Atatürk'ün "Arıburnu Muharebeleri Raporu" ve "Anafartalar Muharebatına Ait Tarihçe" Adlı Eserlerinde Yer Almayan Emir ve Raporlarından Bir Demet

Çanakkale kara muharebeleri 25 Nisan 1915’te başlamıştır. Atatürk, bu tarihten 10 Aralık 1915’e kadar aralıksız olarak, 7 ay 15 gün süreyle, bu muharebelere katılmıştır, 25 Nisan ile 8 Ağustos arasında Arıbumu bölgesinde 19’uncu Tümen Komutanlığı ve Arıbumu Kuvvetleri komutanlığı; 8 Ağustos ile 10 Aralık arasında ise ordu seviyesinde olan Anafartalar Grup Komutanlığı yapmıştır. Harp sanatının en büyük ustası olan dahi komutan, bölgesinde cereyan eden muharebelerin tarihini, “Arıburnu Muharebeleri Raporu” ve “Anafartalar Muharebatına Ait Tarihçe” adlı iki önemli eseri ile 1918’de Ruşen Eşref ile yaptığı mülâkatta anlatmıştır. Anlatımında her konu ve olayı, Nutuk’ta olduğu gibi, belgeye dayandırmış, harekâtla ilgili önemli pek çok emir-rapor belgeleri vermiştir. Konuyla ilgili arşiv belgelerine dayanılarak sonradan yazılan eserlerin tetkikimizde, anılan eserlerinde yer almayan emir ve raporlarının varlığına tanık olduk. Bu durum ulu Önderin Çanakkale muharebelerinde vermiş olduğu emir ve raporlarının tamamını eserlerinde kullanmadığını göstermekte ve bir araştırma kapısı açmaktadır. O’nun her emri ve raporu birer askeri edebiyat harikası ve konusunda eşsiz örnekler olduğundan, eserlerinde , kullanmadıklarını bulmaya karar verdik. Araştırmanın ilk aşamasında 41 adet emir ve raporunu bulduk. Bunların 11 adedi yayınlanmış kaynaklardan iktibas, 30 adedi ise yayınlanmamış kaynak ve arşiv belgelerinden temin edildi. İlk defa yayınlananların 21 adedi 19’uncu Tümenin 24 - 26 Temmuz 1915 tarihine ait harp ceridesinden çıkarıldı. Çanakkale Zaferinin 75’inci yıl dönümü nedeniyle Atatürk’ün eserlerinde kullanmadığı emir ve raporlarının bir bölümünü istifadeye sunuyoruz.

A Bunch of Orders and Reports Not Included in His Works "The Battle of Arıburnu Report" and "History of the Battle of Anafartalar"

Çanakkale land battles started on 25 April 1915. Atatürk participated in these battles for 7 months and 15 days without interruption until 10 December 1915 from this date. 19th Division Command and Arıbumu Forces Command in Arıbumu region between 25 April and 8 August; Between the 8th of August and the 10th of December, he was the Army Commander of Anafartalar Group. Even the greatest master of warfare, the commander told the history of the battles that took place in his region in his interview with Ruşen Eşref in 1918 with his two important works, "The Battle of the Battle of Arıburnu" and "History of the Battle of Anafartalar". In his narration, he based every issue and event on the document, as in Nutuk, and gave many important order-report documents related to the operation. We have witnessed the existence of orders and reports that were not included in the aforementioned works in our examination of the works written later, based on the archive documents on the subject. This shows that the great Leader did not use all of the orders and reports he gave in the battles of Çanakkale in his works and opened a research door. Since every order and report of Him is a marvel of literary military and unique examples, we decided to find what they did not use in their works. In the first stage of the research, we found 41 orders and reports. Of these, 11 were obtained from published sources, and 30 from unpublished sources and archive documents. 21 of the first published ones were removed from the military warfare of the 19th Division between 24 and 26 July 1915. Due to the 75th anniversary of Çanakkale Victory, we present some of the orders and reports that Atatürk did not use in his works.

___

  • Görgülü, İ. (1990). Atatürk'ün "Arıburnu Muharebeleri Raporu" ve "Anafartalar Muharebatına Ait Tarihçe" adlı eserlerinde yer almayan emir ve raporlarından bir demet. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 7(19), 93-118.
Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1011-727X
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1984
  • Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi