Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey'in İstifası Meselesi

Ankara’da toplanan B.M.M. millî çıkarlarından ödün vermeyen, tam bağımsızlığı yaralamayan, millî hak ve çıkarlara dayalı, milletlerin eşitlik ilkesine saygılı bir dış politikayı benimsemiş ve uygulamıştır. Bu dış politika; sınırları belli olmayan bir ülkede, iki ayrı hükümetin varlıklarını sürdürüp otoritelerini kurmaya çalıştıkları çok cepheli bir harbin hâkim olduğu bir ortamda, tarihsel olayların hızlı ve yoğun akışı içerisinde sürdürülmüştür. Çok yönlü iç ve dış gelişmelerin söz konusu olduğu dönemde bu tür bir dış politikayı tutarlı bir şekilde sonuca ulaşana değin uygulamanın güçlüğü herhalde kolayca anlaşılır. Millî dış politikanın temelleri şüphesiz Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçişiyle atılmaya başlanmış, kongrelerde geliştirilmiş, B.M.M.’de de en belirgin bir şekle konulmuştur. Mustafa Kemal’in ifadesiyle, Türk milletinin takip etmesi gereken millî politikanın hedefleri Misak-ı Millî adı verilen belgede saptanmıştır . Hemen şunu ifade etmek gereklidir ki, bu belge, Millî Mücadele’de birleştirici bir unsur olmanın yanında, gerçekleştirme konusundaki yaklaşımların farklılığı, birbirinden ayrı görüşlerin de ortaya çıkmasına neden olmuştur.

The Issue of Resignation of Foreign Minister Bekir Sami Bey

B.M.M. gathered in Ankara. It has adopted and implemented a foreign policy that does not compromise its national interests, does not hurt its independence, is based on national rights and interests, and respects the principle of equality of nations. This foreign policy; It was carried out in a fast and intense flow of historical events in an environment where two separate governments maintain their existence and try to establish their authority in a country without borders. In the period when multi-faceted internal and external developments are concerned, the difficulty of implementing such a foreign policy until a consistent result is easily understood. The foundations of national foreign policy have undoubtedly started to be laid with the passage of Mustafa Kemal to Anatolia, it has been developed in congresses and has been put into a most prominent form in B.M.M. In the words of Mustafa Kemal, the goals of the national policy that the Turkish nation should follow are determined in a document called Misak-ı Milli. It is necessary to state immediately that this document is not only a unifying factor in the National Struggle, but also the difference in the approaches to realization led to the emergence of separate views.

___

  • Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, IV. Dönem, s. 115
  • T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, C. I, s. 3
  • İhsan Güneş; Birinci Büyük Millet Meclisi’nin Düşünsel Yapısı (1920-1923), s, 293
  • Atatürk’ün Söylev ve demeçleri, C. II, s. 4-15
  • Yusuf Kemal Tengirşenk, Vatan Hizmetinde, İstanbul 1967, s. 146
  • Salahi S. Sonyel; “Kurtuluş Savaşı Günlerinde Doğu Siyasamız”, Belleten, sayı 164, s. 674-675
  • Halide Edip Adıvar, Türk’ün Ateşle İmtihanı, İstanbul 1962, s. 193 ve Doğan Avcıoğlu, Milli Kurtuluş Tarihi, Birinci Kitap, Tekin Yayınevi 1979, s. 232
  • Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk-Söylev, C. II, Ankara 1984, s. 786
  • Yusuf Kemal Tengirşenk, Vatan Hizmetinde, Ankara 1981, s. 215
  • Halide Edip Adıvar, Türkün Ateşle İmtihanı, İstanbul 1962, s, 192. Ayrıca; Yunus Nadi, “Yeni Günden Cumhuriyete Kadar”, Cumhuriyet, 13 Haziran 1925, s. 3
  • Documents on British Foreign Policy, 1919-1930, First Series, XV, s. 273
  • Gotthard Jaeschke, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, s. 143
  • Halide Edip Adıvar, Türkün Ateşle İmtihanı, İstanbul 1962, s. 193
  • Halide Edip Adıvar, The Turkish Ordeal, s. 243.