ELAZIĞ YÖRESİNDE DOLOMİTİK KİREÇ TAŞLARINDAN OLUŞAN BİR TOPRAĞIN KİL MİNERALOJİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

ÖZE TElazığ yöresinde dolomitik kireç" taşlarından ol~an, eskisistemde rendzina; yeni sistemde ise Orthik Rendol büyükgrubuna giren bir toprağın kil franksiyonunun mineralojikbileşimi X - ray, D.T.A. ııe Elektron mikroskop tekniği ilearaştırılmıştır. Üç ayrı yöntemle elde edilen ııeriler, toprağınkilfranksiyonunund.a 15 AD ve 7 AD bazal yansıma aralığınasahip" kil tiplerinin başat olduğunu kanıtlamaktadır. 14 AOluk bazal yansıma aralığı gösteren minerallerin büyükbir ksırnmln montmoril/qnit; geri kalanın ise karışık katmanlıminerallerle lIermikulitten ibaret olduğu ııe 7 AD luk bazalyansırna aralığına sahip kil mine~alinin ise kaolinit olmayıp,serpantin "grubu "minerallerden özellikle krisotil olduğu saptanmıştır.profilde üstten derinlere doğru montmorillon~t miktarıazalmakta, krisotilııe kalsit ise artmaktadır. Bu minerallerinyanısıra, az lle eseri miktarlarda Attapulgit, illit ııeklorit de tesbit edilmiştir.A STUDY ON THE CLAY MINERALOOY OF THE SOIL (Orthic Rendoll) WHICH IS DERIYED FROM DOLOMITIC LIMESTONES NEAR ELAZIĞ (in semi-arid region)The clay mineralogy of asoil,which was classified and named as"Ortlıic RendoU", was studied by usingX-ray, DTA and electron mleroscopetechnique. The X-ray diagrams_ belong to original day, glycolated Caclay,glycerol solvated Mg-day andheated (to 300 and 550°C) K~lay;DTA curves and electron micrographsindicated that :1. Ca/cite (very strong and sharpdiffraetion peak at 3.05 A0, and moderatediffraction peaks at 3.88 and 2.50 AO)and smectite (strong and broad diff·raction peak at 15 A0) are the dominant'minerals in original day fractlonthrough the profiL. Calcite increaseswhile smeetite decreases with depth.2. Serpntine (especially crysotileand lizardite) minerals (with strongand sharp remection peak at 7.3 AO)and smectite minerals are the do.ıniı:ı:antCıay minerals in CaC03 and free ironoxide removed clay species. In thisfraction serpntine mnerals (crysotileand lizardite) increase with depth whilesmectite deereases.3. Electron n:llcrographs indicatethat, the percentage of crysotile ishigher in C horizon and becomes 10wer'in the upper horizons (Ae, Al2and Ap). Lizardite shows a contrarydistribution witlı crysotile.4. Besides smeetite, ca/cite andserpentine, significant amount of mixed-layer silicates and quartz, small tovery amount- of illite. vermiculite,chlorite, talc and muscovite are found.5. An estimation can a/so be nıadeconnected with the formation sequenceof the minerals as shown in thefollowing diagram, :
Anahtar Kelimeler:

-