KAZAKÇADA “MAQAL-MÄTEL” KAVRAMI

Öz Türkçedeki “atasözü” kavramı, Kazakçada “мaқaл-мәтел/maqal-mätel” terimi ile karşılanmaktadır. “Maqal” ve “mätel” şeklinde ayrı ayrı da kullanılan terim, aslında Rusçadaki “пословицa/poslovitsa” ve “поговоркa/pogovorka” kavramlarının karşılığıdır. “Maqal” ve “mätel” ayrımı Kazakçada olduğu gibi hemen hemen bütün çağdaş Türk dillerinde de mevcuttur. Ancak Türkçede bu ayrıma gerçek anlamda sadece bir iki dil bilimci dikkat çekmiştir. Bu makalede öncelikle Kazakça “maqal” ve “mätel” sözlerinin kökeni üzerinde durulmuş, bu sözleri çağdaş Türk dillerinde karşılayan kelimeler tespit edilmiştir. Daha sonra “maqal” ile “mätel”in tarifi yapılmış, ortak ve farklı yönleri gösterilmiştir. Ayrıca tespitler ışığında Kazakça “maqal” ve “mätel” örnekleri verilmiştir. Yazıda diğer yandan Türkçedeki “atasözü” tanımları ele alınmış, “atasözü” ve “aydım” ayrımı yapılarak her iki türden de örnekler sunulmuştur.