Elif AKPINAR KÜLEKÇİ, Yahya BULUT, İşik SEZEN

Oltu ve Olur (Erzurum) İlçeleri Yayla Turizmi Potansiyelinin Coğrafi Bilgi Sistemiyle Belirlenmesi

Ülkemizin geleneksel yapısında yer alan yaylalar genellikle yerleşim ve ekonomik amaçlı kullanılmaktadır. Fakat ülkemizin sahip olduğu uygun iklimsel özellikler, üstün peyzaj değerleri, kırsal ögelerin ağırlık kazandığı geleneksel yaşam biçimi, flora ve fauna zenginliği gibi taşıdığı değerler ile yaylacılık pek çok bölgede bir turizm haline gelmiş ve bu amaçla da kullanılmaya başlamıştır. Nitekim yayla turizmi, macera tutkunları, doğa ile iç çe yaşamaktan hoşlananlar için ekoturizmin bir çeşidi olarak çokça tercih edilen bir turizm çeşidi olmuştur. Çalışma alanını oluşturan Oltu ve Olur ilçeleri Oltu havzası, Oltu çayı ve bunun kolları tarafından derin vadilere parçalanmış olup yerleşim alanları bu vadi ve yamaçlarına kurulmuştur. Yayla yerleşimleri araştırma alanında önemli bir yer tutmaktadır. Araştırma alanını oluşturan Oltu ilçesinde 34, Olur ilçesinde ise 30 adet yayla yerleşimi bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yardımıyla her iki ilçedeki yayla yerleşimleri ve yol bağlantıları belirlenerek, 90 yıl önce tulum çalınıp, horon çekilerek sürdürülen yaylacılık faaliyetlerinin, kaybolmaya yüz tutmasının altında yatan sebepler, bölgedeki yaylaların kullanım durumu, turizm potansiyelleri, yaylaların mevcut kullanımına yönelik karşılaşılan problemler ve buna yönelik çözüm önerileri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Erzurum, Oltu ve Olur İlçeleri, CBS

Determination of The Potential of Plateau Tourism in Oltu and Olur (Erzurum) Districts with Geographical Information System

The plateaus in the traditional structure of our country are generally used for settlement and economic purposes. However, with the favorable climatic characteristics of our country, superior landscape values, traditional life style where rural elements gain weight, richness of flora and fauna, plateau has become a tourism in many regions and has been used for this purpose. As a matter of fact, plateau tourism has become a preferred type of tourism as a type of ecotourism for adventure lovers and those who enjoy living in nature.Oltu and Olur districts, which constitute the study area, were divided into deep valleys by Oltu River and its tributaries and settlements were established on these valleys and slopes. Plateau settlements occupy an important place in the research area. There are 34 plateaus in Oltu and 30 plateaus in Olur. Within the scope of this study, with the help of the Geographical Information System (GIS), the plateau settlements and road connections in both districts were determined and the reasons underlying the disappearance of the transhumance activities that were carried out by playing the jumpsuit and the horon 90 years ago, the use of the plateaus in the region, the tourism potentials, the current use of the plateaus problemsencountered and solutions for this purpose.

Keywords:

Erzurum, Oltu and Olur Districts,

PDF

___

Akpınar Külekçi, E. (2012). Oltu ve Olur (Erzurum) İlçeleri Doğal ve Kültürel Kaynaklarının Ekoturizm Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı.
Aşur, F. (2017). “Van İli Gevaş İlçesi Peyzaj Değerleri Ve Ekoturizm Potansiyeli İlişkisi”.Internatıonal West Asia Congress of Tourısm Research,28 Sept –01 Oct, Van.
Atalay, İ. (1982). “Oltu Çayı Havzasının Fiziki Coğrafyası ve Amenajmanı”. Ege Üniversitesi, Soyal Bilimler Fakültesi. Yay No: 11, İzmir.
Bay, A. (2014). Uludağ Yöresinde (Bursa) Alternatif Turizm Türü Olarak Yayla Turizmi. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale:Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı.
Bekir, S. (2009). “Türkiye Kuş Raporu”. Doğu Anadolu Kalkınma Programı [DAKAP], Doğu Anadolu Turizmini Geliştirme Projesi [DATUR] raporu.
Ceylan, A. (2004). “Erzincan, Erzurum, Kars ve Iğdır İlleri Yüzey Araştırmaları”. 27. Uluslararası Kazı Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu. 14-19 Mayıs, Erzurum.
Daşcı, M. Çomaklı. B. (2006).“Yaylacılık ve Tarımsal Açıdan Önemi”.Atatürk Üniv. Ziraat Fak.Derg.37 (2), 275-280, Issn: 13009036.
Doğanay, S. (2010).“Doğu Karadeniz’de Yayla Turizm Merkezlerine Yeni Bir Örnek: Taşköprü Yaylası”.Doğu Coğrafya Dergisi. 26: 223-240.
Dowling R. K. (1993). “An Environmentally Based Approach to Tourism Planning”.PHD Thesis, School of Biological and Enviromental Sciences, Murdoch University, Western Australia.Emiroğlu, M. (1977).“Bolu'da Yaylalar ve Yaylacılık”. Ankara Üniv. D.T.C.F. Yay. No: 72, Ankara.
Harebal, H. (2011). Yaylacılık Kültürünün Yayla Turizmi İçindeki Önemi: Rize Yaylaları Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara:Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Eğitimi Anabilim Dalı.
Gündoğdu, H., Bayhan, A.A. Aktemur, M. Kukaracı, U. Çelik, A. (2002). Tarihi ve Kültürel Yönleriyle Oltu, Kültür Yayınları, Ankara.
Kozak, N.(2007). “Alternatif Turizm ve Perşembe Yaylası”, 8. Aybastı-Kabataş Kurultayı Dün, Bugün ve Yarın Sürecinde Yörenin Ekolojik ve Endüstriyel Kalkınma Potansiyeli ve Stratejileri.
Özav, L., (1991). Oltu’nun Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).Erzurum:.Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı.
Solmaz, G.(2005). “Penek / Bana Kalesi”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi.Sayı: 28, Erzurum.
Soykan, F. (2003). “Coğrafi Çevrenin Turizm Amaçlı Değerlendirilmesinde Turizm Potansiyelini Saptamanın Önemi”. Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu,16-18 Nisan, İzmir.
Somuncu, M. (2003). “Türkiye‟ninKoruma Altındaki Dağlık Alanlarda Turizm / Rekreasyon ve Çevre Etkileşimi: Aladağlar ve Kaçkar Dağları Milli Parkı Örnekleri”, Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu, 16-18 Nisan, İzmir.
Tüzemen S.(1991). Olur’un Beşeri ve İktisadi Coğrafyası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı.
Ülker, İ.(1989). Dünyada ve Türkiye’de Dağ Turizmi, Türkiye Kalkınma Bankası Turizm Yıllığı, Ankara.
Yıldırım, S. (1998). Eski Çağ’da Oltu ve Çevresi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Erzurum:Atatürk ÜniversitesiSosyal BilimlerEnstitüsü, Tarih Anabilim Dalı.
Zaman, S. ve Coşkun, O. (2007).“Türk Kültüründe Yaylacılık Faaliyetlerinin Yeri ve Önemi”. Erzurum:Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi 7: (38).
İnternet Kaynakları
Url 1997. “Karadeniz Bölgesinde Yayla Turizminin Geliştirilmesi, Bölgesel Gelişme ve Çevreye Uyumlu Yapılaşma”. İstanbul Ticaret Odası, Yayın No:27
Url 2019a. www.kulturturizm.gov.trErişimTarihi: 02.11.2019.
Url 2019b. www.turizm.gov.tr Erişim Tarihi: 13.11.2019.
Url 2019c.www.cevreorman.gov.trErişim Tarihi: 24.11.2019
.Url 2019d. www.oltu.gov.trErişim Tarihi: 07.11.2019.
Url 2019e. www.olur.gov.trErişim Tarihi: 03.11.2019.
Url 2019f. www.yerelnet.org.trErişim Tarihi: 05.10.2019.
Url 2019g. The International Ecotourism Society. www.ecotourism.org(Erişim Tarihi: 03.11. 2019).