DOĞU AKDENİZ’DE TAHRİP OLAN BİR KÜLTÜR MİRASI: GİRİT’TE TARÎKATLAR ve TEKKELER / A Inheritance Of Culture Which Was Ruined In East Mediterranean: Orders And Dervish Lodges In Cretan

Öz ÖZETGirit fethedildiği günden bu yana siyasî, sosyal ve kültürel hayatımızda olduğu gibi, dinî ve tasavvufî hayatımızda da önemli bir yere sahiptir. Burada başta Bektaşiyye tarîkatı olmak üzere, Halvetiyye, Celvetiyye, Mevleviyye, Kâdiriye, Üveysiyye ve İdrisiyye tarîkatlarının faaliyet gösterdiği bilinmektedir. Horasanlı Derviş Ali Dede, Horasanlı Şeyh Mehmed, Derviş Ali Baba, Saffet İlhamî Baba, Mustafa Dede, Ali Resmî Efendi, Hacı Sırrı Baba, Ahmed Meâbî Efendi, Çıkrıkçı Mustafa Efendi, Salacıoğlu Mustafa Celvetî, Süleyman Şemsi Dede, Hüseyin Hüsnü Giridî, Ahmed Hikmetî Efendi ve Ahmed Muhtâr Efendi Girit’te yetişmiş önde gelen sûfî şahsiyetlerdir. Horasanlı Dergâhı, İbrahim Baba Dergâhı, Mağaralıköy Dergâhı, Hasan Baba Dergâhı, Resmo Dergâhı, Hindî Câfer Baba Tekkesi, Şeyh Esedüddin Hankâhı ve Cebehâne Tekkesi, Celvetî Ali Efendi Tekkesi, Hanya Mevlevîhânesi ve Karabaş Tekkesi ise Girit’te kurulan meşhur tekkelerdir.Anahtar Kelimeler: Doğu Akdeniz, Girit, Tarîkat, Tekke. ABSTRACTCretan have been an important position since it conquered like being in political, social and cultural life however in religious and mystical life. Bektashiism, Halvetiye, Jilwatiyya, Mevlevi, Kadiriye, Üveysiye and İdrisiyye are main orders which did activities in Cretan. Derviş Ali Dede from Horasan, Şeyh Mehmed from Horasan, Derviş Ali Baba, Saffet İlhamî Baba, Mustafa Dede, Ali Resmî Efendi, Hacı Sırrı Baba, Ahmed Meabi Efendi, Çıkrıkçı Mustafa Efendi, Salacıoğlu Mustafa Celveti, Süleyman Şemsi Dede, Hüseyin Hüsnü Giridi, Ahmed Hikmeti Efendi ve Ahmed Muhtar Efendi are characters of sufi who are prominant in this field. Horasanlı Dervish Convent, İbrahim Baba Dervish Convent, Mağaralıköy Dervish Convent, Hasan Baba Dervish Convent, Resmo Dervish Convent, Hindi Cafer Baba Dervish Lodge, Şeyh Esedüddin Dervish Lodge ve Cebehâne Dervish Lodge, Jilwati Ali Efendi Dervish Lodge, Hanya Mevlevikhane, Karabaş Dervish Lodge were the important dervish lodges that established in Cretan.Keywords: East Mediterranean, Cretan, Order, Dervish Lodge.