Mustafa Kemal (Atatürk)'İn Yemen'e Tayini ve Bununla İlgili Belgeler

Arabistan yarımadasının güneyinde yer alan Yemen stratejik, jeopolitik ve ticarî bakımdan büyük bir ehemmiyet taşır. Babülmendep Boğazı, Perim Adası ve Cibuti bu coğrafyanın önemini bir kal dalıa arttırdığı gibi, Kızıldeniz'e geçişin kontrol altına alınmasını da sağlar . Mısır Valisi Hadim Süleyman Paşa zamanında H. 945/M.1538'de Osmanlı idaresine bağlanan Yemen, Uzakdoğu'ya uzanan yol güzergahında bulunması sebebiyle XX. yüzyıla gelinceye kadar çeşitli karışıklık ve mücadelelere sahne olmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Mustafa Kemal, Yemen, Tayin

Determination of Mustafa Kemal (Atatürk) in Yemen and Related Documents

Located in the south of the Arabian peninsula, Yemen has a great strategic, geopolitical and commercial importance. The Strait of Babülmendep, Perim Island and Djibouti increase the importance of this geography to a calm branch, as well as to control the transition to the Red Sea. Yemen, which was connected to the Ottoman administration in H. 945 / M.1538 in the time of Hadim Süleyman Pasha, the governor of Egypt, XX. It has witnessed various confusion and struggles until the 20th century.

___

  • İhsan Süreyya Sınna, a.g.e., s. 378-381.
  • Yemen'de bu isyanlardan dolayı sık sık sıkıyönetim ilan edildiği anlaşılmaktadır. Bkz. BOA., İrade Askeriye nr. 26. 12. N. 1327/29 Ağustos 1909.
  • Salih Omurtak, "Atatürk", t A., I, s. 720. Ahmet Emin (Yalman) "Gazi Mustafa Kemal Paşa ile Mülakat", Vakit m-. 1468, 10 Ocak 1922; ayrıca bkz. Yusuf Hikmet Bayur, Türk İnkılâbı Tarihi. I/L Ankara 1983. s. 196; Bemaıd Lewis, Modern Türkiye'nin Doğuşu. (Çev. Metin Kıratlı), Ankara 1984, s. 203. Faik Reşit Unat, "Atatürk'ün II. Meşrutiyet İnkılâbının Hazırlanmasındaki Rolüne Ait Belgeler", Belleten, XXVI/102. 1962, s. 344. Şalin Omurtak, a.g.e., 720; Uluğ iğdemir, Atatürk ve Yaşamı. c.I. Ankara 1980, s. 9; Yusuf Hik¬met Bayur. a.g.e., s. 196. Vakit, aynı nüsha. E.E. Ramsaur, JönTürkler ve 1908 İhtilâli, (Çev. N. Yavuz), İstanbul 1982, s. 117. Uluğ iğdemir, a.g.e., Aynı eser, s. 11; ayrıca bkz. Tahsin Üzer, Makedonya'da Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, Ankara 1987, s. 23. Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adanı, I. İstanbul 1963, s. 107. Salname-i Devlet-i Aliyye, 64. Sene, Dersa'adet 1323, s. 316; aynca bkz., Bekir Erkin, "Atatürk'ün Selanik'teki Askerlik Hayatına Ait Hatıratı", Belleten, XX/80,1956, s. 599. Salih Omurtak, a.g.e., s, 721; Yusuf Hikmet Bayur, a.g.e., s. 215. Bekir Tünay, "Mustafa Kemal ve İttihat ve Terakki", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, I/I, An¬kara 1984, s. 257. Bekir Tünay, a.g.e., s. 257.
  • Salih Omurtak, "Atatürk", t A., I, s. 720. Ahmet Emin (Yalman) "Gazi Mustafa Kemal Paşa ile Mülakat", Vakit m-. 1468, 10 Ocak 1922; ayrıca bkz. Yusuf Hikmet Bayur, Türk İnkılâbı Tarihi. I/L Ankara 1983. s. 196; Bemaıd Lewis, Modern Türkiye'nin Doğuşu. (Çev. Metin Kıratlı), Ankara 1984, s. 203. Faik Reşit Unat, "Atatürk'ün II. Meşrutiyet İnkılâbının Hazırlanmasındaki Rolüne Ait Belgeler", Belleten, XXVI/102. 1962, s. 344. Şalin Omurtak, a.g.e., 720; Uluğ iğdemir, Atatürk ve Yaşamı. c.I. Ankara 1980, s. 9; Yusuf Hikmet Bayur. a.g.e., s. 196. Vakit, aynı nüsha. E.E. Ramsaur, JönTürkler ve 1908 İhtilâli, (Çev. N. Yavuz), İstanbul 1982, s. 117. Uluğ iğdemir, a.g.e., Aynı eser, s. 11; ayrıca bkz. Tahsin Üzer, Makedonya'da Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, Ankara 1987, s. 23. Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adanı, I. İstanbul 1963, s. 107. Salname-i Devlet-i Aliyye, 64. Sene, Dersa'adet 1323, s. 316; aynca bkz., Bekir Erkin, "Atatürk'ün Selanik'teki Askerlik Hayatına Ait Hatıratı", Belleten, XX/80,1956, s. 599. Salih Omurtak, a.g.e., s, 721; Yusuf Hikmet Bayur, a.g.e., s. 215. Bekir Tünay, "Mustafa Kemal ve İttihat ve Terakki", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, I/I, Ankara 1984, s. 257. Bekir Tünay, a.g.e., s. 257.
  • Gn. Kur. ATAŞE Başkanlığı Yay., a.g.e., s. 27.
  • Salih Omurtak, "Atatürk". lA. c.I. s. 722.