Scott. Peace Without Honour. Ankara: 1969.
Harp Akademileri Komutanlığı. KKTC Cumhurbaşkanı Sayın Rauf Denktaş Tarafından Verilen Konferans; Kıbrıs Meselesinde Vizyon. İstanbul: 1994.
Koç, Sanem. Annem Ne Cesurmuş. Lefkoşa: Okman Printing, 2016.
Küçük, Fazıl. Mücadelemizin Görkemli Günleri. (Yayına Hazırlayan Çiler İncirli). Lefkoşa: KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Tanıtma Dairesi, 2002.
Mengüç, Arslan. Ben Tremeşeli Mehmet Ali. Lefkoşa: 2013.
Necatigil, Zaim M. The Cyprus Conflict. Lefkoşa: Kemal Limited Yay., 1982.
Oberling, Pierre. The Road to Bellapais. New York: Columbia University Press, 1982.
Oberling, Pierre. Kıbrıs Faciası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay., 1990.
O’Malley Brendan ve Ian Craig. Amerika, Casusluk ve İşgal; Kıbrıs Komplosu. Lefkoşa: Khora Yay., 2012.
Özcanhan, Özcan. Onurlu Bir Yaşamdan Dikine Kesitler. Lefkoşa: Gökada Yay., 2009.
Raif, Dinçer. “Ali Eyüp ve Ekrem Atlı’nın TMT Anıları”, Uluslararası Kıbrıs Türk Milli Mücadelesi ve Bu Mücadelede TMT’nin Yeri Sempozyumu. Gazi Mağusa: 2008.
Sadrazam, Halil. Kıbrıs’ın Savaş Tarihi. Cilt I. Lefkoşa: Söylem Yay., 2013.
Sanver, Ahmet. Eski Lefkoşa, Eski Lefkoşa Anılarım-4. Lefkoşa: Ateş Matbaacılık, 2016.
Sarıca, Murat, Erdoğan Teziç, Özer Eskiyurt. Kıbrıs Sorunu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay., 1975.
Saygılı, Neriman. KKTC Bayrak Radyosu. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1987.
Şahoğlu, Hasibe Vehbi. Çıplak Gerçekler. Lefkoşa: 2018.
Volkan, Vamık ve Norman Itzkowitz. Türkler ve Yunanlılar; Çatışan Komşular. İstanbul: Bağlam Yay., 2002.
Yaşın, Özker. Nevzat ve Ben. Cilt III. İstanbul: 1997.
Bozkurt
Daily Mail
Nacak
Yenidüzen
Zafer
1947 Lefkoşa doğumlu Kudret Anlar ile 11 Mart 2018 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
1948 Lefkoşa doğumlu Önol Aktolga ile 22 Aralık 2016 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Ali (Salih) Sarı ile 2 Mart 2017 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Ali Ziya Dinçer ile 11 Temmuz 2017 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Birsen Şemsettin ile 13 Nisan 2019 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Caner Akova ile 4 Şubat 2017 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Derviş Özer Berkem ile 8 Şubat 2016 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Güzide Tunç ile 16 Kasım 2015 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Hilmi Refik ile 15 Kasım 2017 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Meral Ertürk ile 15 Temmuz 2015 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Orhan Atai ile 20 Temmuz 2017 ve 12 Nisan 2020 tarihinde Londra’da yapılan görüşme
Özcan Özcanhan’la 15 Nisan 2017 tarihinde Ortaköy/Lefkoşa’daki evinde yapılan görüşme
Sevil Emirzade ile 14 Nisan 2016 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Yusuf Osman Gazi ile 3 Nisan 2017 tarihinde Lefkoşa’da yapılan görüşme
Ahmet Yusuf Atamsoy’dan alınan 15 Ocak 2012 tarihli bilgi notu
Ali Nesim tarafından 24 Aralık 2013 tarihinde Bayrak Radyosu’nun 50. yılı münasebetiyle BRT’de yapılan konuşma
Doğan Eylem’den alınan 11 Ocak 2021 tarihli bilgi notu
Fatma Uzunoğlu’dan alınan 11 Ocak 2021 tarihli bilgi notu
Nilgün Güney’den alınan 11 Ocak 2021 tarihli bilgi notu
Orhan Atai tarafından Londra’dan Neriman Atai’ye gönderilen 18 Şubat 2021 tarihli görüntü ve bilgi notu
Serdar Atai’den alınan 9 Ocak 2021 tarihli bilgi notu
Serkan Atailer’den alınan 15 Ocak 2021 tarihli bilgi notu
Tamer Zaim’den alınan 11 Ocak 2021 tarihli bilgi notu