Anadolu’da Orta ve Son Tunç Çağı Ölü Gömme Gelenekleri

Ölüm olgusuyla ilgili olarak ister basit, ister belirli düzenlemeler yapılarak, ölü gömme gelenekleri uygulanması sadece insanlara özgü bir kavram olduğu için, ölü gömme geleneklerinin iyi değerlendirilmesi ve doğru anlamlandırılması gerektiğini düşünüyoruz. Ölü gömme gelenekleri toplumların zaman sürecinde değişime uğrayan unsurlarından biri olması sebebiyle bugüne kadar yapılan çalışmaların güncellenerek ve bir bütün halinde verilerek Orta ve Son Tunç Çağı’nda önceki dönemlerden ayıran özellikler bu çalışma ile belirlenmeye çalışılacaktır. Bu kapsamda Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde yürütülen yeni kazı çalışmalarının anmağa değer ölçüde arttırılmasına paralel olarak bu çalışmamızda (MÖ 3000-1200) OTÇ ve STÇ Anadolu mezar ve mezarlıkları bir bütün halinde ele alınarak, son yıllarda (son on yıl) yapılan kazı çalışmalarıyla elde edilen bilgilerle de zenginleştirilip yeni bir boyutta ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ölü gömme gelenekleri, Anadolu, mezar, mezarlık

Burial Customs Of Middle and Late Bronze Age In Anatolia

We think that burial customs should be well evaluated and correctly interpreted since the implementation of burial customs is a concept unique to humans, by making simple or specific arrangements with respect to phenomenon of death. In this study, it was aimed to attempt to determine the distinctive features of Middle and Late Bronze Age customs from previous periods by updating the studies that have been carried out so far and presenting them as a whole since burial customs are among the elements of societies that have undergone changes in time. In this context, in parallel with the significant increase in new excavation works conducted in various regions of Anatolia, in this study (3000-1200 BC), Middle and Late Bronze Age Anatolian graves and graveyards were addressed as a whole, enriched with the information obtained by recent excavation works (last decade) and discussed in a new dimension.

Keywords:

Burial customs, Anatolia grave, graveyard, Middle Bronze Age, Late Bronze Age,

PDF

___

KAYNAKÇA
-AKYURT İ.Metin: (1998). M.Ö.2.Binde Anadolu'da Ölü Gömme Adetleri, TTK yay., Ankara.
-ALP Sedat: (1956). “Konya-Karahöyük Hafriyatı 1953 Kazısı”, Türk Arkeoloji Dergisi, sayı VI-I, Maarif Basımevi: 35-37, Ankara.
-ASLAN Rüstem- Gebhard BIEG: (2003). “Troas Bölgesi”, Arkeo Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi, 2004-3: 76-77.
-BİLGEN A. Nejat: (2006). “Çavlum Orta Tunç Çağı Nekropolü’nde Ele Geçen Lületaşı Mühür”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, ISSN: 1304-0278, C.5, S.16, 2006: 17-21.
-ÇEVİK Nevzat: (1997). “Urartu Kaya Mezarlarında Ölü Kültüne İlişkin Mimari Elemanlar”, Türk Arkeoloji Dergisi, XXXI, Maarif:419-437, Ankara.
-DİNÇOL M. Ali: (1982). “Hititler Öncesi Anadolu”, Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi,1, Görsel Anadolu Tarihi Ansiklopedisi, Görsel Yayınları:12-16.
-EKİZ Halil Hamdi. (2003). “Yalvaç Müzesisi’nda Bulunan Eski Tunç Çağına Ait Bir Grup İdol”, Türk Arkeoloji Ve Etnografya Dergisi, III, T.C.Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü:114-117, Ankara.
-ENSERT H. Kübra: ( 1995). “Erken Tunç Çağı Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Suriye Bölgesi Ölü Gömme Gelenekleri Işığında Oylum Höyük Mezarları”, (Yayınlanmamış doktora tezi).
-ERKANAL, Hayat-Michal ARTZY-Ourania KOUKA: (2003). “2002 Yılı Liman Tepe Kazıları”, XXV. KST, cilt II, T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı:165-173, Ankara.
-ERKANAL Armağan: (2004). “Anadolu- Miken İlişkileri”, Arkeo Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi, 2004-3: 90-93.
-GÜNERİ Semih: (1992). “Doğu Anadolu’da Yeni Gözlemler”, Türk Arkeoloji Dergisi, sayı XXX. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, s.149-187, Ankara.
- HAUPTMANN Harald: (2004). “Lidar Höyük”, Arkeo Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi, 2004-3: 108.
-KINAL Füruzan: (1962). Eski Anadolu Tarihi,TTK yay., Ankara.
-LLOYD Seton: (2000). Türkiye’nin Tarihi Bir Gezginin Gözüyle Anadolu Uygarlıkları, Tübitak Popüler Bilim Kitapları yay., Ankara.
-ÖZFIRAT Aynur: (2002). “Doğu Anadolu Yüksek Yaylası’ndan M.Ö.2.Binyıl Kurganları”, Belleten, LXVI, 246, Ağustos: 343-350.
-ÖZGÜÇ Tahsin: (1964). “Kültepe-Kaniş Kazıları” Türk Arkeoloji Dergisi, XIII-1: 94-95.-ÜNLÜOĞLU Bensen: (2004). “The Middle And Late Bronze Age”, Arkeo Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi, 2004-3: 154.
- ÜSTÜNER Ali Cengiz: (2003). “Tunç Çağında Anadolu’da Bir Aydınlık I”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, 2003-200, Ağustos:3-4.
-SEVİN Veli- Aynur ÖZFIRAT: (2001). “Hakkari Stelleri: Doğu Anadolu’da Savaşçı Çobanlar İlk Not”, Belleten cilt.LXV- 243., TTK yay., Ankara, 501-513.
-SEVİN Veli- Aynur ÖZFIRAT-Ersin KAVAKLI: (2001). “1997-1999 Hakkari Kazıları”, XXII.KST.cilt I., T.C.Kültür Bakanlığı, Ankara, 355-359.
-SEVİN Veli: (2004a). “Hakkari”, Arkeo Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi, 2004-3: 123-125.
-SEVİN Veli: (2004b). “Doğu Anadolu Orta ve Son Tunç Çağı”, Arkeo Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi, 2004-3: 104-129.
-SEVİN Veli: (2004c). “İmikuşağı”, Arkeo Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi,2004-3: 114-116.
-SİPAHİ Tunç: (2003). “2002 Yılı Hüseyindede Kazısı”, XXV.KST.cilt II., T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı:179-181, Ankara.