Artvin İli, Şavşat İlçesi, Yukarı Koyunlu (Süles) Köyünden Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
Bu çalışmanın amacı somut olmayan kültür mirasından biri olan söz varlığını derlemek ve kayıt altına almaktır. Söz varlığını tespit etmek için saha Artvin ili, Şavşat ilçesi, Yukarı Koyunlu köyü (Süles) olarak belirlenmiştir. Bu köyün belirlenmesindeki temel etkenler; köyün dağ köyü olması, merkezden uzak olduğu için ağız özelliğini koruyor olması ve bugüne kadar benzer türde yapılan araştırmalarda bu yöreye ait doğrudan bir derlemenin yapılmamasıdır. Nitel araştırma modeline göre hazırlanmış bu çalışmada kültür analizi deseni kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Derleme Sözlüğü’nde olmayan kelimelere rastlanılmıştır. Ayrıca daha önce yapılan çalışmalarda derlenen bazı kelimelerin anlamlarında yanlışlığın olduğu görülmüştür. Son olarak da daha önce tespit edilen bazı kelimelerin farklı anlamları da ortaya konmuştur. Derlenen kelimeler, Şavşat ilçesine bağlı olan Yukarı Koyunlu köyünün Doğu grubu ağızlarının özelliklerini taşıdığını göstermektedir. Yukarı Koyunlu ağzında başta Gürcüce olmak üzere bazı yabancı kökenli kelimelerin varlığının tespiti bu yörenin tarihi geçmişi hakkında da bizlere birçok ipucu vermektedir.
Anahtar Kelimeler:
Yukarı Koyunlu, Artvin, Şavşat, söz varlığı
Contributions from Yukari Koyunlu (Sules) Village in Savsat District of Artvin Province to Dictionary Compilation
The purpose of this study is to compile and record the vocabulary which is one of the intangible cultural heritage. In order to determine the vocabulary, Yukari Koyunlu (Sules) village in Savsat district of Artvin province was selected as the area. The main factors in determining this village are that it is a mountain village, and it has preserved its localism as it is far from the centre, and there has not been a direct compilation in similar researches up to the present made. In this study which was prepared according to qualitative research model, culture analysis pattern was used. As a result of the study, some words that did not exist in Dictionary Compilation were discovered. In addition, it was seen that some words compiled in previous studies were inaccurate. Finally, the different meanings of some of the words previously identified were also revealed. The compiled words indicate that the village of Yukarı Koyunlu, which is connected to Savsat district, carries the characteristics of the eastern group dialects. The detection of the presence of some foreign words, especially Georgian, in the Yukarı Koyunlu mouth gives us many clues about the history of this region.
Keywords:
Artvin, Savsat, Yukari Koyunlu, Vocabulary,
___
- Arısoy, İ. (2010). Gürcüce-Türkçe sözlük. Ankara: TDK
- Bläsing, U. (2006) “Türkiye Türkçesinin söz varlığından bir örnek: Kafkas dillerinden ödünç bazı sözcükler”. Türk Dilleri Araştırmaları Dergisi 16, 141-151.
- Bläsing, U. (2009). “Artvin yöresel sözlüğünden örnekler Türkiye Türkçesine etimolojik katkılar”. Türk Dilleri Araştırmaları Dergisi, 19, 17-31.
- Dankoff, R. (1995). Armenian loanwords in Turkish. Harrassowitz Verlag. Wiesbaden.
- Demiray, E. (2011). Ahıska Türkleri Ağzı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kayseri.
- Güllüdağ, N. (2009). “Artvin ağzındaki Gürcüce kelimeler”, Türkiye Türkçesi ağız araştırmaları çalıştayı bildirileri 25-30 Mart 2008, Şanlıurfa, 237- 249, Ankara: TDK
- Karahan, L. (2011). Anadolu ağızlarının sınıflandırılması. Ankara: TDK
- Kırzıoğlu, F. (1976). Osmanlılar’ın Kafkas elleri’ni fethi (1451-1590). Ankara: Sevinç
- Kırzıoğlu, F. (1992). Yukarı-Kür ve Çoruk Boyları’nda Kıpçaklar. Ankara: Türk Tarih Kurumu
- Klimov, G. A. (1998). Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages. Mouton de Gruyter, Berlin.
- Muvahhid, Z. (2010). Artvin vilayeti hakkında ma’lûmât-ı umûmîye. Hazırlayan: Prof. Dr. Muammer Demirel, Artvin: Artvin Yusufeli Belediyesi
- Özdede, D. (1990). Karçal’dan Sahara’ya Şavşat. Şavşat: Yeni Büyük Dağıtım
- Parçalı, Ç. , Saral, H. , Yıldırım, M (1967). Artvin il yıllığı. Artvin: Güneş
- Polat, F. (2000). Şavşat ve yöresi ağızları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kayseri
- Şenol, S. (2015). Ardanuç ağzı. Bursa: Rota Barışçı
- Tietze, A. (1999). “Slavische Lehnwörter in der türkischen Volkssprache”. Anadolu Türkçesinde Yunanca, Islavca, Arapça ve Farsça ödünçlemeler. Hazırlayan: Mehmet Ölmez, İstanbul: Simurg
- Tokdemir, H. (1993). Artvin yöresi folkloru. Ankara.
- Turan, Z. (2006). Artvin ili Yusufeli ilçesi Uşhum Köyü ağzı. Ankara: TDK
- Tuncel, M. (1991). “Artvin”. İslam Ansiklopedisi, III, 420-422.İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı
- Yıldırım, A.,& Şimşek, H. (2011). Soysal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı) Ankara: Seçkin
- URL 1: https://savsat.bel.tr/koyler/yukari-koyunlu-koyu
- ISSN: 2458-8385
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Artvin Çoruh Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Şehir Markası Oluşturma Süreci ve Bir Marka Şehir Olarak Samsun’un İncelenmesi
Aybike Tuba Özden, Yetkin BULUT
Artvin İli, Şavşat İlçesi, Yukarı Koyunlu (Süles) Köyünden Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
İnternetin Popüler Paylaşım Alanlarında Ünlü Kültü Oluşturma Ve Fan Tüketim Kültürü Üzerine Etkileri
Toplam Faktör Verimliliğinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: 15 OECD Ülkesi İçin Panel Veri Analizi
Ahmet Kamacı, Said CEYHAN, Mehmet Akif PEÇE
Toprak ve İnsan: Birkaç Edebi Metinde ve Avesta’da Toprağın Yansıması
Hidroelektrik Santrallerin Sosyoekonomik Analizi: Artvin Örnekleminde Bir Araştırma