SANAT ESERİNDE BİR DEĞER OLARAK GÜZELLİĞİN AÇILIMI: NEDİM’İN ‚BİR SAFÂ BAHŞ EDELİM GEL ŞU DİL-İ NÂŞÂDA‛ ŞARKISI

Sanatçı duygu ve düşüncelerini dile getirirken estetik bir değer olan güzelliği, eserine ruh yaparak somutlaştırmaya çalışır. Sanatçının güzel olanı somutlaştırmasıyla ortaya çıkan yapıya estetik nesne denir. Ortaya çıkan bu yapıdan haz duymak isteyen alımlayıcı, sanat eserine yaklaşırken anlamlandırma sürecinde esere değerler yükler. Öznenin sanat eserine yüklediği değer, estetik değerdir. Estetik nesne ve estetik özne arasındaki ilişkiler neticesinde estetik öznenin estetik nesne hakkındaki nihai görüşü ise estetik yargıdır.Bu çalışmada güzelliğin somutlaşması / nesnelleşmesi sürecine dâhil olan her bir öge hem klasik, hem de modern tahlil metotlarına başvurulup estetik çözümleme modeli ile incelenmiştir. Nedim’in bu şarkısı, onu meydana getiren estetik ögeler açısından incelenmiş olup güzelliğin bu şarkıda estetikleşerek somut bir varlık olarak görünmesinde hangi vasıtaların görev aldığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Nedim, estetik nesne, şarkı, güzellik, estetik değer

-

Artist, when putting his feelings and thoughts into words, tries to concretize his work by adopting beauty to it as an aesthetic value. The structure existing from this concretization process is called ‚aesthetic object‛. The one who will want to take pleasure from this structure will be the ‚receptor‛ and he is called ‚aesthetic subject‛. When approaching the art work, aesthetic subject ascribes values on it during the interpretation process. This value ascribed to work by aesthetic subject is called ‚aesthetic value‛. As a result of all these relations between aesthetic object and aesthetic subject, ultimate standpoint of aesthetic subject about aesthetic object is defined as ‚aesthetic predication‛. In this study, every component included to concretization / objectivation process of beauty has been researched by applying both classical and modern analysing methods and a particular aesthetic analysis model has been put forth. Nedim’s this song has been researched from the aspects of aesthetic components composing it and which instruments have been charged in the appearance of beauty as a concrete existence in this song has been tried to be manifested.

Keywords:

Nedim, aesthetic object, lyrics, beauty, aesthetic value.,

PDF

___

ABACI, Tahir. Türk Müziğinde Bestelenmiş Şiirler. İstanbul: İkaros Yayınları, 2013.
ADALAN, Malik. Güzellik. Bursa: Emek Basımevi, 1937.
AKÜN, Ömer Faruk. Divan Edebiyatı. Ankara: İsam Yayınları, 2013.
ARİSTOTELES. Poetika. (Çev. İsmail Tunalı). İstanbul: Remzi Kitabevi, 2008.
BOLLA, Peter. Sanat ve Estetik. (Çev. Kubilay Koş). İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2006.
BOZKURT, Nejat. Sanat ve Estetik Kuramları. Bursa: Asa Yayınları, 2004.
ECO, Umberto. Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik. (Çev. Kemal Atakay). İstanbul: Can Yayınları, 2012.
GÜNGÖR, Etem Ruhî. Türk Musikisi Güfteler Antolojisi I-II. İstanbul: Eren Yayınları, 198 HÜNLER, Hakkı. Estetik’in Kısa Tarihi. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2011.
JIMENEZ, Marc. Estetik Nedir?. (Çev: Aytekin Karaçoban). İstanbul: Doruk Yayımcılık, 200 KAGAN, Moissej.. Güzellik Bilimi Olarak Estetik ve Sanat. (Çev. Aziz Çalışlar). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınları, 1982.
KIRKKILIÇ, Ahmet. Açıklamalarıyla 18. Yüzyıl Divan Şiiri. Erzurum: A.Ü.K.K.E.F. Ders Kitapları Serisi, 1993.
KURNAZ, Cemal ve Halil Çeltik. Divan Şiiri Şekil Bilgisi. Ankara: Berikan Yayınları, 2013. MACİT, Muhsin. Nedîm Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları, 1997.
MİTCHELL, William John Thomas. İkonoloji. (Çev. Hüsamettin Arslan). İstanbul: Paradigma Yayınları, 2005.
ÖZÖN, Nijat. Sinema Sanatına Giriş. İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008.
ÖZTUNA, Y. (2000). Türk Mûsikîsi Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi. AKM Yayınları, Ankara.
TUNALI, İsmail. Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1989.
TOLSTOY, Lev. ‚Sanat-Duygunun Dili‛.Estetik-Seçme Metinler. (haz. Necla Arat). İstanbul: İ.Ü.E.F.M, 1981.
ZİSS, Avner. Estetik Gerçekliği Sanatsal Özümsemenin Bilimi. (Çev. Yakup Şahan). İstanbul: Hayalbaz Kitap, 2011.