Mîllî Mücadele Şahsiyetlerinden Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk)

Millî mücadele dönemi, Türk milleti için bir var olma yok olma devresidir. Milletimiz, yediden yetmişine kadar bütün fertleri ile düşmana karşı mücadele vermiştir. Bu dönemde görev alan bütün şahsiyetlere millet olarak, şükran borçlu olduğumuzu hatırdan çıkarmamak, bir vatandaşlık görevi olmasından öte, manevî değerlerimizin bize yüklediği bir sorumluluktur. Bu sorumluluğun gereği olarak, yakın tarihimizin belli başlı şahsiyetlerini tanımak ve tanıtmak başta gelen görevlerimizdendir. Yakın tarihimizde özellikle millî mücadele döneminin tarihî şahsiyetlerinin tamamının Türk gençliğine tanıtıldığım söylemek mümkün değildir. Bunun ideolojik sebeplerini bir yana bırakırsak bu konuda ciddi iki engelle karşılaşıldığını görürüz. Bunlar; arşivlerimizin düzensizliği ve arşiv tekelciğidir. Ülkemizde biyografi sahasında çalışmak isteyen araştırıcıların karşılaştıkları en ciddi engel bunlardır.

Impact Of The San Remo Terms On Turkey And British Polıcy

After the First World War, the victorious Allied powers were unable to dispose of the Turkish question despite months of deliberation. The rivalry of the Allİed powers, particularly of Great Britain and France, över the lands of the old Ottoman Empire, the Greek occupation of Smyma in May 1919 and the subsequent rise of the Nationalİst Movement in the interior under the leadership of Mustafa Kemal *1 which resisted the post-war Allied adjustments and defied the inability of the Ottoman govemment to save the country from foreign invasİon, ali combined to make such a treaty impossible for the Allies. When anti-Nationalist Damad Ferid Paşa, the Grand Vizier and the Sultan's son-in-law, was İn power on 5 April 1920 for the fourth time, the British were confident that the Ottoman government in Constantinople was önce again in their camp. In British eyes, Damad Ferid was perhaps more sincerely convinced than any other statesman of the first rank that Turkey’s sole hope of salvatioıı lay in a good understanding with Great Britain. 2 Now, İt was time for the Allies to complete the Turkish treaty and force Damad Ferid to sign it. The Supreme council met at San Remo on 18 April with such a purpose in mind.
Keywords:

Turkey, British, Polıcy,

___

  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Arşiv., TKÖ. Dosya No. 3, Sicil No. 266.
  • TBMM Arşiv, Osmanlı M.M. Devre, I-IV, Dosya No. 15, Sicil No. 148.
  • Moskova, Rıza Nur, Sakarya Hatıraları, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1991.
  • Moskova, Rıza Nur, Hayat ve Hatıralarını, İslam Ansiklopedisi, C 1, İstanbul 1992.
  • Tengirşenk, Yusuf Kemal , Vatan Hizmetinde, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1981.
  • İnönü, İsmet, Akis, Akis Dergisi, İstanbul 9 Ocak 1961.
  • Şapolyo, Enver Behnan , 80. Yıl İstanbul Erkek Lisesi (1884-1964), İstanbul 1964.
  • Ergin, Osman, Türkiye Maarif Tarihi, C 3-4, Eser Matbaası, İstanbul 1977.
  • Uluğ, Naşit Hakkı, Vatan Hizmetinde, Cumhuriyet Yayınları, İstanbul 1968.
  • Ruhî, Elhem, Siyasî Simalarımız (Yusuf Kemal Bey), İleri Gazetesi, 13 Haziran 1337.
  • TBMM Arşivi, TKÖ. DN. 3, SN. 266. ; Ruhi, İleri, 13 Haziran 1337; Salname-i Askerî, Sene: 1309.
  • Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye'de Siyasi Partiler, Arba Yayınları, İstanbul 1952.
  • Türk Ansiklopedisi, C 31, Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara 1982.
  • Kuran, Ahmet Bedevi, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler, Kaynak Yayınları, İstanbul 1945.
  • Ertürk, Hüsamettin, İki Devrin Perde Arkası, Hilmi Kitabevi, İstanbul 1957.
  • TBMM Arşivi, TKÖ. D. N: 2. S. N: 266. ; İleri, 13 Haziran 1337.
  • TBMM Arşivi, TKÖ. D.N. 3, S. N; 266.; İleri, 13 Haziran 1337.
  • Ozankaya, Yücel, Aydınların Ankara'ya Kaçışı, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C V, S 13, 1988.
  • Ergin, Feridün, "Millî Mücadele'de İstanbul Hükümetleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C VII, S 21, Temmuz 1991.
  • Nadi, Yunus, Kurtuluş Savaşı Anıları, İstanbul 1978.
  • Velidedeoğlu, Hıfzı V., Millî Mücadele Anılarım, Hil Yayınları, Ankara 1983.
  • Uluğ, Naşit Hakkı, Siyasi Yönleriyle Kurtuluş Savaşı, Milliyet Yayınları, İstanbul 1973.
  • Karabekir, Kazım, İstiklal Harbimiz, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1990.
  • Kansu, Mazhar Müfit, Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber, C 2, Ankara 1986.
  • Belen, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını, Ankara 1983.
  • Altay, Fahrettin , On yıl Savaş ve Sonrası, İnsel Yayınları, İstanbul 1970.
  • Tunçay, Mete, Türkiye'de Sol Akımlar (1908-1925), İletişim Yayınları, Ankara 1967.
  • Atay, Falih Rıfkı, Çankaya, Bateş Yayınları, İstanbul 1984.
  • Gürün, Kamaran, Türk Sovyet İlişkileri (1920-1953), Türk Tarih Kurumu, Ankara 1991.
  • Tevetoğlu, Fethi, "Mustafa Suphi'nin Bakü'de Kurduğu Türkiye Komünist Partisi", Türk Kültürü Yayını, S 54, Nisan 1967.
  • Cebesoy, Alî Fuat, Moskova Hatıraları, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982.
  • Yerasimos, Stefanos, Türk-Sovyet İlişkileri Ekim Devriminden Millî Mücadeleye, İletişim Yayınları, İstanbul 1979.
  • Kazım, Ömer, L'Aventure Kemâliste, Alagöz Yayınları, Konya 1994.
  • Sonyel, Selahi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, Cilt II, Ankara 1991.
  • Belge, Yavuz, Kurtuluş Savaşı Döneminde Türk-Fransa İlişkileri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1994.
  • Kutay, Cemal, "Franklin Buyyon, Müttefiklerin Sulh şartlarını İzmir'e nasıl getirmişti", Tarih konuşuyor, C 5, S 28, Mayıs 1966.