Fakir Baykurt'un yılanların öcü adlı romanına oluşumsal yapısalcı bir yaklaşım

Yazarların köye yönelik ilgilerinin artması ve siyasal gelişmelerin etkisiyle yaygınlaşan köy romanları, Türk edebiyatında önemli bir yer tutar. Köy romancılığının öne çıkan temsilcilerinden Fakir Baykurt’un, Yılanların Öcü adlı romanı da, toplumsal eşitsizlikleri dile getiren, güçlü ile güçsüzün mücadelesini konu edinen bir köy romanı olarak dikkat çeker. Edebiyat sosyolojisi araştırmaları için birçok veri sunan bir metin olma özelliğini taşıyan roman, hem siyasal, hem de toplumsal sonuçlar barındırır. Bu bakımdan makalede, Lucien Goldmann’ın geliştirdiği “Oluşumsal Yapısalcı” yöntem ile toplumbilimsel bir metin çözümlemesi yapılmıştır.

A genetic-structuralistic approach to Fakir Baykurt's novel yılanların öcü

The rural novels hold a prominent place in the Turkish literature, after spreading with the increasing concerns of the writers to country life, and by the affect of the political developments. Yılanların Öcü, a novel of Fakir Baykurt, one of the leading representatives of the rural novels, catches attention as a rural novel that expresses the social inequalities and treats the struggle between the powerful and the weak. Being a text that offers a great deal of materials for researches in literary sociology, the novel includes both political and social results. With this regard, we have made, in this article, a sociological text analyse, using the method “Genetic Structuralism”, which has been developed by Lucien Goldmann.

PDF

___

Akten, S. (1999). “Yazın ve Toplum İlişkisi Üzerine Kuramsal Bir Yaklaşım: Yazın Toplumbilimi”, Edebiyat ve Toplum Sempozyumu, Gaziantep: Ankara Üniversitesi Tömer Yay., ss. 162-167.
Baykurt, F. (2006). Yılanların Öcü, 13. Baskı, İstanbul: Literatür Yay.
Goldmann, L. (1976). Diyalektik Araştırmalar, (Çev. Afşar Timuçin), İstanbul: Kavram Yay.
Goldmann, L. (2005). Roman Sosyolojisi, (Çev. Ayberk Erkay), Ankara: Birleşik Yay.
Gürsel, N. (1981). “Yazın Akımlarının Oluşumunda Toplumsal/İdeolojik Yapının Yeri”, Türk Dili Dergisi, Yazın Akımları Özel Sayısı, Sayı: 349, Ankara. ss. 3-18.
İnal, T. (1979). “Oluşumsal Yapısalcı Yazın Eleştirisine Uygulamalı Bir Yaklaşım: Goldmann’dan Racine’i Okurken”, Fransız Dili ve Edebiyatı Dergisi (FDE), 1(4), ss., 61-71.
Kaplan, R. (1997). Türk Romanında Köy, 3. Bsk., Ankara: Akçağ Yay.
Karabela Şermet, S. (2007). Fakir Baykurt (Hayatı ve Romanları Üzerine Bir İnceleme), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Karaömerlioğlu, A. (2006). Orada Bir Köy Var Uzakta -Erken Cumhuriyet Döneminde Köycü Söylem-, İstanbul: İletişim Yay.
Karpat, K. (1962). Türk Edebiyatında Sosyal Konular, Ankara: Varlık Yay.
Kıran, A.- Kıran, Z. (2003). Yazınsal Okuma Süreçleri, 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yay.
Moran, B. (2003). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1, 15. Baskı, İstanbul: İletişim Yay.
Seyidoğlu, B. (1998). “Kültürel Bir Sembol: Yılan”, Folkloristik Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara. ss. 86–93.
Tatarlı, İ. - Mollof, R. (1969). Hüseyin Rahmi’den Fakir Baykurt’a Marksist Açıdan Türk Romanı, İstanbul: Habora Kitabevi Yay.
Tilbe, A. (1999). “Albert Camus’nün Veba (La Peste) adlı Romanına Toplumbilimsel Bir Uygulama”, Edebiyat ve Toplum Sempozyumu, Gaziantep: Ankara Üniversitesi Tömer Yay., ss., 105-111.
Tilbe, A. (2000). Une Etude Socilogique dans la Petse d’Albert Camus, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye.
Tilbe, A. (2004). “Sartre’ın Bekleyiş Adlı Romanına Goldmann’cı Bir Yazın Toplumbilimsel Yaklaşım”, Edebiyat Sosyolojisi, Köksal Alver (Ed.). Ankara: Hece Yay., ss. 93–117.
Timur, T. (1991). Osmanlı-Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik, İstanbul: AFA Yay.
Yanardağ, M. F. (2005). Fakir Baykurt’un Hikâye ve Romanlarının Tema ve Yapısı Üzerine Bir İnceleme, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi, Malatya, Türkiye.