MODERN FELSEFENİN ÖNCÜLERİ: DESCARTES VE BACON’DA YÖNTEM SORUNU The Pioneers of Modern Philosophy: Methodological problems in Descartes and Bacon

ÖzModern Felsefe terimi genelanlamda 15.yüzyıldan başlayıp 20. yüzyılakadar devam eden felsefi anlayışı ifadeetmek için kullanılır. Modern çağa geçişibelirleyen en önemli unsurlardan birimodern bilimde gerçekleşen bilimseldevrimdir. Bilim bu dönemden itibarenhâkim entelektüel otorite haline gelipkültürel dünya tasavvurunun tanımlayıcısı,yargılayıcısı ve hamisi olarak dinin yerinialınca, felsefe de kendisini ve alt alanlarınıbilimden hareketle tanımlama durumunagelir. Modern felsefe, kozmosunparçalanmasının yarattığı sonuçların etkisialtında gelişir. Kozmosun parçalanması,elbette her şeyden önce İlkçağ ile Ortaçağfelsefesine damgasını vuran klasik dünyagörüşünün ya da teleolojik evrenanlayışının yıkılmasını ifade eder. Yeni doğabiliminin düşünce ve görüşlerini çok iyi birşekilde kavrayan ve en açık şekliyle ifadeeden ilk filozoflar Francis Bacon ve RenéDescartes olmuştur. Her iki filozofundadoğru bilgiye ulaşabilmek için mutlakadoğru bir yönteme sahip olmak gerektiğidüşüncesi modern felsefe açısındanoldukça önemlidir.Anahtar Sözcükler: Bilim, Modern Felsefe, Bilgi, Tümevarım, Sezgi, Cogito.AbstractThe term modern philosophy isgenerally used to express the philosophicalunderstanding that started in the 15th centuryand continued to the 20th century. One of themost important elements identifying transitionto the modern age is the scientific revolutiontaking place in modern science. As the scienceturned out to be the dominant intellectualauthority and took the place of religion as anillustrator, judge and protector of culturalimagination of the world from this period, thephilosophy started to define itself and itssubfields with reference to the science.Modern philosophy has developed under theeffects of the results of the disintegration ofcosmos. Disintegration of the cosmos, ofcourse, above all, means collapsing the classicalworldview marked in ancient and medievalphilosophy or theological understanding of theuniverse. Francis Bacon and Descartes werethe first philosophers that understood thethoughts and views of new natural sciencethoroughly and expressed them clearly. Bothphilosophers’ idea that having a right methodabsolutely required to obtain trueinformation is very important in modernphilosophy.Key words: Science, Modern Philosophy, Information, Reasoning, Intuition, Cogito.

___

  • AYDOĞAN, E. (2013) “Descartes Metafiziğinde Tanrı Problemi”, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, s.91-100
  • BACON, F. (2012).Novum Organum, 1.Baskı, İstanbul, Say Yayıncılık.
  • CEVİZCİ, A. (2009). Felsefe Tarihi, 1.Baskı, İstanbul, Say Yayıncılık.
  • CEVİZCİ, A. (20). Felsefenin Kısa Tarihi,1.Baskı, İstanbul, Say Yayıncılık.
  • CEVİZCİ, A. (2010). Felsefe Sözlüğü, 7.Baskı, İstanbul, Paradigma Yayıncılık.
  • ÇELİK, S. (2015). Yeniçağda Bilgi Felsefesi, İstanbul: Doruk Yayınları.
  • COPLESTON, F. (1997). Felsefe Tarihi- Descartes, 2.Baskı, İdea Yayınları.
  • DESCARTES, R.(1997). Aklın İdaresi İçin Kurallar, 1.Baskı, Milli Eğitim Basımevi.
  • DESCARTES, R. (1998). Kurallar – Meditasyonlar, 2.Baskı, İdea Yayınları.
  • DESCARTES, R.(1984). Metot üzerine Konuşma, 1.Baskı, Sosyal Yayınlar.
  • GÖKBERK, M. (2012). Felsefe Tarihi, 24.Baskı, İstanbul, Remzi Kitabevi.
  • LACOMBE, O. (1943). Descartes, (çev.Mehmet Karasan), Ankara: İdeal Matbaa
  • MAGEE, B. (2000). Büyük Filozoflar, 1.Baskı, İstanbul, Paradigma Yayıncılık.
  • ÖNAL AKKAŞ, S.(2004). Francis Bacon, Felsefe Ansiklopedisi, İstanbul: Etik.Yayınları, s.8-17.
  • TİMUÇİN, A. (2000). Descartes’çı Bilgi Kuramının Temellendirilişi, İstanbul: Bulut Yayınları.
  • MORAN, Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, Cem yayınevi, 2.Baskı, İstanbul 1974.
  • NORMAN, Friedman, Recent Short Story Theories, Louisiana State University Presse, 1989.
  • ROTHMANN, Kurt, Kleine Geschichte der deutschen Literatur, Philipp Reclam, Stuttgart, 1976.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2602-2788
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ > EDEBİYAT FAKÜLTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

MODERN FELSEFENİN ÖNCÜLERİ: DESCARTES VE BACON’DA YÖNTEM SORUNU The Pioneers of Modern Philosophy: Methodological problems in Descartes and Bacon

Mine KAYA KEHA

TAC-I EDEB ADLI ESERİN BAKÜ NÜSHALARI / Baku Manuscript Copies of Taji-Adab

İnci KASIMLI

KÂRVÂN-I ‘ÖMR VE KİTAP DIŞINDA KALAN ŞİİRLER

Hakan SOYDAŞ

HADİ ZARİF’İN İLK BİLİMSEL FAALİYETLERİ ÜZERİNE / Khadi Zarif’s The First Scientific Activities

Berna MİRZAYEVA

PETER HANDKE’NİN “KALECİNİN PENALTI ANINDAKİ ENDİŞESİ” ADLI ROMANININ DİL, ANLATIM VE İFADE YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

Merve KARABULUT

SÂL-NÂMELERE GÖRE XIX. YÜZYILDA ERZURUM’DA EĞİTİM-ÖĞRETİM KURUMLARI / The Educational-Teachin İnstituons According to The Provincial Annual in Erzurum in The Nineteenth Century

Kenan ÇETİN

MEVLÜT SÜLEYMANLI’NIN GÖÇ ROMANI ÜZERİNE EDEBİYAT SOSYOLOJİSİ AÇISINDAN BİR İNCELEME / A Terms of Socıology of Lıterature Revıew Wıreless Süleymanlı on The Novel of Göç

Muhammet GÜNTAY

KATHERINE MANSFIELD’İN, “ROSABEL’İN YORGUNLUĞU” VE “KÜÇÜK DADI” ADLI KISA ÖYKÜLERİNDE KADIN İMGESİ / Woman Image Katherine Mansfield’s “The Tiredness of Rosabel” and “Little Governess”

M. Başak UYSAL

SA‘DÎ-İ ŞÎRÂZÎ’DEN BİR GAZEL / One of The Poem’s Sa‘dî-i Şîrâzî

Nurdan KABAN

L.N. TOLSTOY’UN ESERLERİNİN RUS POLİTİK ÇEVRELERİNDE ELEŞTİRİSİ / The Critique of the Works of L.N. Tolstoi in the Russian Political Circles

Ersin ÇETİNKAYA, Sevindj RAMAZANOV