Türkiye’nin Planlama ile Tanışması: Devletçilik Dönemi Üzerine Bir İnceleme

Planlama kavramı, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği ile belirginlik kazanmış olan, özellikle büyük sanayileşme hamlelerinin yapılmasına olanak veren, bir devlet müdahalesi biçimidir. Planlama, 1929 yılında başlayan büyük buhrandan itibaren serbest piyasa ekonomisinin sorgulanmaya başlaması ve devlet müdahalesinin yeniden gündeme gelmesiyle popülerleşmiş ve bu bağlamda Türkiye de planlama uygulamaları yapan ülkelerden biri olmuştur. Cumhuriyetin kuruluş dönemlerinde benimsenen “milli iktisat” anlayışı çerçevesinde “korumacılık” 1930’larda planlama ile vücut bulmuştur. İşte bu çalışmada, Türkiye’nin ilk planlama deneyimini gerçekleştirdiği “devletçilik” dönemi incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Planlama, Türkiye, Devletçilik

___

  • Afetinan, A. (1973), Devletçilik İlkesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin
  • Birinci Sanayi Planı, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Aydemir, Ş. S. (2011), İkinci Adam (Cilt 1), İstanbul: Remzi.
  • Boratav, K. (2006), Türkiye’de Devletçilik, Ankara: İmge.
  • Boratav, K. (2008), Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2007, Ankara:
  • İmge.
  • Ekiz, C. ve A. Somel (2007), “Türkiye’de Planlama ve Planlama
  • Anlayışının Değişimi”, Mülkiye Dergisi (256): 97-136.
  • DİE (2001), İstatistik Göstergeler: 1923-1998.
  • Kalaycı, İ. (2009), “Atatürk’ün Kalkınma Modeli (AKM): Günümüz
  • Sanayisi İçin Kazanımlar”, Maliye Dergisi (156): 152-176.
  • Kazgan, G. (2010), İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi,
  • İstanbul: Remzi.
  • Kepenek, Y. ve N. Yentürk (2004), Türkiye Ekonomisi, İstanbul:
  • Remzi.
  • Kuruç, B. (2011), Mustafa Kemal Döneminde Ekonomi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Kuyucuklu, N. (1995), İktisadi Olaylar Tarihi, İstanbul: Filiz.
  • Küçük, Y. (1971), Planlama, Kalkınma ve Türkiye, İstanbul: Ger-
  • çek.
  • Öney, E. (1980), İktisadi Planlama, Ankara: Ankara Üniversitesi
  • Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • Övgün, B. (2010), Devlet ve Planlama. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Sertel, Y. (1969), Türkiye’de İlerici Akımlar, İstanbul: Ant.
  • Sezen, S. (1999), Devletçilikten Özelleştirmeye Türkiye’de Planlama,
  • Ankara: TODAİE.
  • Somel, A. (2010), Devletçilik ve Planlama Tartışmalarına Damga
  • Vuran Forum Dergisi, İstanbul: Yazılama Yayınevi.
  • Soyak, A. (2003), “Türkiye’de İktisadi Planlama: DPT’ye İhtiyaç
  • Var mı”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (2): 167-182.
  • Şahinkaya, S. (2009), Gazi Mustafa Kemal ve Cumhuriyet Ekonomisinin
  • İnşası, Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
  • Şimşek, O. (2012), Planlamayı Yeniden Düşünmek (Yayımlanmamış
  • Yüksek Lisans Tezi), Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  • Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Türkeş, M. (1999), Kadro Hareketi, Ankara: İmge.
  • Yıldız, N. (2011), “Devletçi Politikalara Yöneliş ve Geçirdiği Aşamalar”,
  • (eds.) K. Özdemir ve S. Durusoy (2011), Türkiye Ekonomisi,
  • İstanbul: Lisans Yayıncılık içinde: 67-94.