Kemalizm ve Düzenin Laikleştirilmesi II: Siyasal Sistemin Laikleştirilmesi Kemalism And The Secularizing Of The System II: The Secularizing Of The Political System

Kemalizm ve Düzenin Laikleştirilmesi: Teorik Bir Bakış isimli ilk çalışmamızda, Kemalist Devrim’in (Türk Devrimi) teorik yapısı üzerinde durmuştuk. Bu ve bundan sonraki çalışmalarımızda ise ülkemizin yaklaşık son 200 yılda geçirdiği siyasi, hukuki, toplumsal ve kültürel değişimlerin aşamalarını ve laiklik kavramının bir ilke haline gelişinin sürecini siyasi, hukuki, toplumsal ve kültürel boyutları ile ele alacağız. Türk Devriminin veya başka bir deyişle Kemalist Devrimin, din-devlet münasebeti çerçevesinde öngördüğü ve 1922’de saltanatın kaldırılması ile başlayarak 1938’e kadar radikal bir laiklik programı ile Kemalist ideoloji bağlamında yürütülen hukuki, siyasi, toplumsal ve kültürel alanlarda gerçekleştirilen devrim faaliyetlerini irdelemeye çalışacağız.Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet, Kemalizm, Devrim, Laiklik, Modernleşme.ABSTRACTSpent approximately the last 200 years of our country’s political, legal, social and cultural changes phases and the advent of the concept of laicism as a principle to know the process, today’s political, legal, social - cultural issues and dynamics of the main reasons to explain the source of debate and produce solutions in terms of necessary and important. The main purpose of this study, The Turkish Revolution, in other words, within the framework of The Kemalist Revolution envisaged by the state-religion relationship and beginning with the 1922 abolition of the monarchy, until 1938 with a radical laicism program undertaken in the context of Kemalist ideology legal, political, social and cultural areas is examine the activities of the revolution.Key Words: Republic of Turkey, Kemalism, Revolution, Laicism, Modernization.

Kemalizm ve Düzenin Laikleştirilmesi II: Siyasal Sistemin Laikleştirilmesi Kemalism And The Secularizing Of The System II: The Secularizing Of The Political System

Spent approximately the last 200 years of our country’s political, legal, social and cultural changes phases and the advent of the concept of laicism as a principle to know the process, today’s political, legal, social - cultural issues and dynamics of the main reasons to explain the source of debate and produce solutions in terms of necessary and important. The main purpose of this study, The Turkish Revolution, in other words, within the framework of The Kemalist Revolution envisaged by the statereligion relationship and beginning with the 1922 abolition of the monarchy, until 1938 with a radical laicism program undertaken in the context of Kemalist ideology legal, political, social and cultural areas is examine the activities of the revolution

___

  • Belgesel Kaynaklar ATATÜRK, Nutuk, TTK, Ankara 1989, C. I, II.
  • ATATÜRK, Söylev ve Demeçler, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1997, C. I, II.
  • Düstur, 1. Tertip, C. IV, Ankara. Düstur, 3. Tertip, C.IV, V, VII, XVIII, IX, Ankara. İNAN, Afet, Medeni Bilgiler ve M. K Atatürk’ün El Yazıları, TTK Yay, Ankara 1998.
  • TBMM Tutanak Dergisi, C. IX, Ankara 1925.
  • TBMM. Zabıt Ceridesi, I/VII, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Adalet Yayınevi, Ankara 2008. Gazete ve Dergiler Akşam Anadolu’da Yenigün Cumhuriyet Vakit Vatan Tanin Kitaplar
  • BERKES, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yay. Haz. Ahmet Kuyaş, YPK Yayınları, İstanbul 2003.
  • BIYIKLIOĞLU, Tevfik Bıyıklıoğlu, Atatürk Anadolu’da, Ankara 1959.
  • DAVER, Bülent, Milli Egemenlik Sempozyumu, Ankara 1985, s. 13-14.
  • DURSUN, Davut, Laiklik-Değişim ve Siyaset, İnsan Yay., İstanbul 1995.
  • EROĞLU, Hamza, Atatürk ve Milli Egemenlik, Ankara 1998.
  • EROĞLU, Hamza, Türk İnkılâp Tarihi, 1982.
  • GENÇ, Reşat, Türkiye’yi Laikleştiren Yasalar, AAMY., Ankara 2005.
  • GÜNEŞ, İhsan, Birinci TBMM’nin Düşünce Yapısı, Eskişehir 1997.
  • İNAN, Afet, Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Ankara 1983.
  • KOCATÜRK, Utkan, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Ankara 1969.
  • ÖZBUDUN, Ergun, 1921 Anayasası, Ankara 1992.
  • ÖZGEN, Bekir, Düşünce Özgürlüğü ve Laiklik, Çınar Araştırma Yay., İstanbul 1994.
  • SOYSAL, Mümtaz, Anayasanın Anlamı, Gerçek Yayınevi, İstanbul 1977.
  • TANÖR, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 200 Uluğ, Naşit Hakkı, Halifeliğin Sonu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 19 Makaleler “Abdülmecid‟in Son Vesika-ı İhaneti”, Anadolu’da Yenigün, 19 Mart 1924.
  • “Anayasa Tadilatı”, Cumhuriyet, 6 Şubat 1937.
  • “En Büyük Kanun Milletin Selametinden İbarettir”, Anadolu’da Yenigün, 10 Aralık 19 “Fikri Bey Meselesi”, Anadolu’da Yenigün, 3 Ocak 1923.
  • “Gazi Paşa‟nın Beyanatı.”, Anadolu’da Yenigün, 24 Eylül 1923.
  • “Halife Hazretleri Hakkında”, Anadolu’da Yenigün, 9 Kasım 1923; Vakit, 9 Kasım 19
  • “İlk İcraat”, Anadolu’da Yenigün, 10 Aralık 1923.
  • “İstiklal Mahkemesi”, Anadolu’da Yenigün, 9 Aralık 1923.
  • “Meslektaşlarımız Berat Ettiler”, Anadolu’da Yenigün, 3 Ocak 1923.
  • “Mevkufların İlk İsticvabı Dün İkmal Edildi”, Anadolu’da Yenigün, 12 Aralık 1923.
  • “Milletin Müşterek Arzusu ve Hakiki Temayülü Hilafet Mülgadır”, Anadolu’da Yenigün, 2 Mart 1924.
  • “Reis-i Cumhurumuza İlk Selam Merasimi”, Anadolu’da Yenigün, 30 Ekim 1923.
  • “Şer‟iye Vekilinin Beyanatı”, Anadolu’da Yenigün, 11 Kasım 1923; Vakit, 10 Kasım 19
  • “Teşkilat-ı Esasiye Kanunu‟nda Tadilat”, Cumhuriyet, 11 Nisan 1928.
  • “Türkiye Cumhuriyet Usulü ve Hükümet Merkezi Yakında İlân Edilecektir.”, Akşam, 24 Eylül 1923.
  • “Yeni Hükümet, İsmet Paşa Başvekil”, Anadolu’da Yenigün, 30 Ekim 1923.
  • “Zat-ı Hazret-i Hilafetpenahi Makamına Açık Ariza”, Tanin, 10 Kasım 1923.
  • DAL, Kemal, “Milli Egemenlik ve Temsili”, AAMD, Ankara Kasım 1985, S. 4.
  • EROĞLU, Hamza, “Milli Egemenlik ve Anayasalarımız”, AAMD, Ankara Kasım 1984, S.
  • KARADUMAN, Necmettin, “Milli Egemenlik”, AAMD, Ankara Mart 1985, C. I, S. 2.
  • MUMCU, Ahmet, “1924 Anayasası”, AAMD, Ankara Mart 1986, S. 5.
  • MUMCU, Ahmet, “Milli Egemenlik İlkesi”, Milli Egemenlik Sempozyumu, Ankara 19 MUMCU, Ahmet, “Osmanlı İmparatorluğunda Milli Egemenlik Kavramı ve Gelişmesi”, I. Milli Egemenlik Sempozyumu, Ankara 1985.
  • NADİ, Yunus, “Hüseyin Cahit‟in Yazısı İlk Meyvesini Verdi”, Anadolu’da Yenigün, 8 Kasım 1923. ----------------, “Tanin‟in Hezeyanı”, Anadolu’da Yenigün, 7 Kasım 1923.
  • ÖZCAN, Besim, Cumhuriyet’in İlanı ve Yankıları, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum 1999, sayı: 11, s. 289-298.
  • YALÇIN, Hüseyin Cahit, “Matbuatta Nara Siyaseti”, Tanin, 6 Kasım 1923.
  • Belgesel Kaynaklar ATATÜRK, Nutuk, TTK, Ankara 1989, C. I, II.
  • ATATÜRK, Söylev ve Demeçler, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1997, C. I, II.
  • Düstur, 1. Tertip, C. IV, Ankara. Düstur, 3. Tertip, C.IV, V, VII, XVIII, IX, Ankara. İNAN, Afet, Medeni Bilgiler ve M. K Atatürk’ün El Yazıları, TTK Yay, Ankara 1998.
  • TBMM Tutanak Dergisi, C. IX, Ankara 1925.
  • TBMM. Zabıt Ceridesi, I/VII, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Adalet Yayınevi, Ankara 2008. Gazete ve Dergiler Akşam Anadolu’da Yenigün Cumhuriyet Vakit Vatan Tanin Kitaplar
  • BERKES, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yay. Haz. Ahmet Kuyaş, YPK Yayınları, İstanbul 2003.
  • BIYIKLIOĞLU, Tevfik Bıyıklıoğlu, Atatürk Anadolu’da, Ankara 1959.
  • DAVER, Bülent, Milli Egemenlik Sempozyumu, Ankara 1985, s. 13-14.
  • DURSUN, Davut, Laiklik-Değişim ve Siyaset, İnsan Yay., İstanbul 1995.
  • EROĞLU, Hamza, Atatürk ve Milli Egemenlik, Ankara 1998.
  • EROĞLU, Hamza, Türk İnkılâp Tarihi, 1982.
  • GENÇ, Reşat, Türkiye’yi Laikleştiren Yasalar, AAMY., Ankara 2005.
  • GÜNEŞ, İhsan, Birinci TBMM’nin Düşünce Yapısı, Eskişehir 1997.
  • İNAN, Afet, Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Ankara 1983.
  • KOCATÜRK, Utkan, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Ankara 1969.
  • ÖZBUDUN, Ergun, 1921 Anayasası, Ankara 1992.
  • ÖZGEN, Bekir, Düşünce Özgürlüğü ve Laiklik, Çınar Araştırma Yay., İstanbul 1994.
  • SOYSAL, Mümtaz, Anayasanın Anlamı, Gerçek Yayınevi, İstanbul 1977.
  • TANÖR, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 200 Uluğ, Naşit Hakkı, Halifeliğin Sonu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 19 Makaleler “Abdülmecid‟in Son Vesika-ı İhaneti”, Anadolu’da Yenigün, 19 Mart 1924.
  • “Anayasa Tadilatı”, Cumhuriyet, 6 Şubat 1937.
  • “En Büyük Kanun Milletin Selametinden İbarettir”, Anadolu’da Yenigün, 10 Aralık 19 “Fikri Bey Meselesi”, Anadolu’da Yenigün, 3 Ocak 1923.
  • “Gazi Paşa‟nın Beyanatı.”, Anadolu’da Yenigün, 24 Eylül 1923.
  • “Halife Hazretleri Hakkında”, Anadolu’da Yenigün, 9 Kasım 1923; Vakit, 9 Kasım 19
  • “İlk İcraat”, Anadolu’da Yenigün, 10 Aralık 1923.
  • “İstiklal Mahkemesi”, Anadolu’da Yenigün, 9 Aralık 1923.
  • “Meslektaşlarımız Berat Ettiler”, Anadolu’da Yenigün, 3 Ocak 1923.
  • “Mevkufların İlk İsticvabı Dün İkmal Edildi”, Anadolu’da Yenigün, 12 Aralık 1923.
  • “Milletin Müşterek Arzusu ve Hakiki Temayülü Hilafet Mülgadır”, Anadolu’da Yenigün, 2 Mart 1924.
  • “Reis-i Cumhurumuza İlk Selam Merasimi”, Anadolu’da Yenigün, 30 Ekim 1923.
  • “Şer‟iye Vekilinin Beyanatı”, Anadolu’da Yenigün, 11 Kasım 1923; Vakit, 10 Kasım 19
  • “Teşkilat-ı Esasiye Kanunu‟nda Tadilat”, Cumhuriyet, 11 Nisan 1928.
  • “Türkiye Cumhuriyet Usulü ve Hükümet Merkezi Yakında İlân Edilecektir.”, Akşam, 24 Eylül 1923.
  • “Yeni Hükümet, İsmet Paşa Başvekil”, Anadolu’da Yenigün, 30 Ekim 1923.
  • “Zat-ı Hazret-i Hilafetpenahi Makamına Açık Ariza”, Tanin, 10 Kasım 1923.
  • DAL, Kemal, “Milli Egemenlik ve Temsili”, AAMD, Ankara Kasım 1985, S. 4.
  • EROĞLU, Hamza, “Milli Egemenlik ve Anayasalarımız”, AAMD, Ankara Kasım 1984, S.
  • KARADUMAN, Necmettin, “Milli Egemenlik”, AAMD, Ankara Mart 1985, C. I, S. 2.
  • MUMCU, Ahmet, “1924 Anayasası”, AAMD, Ankara Mart 1986, S. 5.
  • MUMCU, Ahmet, “Milli Egemenlik İlkesi”, Milli Egemenlik Sempozyumu, Ankara 19 MUMCU, Ahmet, “Osmanlı İmparatorluğunda Milli Egemenlik Kavramı ve Gelişmesi”, I. Milli Egemenlik Sempozyumu, Ankara 1985.
  • NADİ, Yunus, “Hüseyin Cahit‟in Yazısı İlk Meyvesini Verdi”, Anadolu’da Yenigün, 8 Kasım 1923. ----------------, “Tanin‟in Hezeyanı”, Anadolu’da Yenigün, 7 Kasım 1923.
  • ÖZCAN, Besim, Cumhuriyet’in İlanı ve Yankıları, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum 1999, sayı: 11, s. 289-298.
  • YALÇIN, Hüseyin Cahit, “Matbuatta Nara Siyaseti”, Tanin, 6 Kasım 1923.