Uluabat gölü ve çevresinde peyzaj karakter alanlarının belirlenerek sürdürülebilir alan kullanım stratejilerinin geliştirilmesi
Nüfus artışı, plansız kentleşme ve sanayi kaynaklı etkiler özellikle içerisinde bulunduğumuz yüzyılda, etkisini artan oranlarda hissettirmekte ve çevre üzerindeki baskısını arttırmaktadır. Bu baskılar peyzajların bozulmasına ve sulak alanlar gibi hassas ekosistemlere sahip alanlarda geri dönüşü mümkün olmayan kayıpların yaşanmasına neden olmaktadır. Bu kayıplar çevresel kaygıların ön plana çıkmasını ve bu doğrultuda uluslararası bir takım adımlar atılması gerekliliğini beraberinde getirmiştir. Peyzajların tanımlanması, korunması, yönetilmesi ve planlaması konularında uluslararası bir dil birliği geliştirilmesi amacıyla imzaya açılan Avrupa Peyzaj Sözleşmesi bu konuda atılan en önemli adımlardan biridir. APS gereğince; taraf ülkelerin tümü, peyzajlarını tanımlama, peyzaj karakter tiplerini belirleme, peyzajın değişim ve dönüşümünü izlemeyi taahhüt etmişlerdir. Bu çalışmada ülkemizin de taraf olduğu APS’den hareketle aynı zamanda uluslararası öneme sahip bir sulak alan olan Uluabat Gölü ve çevresinde planlama, yönetim, koruma ve sürdürülebilir alan kullanımına yönelik karar alma aşamalarında önemli bir yeri olan peyzaj karakter değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada peyzaj karakter değerlendirme yönteminin bir aşaması olan peyzaj karakter analizindeki, peyzaj karakter tip ve alanlarının belirlenmesi aşamasına odaklanılmıştır. Çalışma alanının belirlenmesinde Ramsar tampon bölge sınırları dikkate alınmıştır. CBS tekniklerinden yararlanılan ve arazi çalışmalarıyla desteklenen çalışma sonucunda 229 adet peyzaj karakter tipi ve 7 adet peyzaj karakter alanı belirlenmiştir. Belirlenen her bir peyzaj karakter alanına ilişkin baskı unsurları ortaya konularak, sürdürülebilir alan kullanımına ilişkin öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
peyzaj karakter analizi, peyzaj karakteri, sürdürülebilirlik, Uluabat Gölü
Developing sustainable land use strategies by determining landscape character areas in Uluabat lake and its surroundings
The effects originating from population growth, unplanned urbanization and industry are increasingly being felt in the present century and enhancing their pressure on the environment. These pressures cause degradation of landscapes and irreversible losses in areas with sensitive ecosystems such as wetlands. These losses brought the environmental concerns to the forefront and the necessity to take steps in the international level accordingly. The European Landscape Convention, which was signed for the purpose of developing an international language association on the identification, conservation, management and planning of landscapes, is one of the most important steps taken in this regard. In accordance with ELC; all of the parties promised to identify their landscapes, to determine the landscape character types, and to monitor the change and transformation of the landscape. In this study, landscape character assessment method, which has an important role in decision making processes regarding planning, management, conservation and sustainable land use at Uluabat Lake and its surroundings, which is also a wetland with international importance, was used based on ELC, to which our country is one of the parties. The study focused on the determination of landscape type and character areas in landscape character analysis, which is a stage of landscape character assessment method. The Ramsar buffer zone limits were considered while determining the working area. As a result of the study which was supported by GIS techniques and land investigations, 229 landscape character types and 7 landscape character areas were identified. Suggestions for sustainable land use were developed by putting forth pressure elements on each landscape character area identified.
___
- Aksu G A (2014) Bütüncül (Holistik) Peyzaj Planlama Yaklaşımı, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Yıl:13, Sayı:26, 21-34
- Anonim (2007) Uluabat Gölü Sulak Alan Yönetim Planı, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü
- Anonim (2011) T.C. Bursa Valiliği 2011 Yılı İl Çevre Durum Raporu s:128-136, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Bursa
- Anonim (2013) Türkiye’nin Önemli Sulak Alanları- Ramsar Alanlarımız, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü, Ankara
- Anonim (2018) http://www.tdk.gov.tr (04.03.2018) Anonim (2018a) www.zmo.org.tr (05.04.2018)
- Anonymous (2006) Ningaloo Coast Visual Landscape Study, Blowholes, Red Bluff, Gnaraloo Bay, Warroora and Coral Bay, Ningaloo Sustainable Development Office, 49 pp
- Anonymous (2018) www.nature.scot (20.02.2018)
- Atabeyoğlu Ö, Bulut Y (2013) Ordu Kenti Kentsel Peyzaj Karakter Analizi, Akademik Ziraat Dergisi 2(1): 1-12
- Atik M, Işıklı R C, Ortaçesme V, Yıldırım E (2015) Definition of Landscape Character Areas and Types in Side Region, Antalya- Turkey with Regard to Land Use Planning, Land UsePolicy 44 (2015) 90–100
- Çetinkaya G, Uzun O (2014) Peyzaj Planlama, Birsen Yayın Dağıtım Ltd. Şti, İstanbul
- Demir S, Demirel Ö (2016) Korunan Havzalarda Peyzaj Değişimi ve Peyzaj Karakter Analizi ile Peyzaj Planlama Yaklaşımı: Meryemana Vadisi Örneği, Trabzon, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt 6, No. 13, s:155-174
- Erdoğan A (2014) Peyzaj Karakter Analizi: Artvin Şavşat İlçesi Örneği, Doktora Tezi, A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum
- Herlin I S (2016) Exploring the National Contextsand Cultural Ideas that Preceded the Landscape Character Assessment Method in England, Landscape Research, 41:2, 175-185, DOI: 10.1080/01426397.2015.1135317
- Jellema A, Stobbelaar D J, Groot J C J, Rossing W A H (2009) Landscape Character Assessment Using Region Growing Techniques in Geographical Information Systems, Journal of Environmental Management 90 (2009) Page:161–174
- Katip A, Karaer F (2011) Uluabat Gölü Su Kalitesinin Türk Mevzuatına ve Uluslararası Kriterlere Göre Değerlendirilmesi, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, 25-34
- Kim K H, Pauleit S (2007) Landscape Character, Biodiversity and Land Use Planning: The Case of Kwangju City Region, South Korea, Land Use Policy 24 (2007) 264–274
- Kocabaş M, Başçınar N, Kutluyer F, Aksu Ö (2013) HES’ler ve Balıklar, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 6 (1): 128-131
- Kusumoarto A, Gunawan A, Machfud Hikmat A (2017) Landscape Character of Pongkor Mining Ecotourism Area, 2nd International Symposium for Sustainable Landscape Development, IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science 91 (2017) 012028
- Martin J (2006) Landscape Character Assessment (LCA) in Ireland: Baselina Audit and Evaluation. Heritage Council. ISBN 978-1-906304-01-0, Dublin
- Scott A (2002) Assessing Public Perception of Landscape: The LANDMAP Experience, Landscape Research, 27:3, 271-295, DOI: 10.1080/01426390220149520
- Şahin Ş, Perçin H, Kurum E, Uzun O, Bilgili B C (2014) Bölge - Alt Bölge (İl) Ölçeğinde Peyzaj Karakter Analizi ve Değerlendirmesi Ulusal Teknik Kılavuzu. Müşteri Kurumların T.C. İçişleri Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı olduğu, T.C. Ankara Üniversitesinin Yürütücü Kuruluş olduğu ve TÜBİTAK KAMAG 1007 Programı 109G074 No’lu PEYZAJ-44 Projesi Çıktısı, 148 Sayfa, Ankara
- Tudor C (2014) An Approach to Landscape Character Assessment, Natural England
- Uzun O, İlke E F, Çetinkaya G, Erduran F, Açıksöz S (2012) Peyzaj Planlama: Konya İli, Bozkır- Seydişehir- Ahırlı- Yalıhüyük İlçeleri ve Suğla Gölü Mevkii Peyzaj Yönetimi, Koruma ve Planlama Projesi, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Ankara
- ISSN: 2146-1880
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Nihan YILDIRIM, İbrahim TURNA, Nebahat YILDIRIM
Kadri Cemil AKYÜZ, İbrahim YILDIRIM, Osman HAMZAÇEBİOĞLU, Nadir ERSEN