Bazı Atatürk Resimlerinden Örneklerle Cumhuriyet Resminde Figür
Bu incelemede, Cumhuriyet Dönemi Türk resim sanatının en temel konularından biri olan figür ve figürlü resim; son çeyrek yüzyıl boyunca ortaya konulmuş Atatürk resimleri Örneklenerek değerlendirilmektedir.
Figüratif resmin en yaygın olduğu tür portreler ya da çoğu kez her biri bir portre özeniyle yapılmış önemli kişilikleri ve olayları konulu bir şematİzasyon düzeni içinde anlatan çok figürlü tablolardır. Dünyanın her yerinde hemen her dönemde resim diliyle bir şeyler anlatmak isteyenler, ulusal, ideolojik veya ne tür bir birlik anlayışı olursa olsun o topluluk için önemli olan önder, kahraman ya da kurtarıcı gibi imge ve simgeleri, bilim, edebiyat ve sanat insanlarını tek başlarına veya bir konu içinde çok sık kullanmışlardır. Özellikle de toplumlarm hayatında son derece önemli rolleri olan, köklü değişimlerin önderi olmuş insanlar en çok resimleri ve heykelleri yapılan insanlar olmuşlardır. Elbette bu anlamda Türkiye’nin resmi en çok yapılan insanı da, Cumhuriyet’in kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk’tür. Aynı zamanda tarih için bir belge de olan bu Atatürk resimlerini, iki gruba ayırabiliriz . Bu tür resimlerin oluşturduğu ilk grup portrelerdir. İkincisi ise birden fazla figürün konunun anlatımını paylaştığı çok figürlü kompozisyonlardır.
Anahtar Kelimeler:
Türk Resmi, Atatürk, Figür, Figürlü Kompozisyon, Portre
Examples Some Of Atatürk Pictures Figür In Republıc Art
In thİs analysis hereby, the figüre, which is one of the basic concepts of Republican Period Turkish art, and pictures with figures are assessed with examples of Atatürk pictures created during the last quarter of, this century.
The most wıdely used fıgurative pictures are the portraits or paintings with multi figures, each of which is created diligently like a poılrait and which illustrates the important characters and events in an outline order. Each and every person who wants to express anything through the language of paintings in any time and place İn the world, has frequently used the symbols and images, such as leaders, heroes or savers important either nationally, or ideologically or in terms of any kind of concept of unity for that community, men of Science, literatüre and art individually or within a theme. Especially, the people who have been the leaders of radical changes with highly important roles, have always been the ones, the pictures and sculptures of whom have been made the most. Of course, in this context, Mustafa Kemal Atatürk, the founder of the republic, is the person the picture of whom have been made most in Turkey. We can classify these pictures of Atatürk, which are, at the same time, historical documents, into two groups. The first group of these pictures is the portraits. The second group includes the compositions with multi figures; İn which more than one figüre share the illustration of the theme.
Keywords:
Turkish art, Republican Period Painture, Figüre, Portrait, Atatürk’s Portrait,
___
- BALTACIOĞLU, İsmail Hakkı, “Bir İnkılap Ressamı”, Yeni Adam S. 161,28 İkinci kanun 1937.
- BERK, Nurullah, “Resim Sanatımızda Atatürk”, Sanat Dünyamız Mayıs 1981 S.22.
- ELİBAL, Gültekin, Atatürk ve Resim Heykel, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: 121 1973 İstanbul
- ERCAN, Yavuz, Atatürk ve Tarih T, O.D.A.İ.E. Amme İdaresi Dergisi, C.21 S.4, Aralık 1988.
- EROL, Turan, “Bugünün Türk Resminde 1950 Öncesinin Yeri”, Kültür ve Sanat, S.9 Mart 1991.
- İSKENDER, Kemal, “Türk Resminin Figürtaif Açıdan Görünümü”, Türkiye’de Sanat, Ocak - Şubat 1994, S. 12.
- KINAYTÜRK, Hamit, “Türk Resim Sanatındaki Hamasi Tablolar Üzerine”, Kültür ve Sanat, Aralık 1988, S. 1.
- MAHİR, Mehmet, ”Resim Bölümümüzde Atatürk Konulu Çalışmalar”, Sanat ve Sanat Eğitimi, Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayını, S: 2.
- ÖZSEZGİN, Kaya, “Çağdaş Sanatımızda Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Konulu Resimler”,
- Suut Kemal Yetkin’e Armağan, Hacettepe Üniversitesi Armağan Dizisi: 1, Ankara, 1984.
- TANSUG, Sezer, “Türk Resim Kültüründe Portre I. Portre Ressamlığı ve Bizdeki Kaynaklan”, Antik Dekor, S. 26, 1994.
- İbrahim ÇALLI., “Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa” ( 1933) 143xl21cm. Mimar Sinan Üniversitesi Rektörlüğü.
- İbrahim ÇALLI., “Atatürk Portresi” ( 1937) Şişli İnkılap Müzesi.
- Feyhaman DURAN., “ Atatürk”.
- Feyhaman DURAN., “ Kalpaklı Atatürk” 75x55 cm. Tuval Üzerine Yağlıboya.
- Nazmi Ziya GÜRAN., “ Mustafa Kemal Paşa” ( 1926).
- Şerif RENKGÖRÜR., “ Atatürk Portresi” ( 1938) 126x99 cm. Tuval Üzerine Yağlıboya.Harbiye Askeri Müzesi.
- Şerif AKDİK., “ Atatürk Telgraf Başında” 135xl75cm. Tuval Üzerine Yağlıboya.İstanbul Resim Heykel Müzesi.
- Ercüment KALMIK., “ Kurtuluş Savaşı” 192xl62.Tuval Üzerine Yağlıboya.
- Zeki KOCAMEMİ., “ Atatürk’ün Cenaze Töreni” 175x250cm.Tuval Üzerine Yağlıboya.
- Zeki Faik İZER., “ İnkılap Yolunda” ( 1933) 176x237 cm.İstanbul Resim ve Heykel Müzesi.Tuval Üzerine Yağlıboya.
- Arif KAPTAN., “ Cumhuriyet’in Gençliğe Tevdii” ( 1933) İstanbul Resim Heykel Müzesi, Tuval Üzerine Yağlıboya.(Detay).
- Arif KAPTAN., “ Atatürk Milli Mücadelede” ( 1933) 115xl59cm.Harbiye Askeri Müze Koleksiyonu.
- Turgut ZAİM., “ Doğu ve Batı Halkından Gazi Mustafa Kemal’e Arz-ı Şükran” ( 1933) Tuval Üzerine Yağlıboya.İstanbul Resim Heykel Müzesi (Detay)
- Mehmet Ruhi AREL., “ Atatürk Köylülerle” 142x185 cm.Tuval Üzerine Yağhboya.Türkiye İş Bankası Koleksiyonu.
- Avni ARBAŞ., “ Atatürk” ( 1981) 146x97 cm.Tuval Üzerine Yağlıboya.
- ISSN: 1011-727X
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1984
- Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Bazı Atatürk Resimlerinden Örneklerle Cumhuriyet Resminde Figür
Musul Sorunu ve Türkiye - İngiltere - Irak İlişkileri
Türkiye Cumhuriyetinin Doğum Belgesi: Amasya Tamimi
Kemal Atatürk’ün Ahlak Dünyası Üzerine Bir Deneme
Bir Macar Çocuğun Anılarının Işığında Atatürk ve Türk - Macar İlişkilerine Bakış
Makbule Atadan’ın Atatürk’e İlişkin Anlattıkları Üzerine Bir Basın Taraması