Rekreasyonel tesislerde görsel kalite değerlendirmesi üzerine bir araştırma: Tortum ve Uzundere (Erzurum) örneği

Bu araştırmanın amacı Erzurum ili, Tortum ve Uzundere ilçelerindeki bazı rekreasyonel tesislerin görsel kalite değerlendirmesini yapmak ve yöredeki mevcut peyzaj bileşenleri ile görsel kalite arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir. Araştırma alanı Erzurum-Artvin (D950-02) karayolunun 64-102. kilometreleri arasındaki bölümünden oluşmaktadır. Çalışmada tesisleri temsil eden 4er adet fotoğraf kullanılmış ve 200 kişiyle anket çalışması yürütülmüştür. Yapılan değerlendirmede uyumda (6,58), çeşitlilikte (6,34), ortalama canlılıkta (6,40) ve ortalama görsel kalitede (6,44) en yüksek değerlere sahip olan görüntü Yedigöller Alabalık Tesisleri 4 (YP4) olmuştur. En düşük değerlere sahip olan görüntüler ise uyumda (1,71), ortalama canlılıkta (1,69) ve ortalama görsel kalitede (1,70) Aksukapı Dinlenme Tesisleri 1 (AP1), çeşitlilikte (1,66) ise Asmalı Konak Dinlenme Tesisleri 1 (AKP1) olmuştur. Ayrıca araştırmada, ziyaretçilerin peyzaj elemanları bakımından çeşitlilik sunan ve peyzaja ait doğal ve kültürel elemanların birbiriyle uyumlu ve bir bütünlük oluşturduğu görüntüleri görsel yönden daha etkili ve kaliteli olarak değerlendirdikleri sonucuna varılmıştır.

A study on visual quality assessment in recreational facilities: sample of Tortum and Uzundere (Erzurum)

The goal of research, is to make visual quality assessment of some recreational facilities in Tortum and Uzundere districts of Erzurum province and to evalue association between visual qualities with existing landscape elements in location. Research areas constitute from part between 64-102 kilometers of Erzurum-Artvin (D950-02) highway. In the study was used four pieces photographs representing recreational facilities and carried out survey study with 200 people. İn made evaluation, became the highest values having image Yedigöller Alabalık Tesisleri 4 (YP4) in harmony (6,58), diversity (6,34), average virtality (6,40) and average visual quality (6,44). The having lowest values images became Aksukapı Dinlenme Tesisleri 1 (AP1) in harmony (1,71), average virtality (1,69) and average visual quality (1,70) and Asmalı Konak Dinlenme Tesisleri 1 (AKP1) in diversity (1,66). In addition, in research was concluded that visitors evaluate more effective and high quality for visual aspect images offering diversity in terms of elements landscape and to be compatible with each other and form a unity of natural and cultural elements belonging to landscape.

PDF

___

Akten M (2003) Isparta İlindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Mevcut Potansiyellerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A (2), 115-132.
Bernasconi C, Strager MP, Maskey V, Hasanmyer M (2009) Assessing Public Preferences for Design and Environmental Attributes of An Urban Automated Transportation System. Landscape and Urban Planning 90, 155 167.
Bulut Z (2006) Kemaliye (Erzincan) İlçesi ve Yakın Çevresinin Alternatif Turizm Kapsamında Rekreasyonel Turizm Potansiyelinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Bulut Z, Karahan F, Sezen I (2010) Determining Visual Beauties of Natural Waterscapes: A Case Study For Tortum Valley (Erzurum/Turkey). Scientific Research and Essay 5 (2), 170-182.
Bulut Z, Sezen I, Karahan F (2010) Determination of Spring Visual Ceremonies of Urban Fruit Trees and Shrubs: A Case Study From Erzurum(Turkey). Journal of Food Agriculture & Environment, 8 (1), 289-296.
Clay GR, Daniel TC (2000) Scenic landscape assesssment: The Effects of Land Management Jurisdiction on Public Perception of Scenic Beauty. Landscape and Urban Planning, 49 (1-2), 1 13.
Çakcı I (2007) Peyzaj Planlama Çalışmalarında Görsel Peyzaj Değerlendirmesine Yönelik Bir Yöntem Araştırması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Daniel TC (2001) Whither scenic beauty? Visual landscape quality assessment in the 21st century. Landscape and Urban Planning, 54 (1-4), 267-281.
Daniel TC, Boster RS (1976) Measuring Landscape Esthetics: The Scenic Beauty Estimation Method. USDA Forest Service Research Paper RM-167 Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station, 69 p, USA.
De La Fuente G, Atauri JA, De Lucio JV (2006) Relationship between landscape visual attributes and spatial pattern indices: A test study in Mediterranean-climate landscapes. Landscape and Urban Planning, 77 (4), 393-407.
Demirci E (2010) Atatürk Üniversitesi Yerleşkesinin Görsel Kalite Yönünden Değerlendirilmesi. Y. Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Elinç H (2011) Görsek Kalite Değerlendirmesi Yöntemi ile Antalya İli Alanya ilçesindeki Abdurrahman Alaeddinoğlu ve Alanya Belediye Başkanları Kent Parklarının İrdelenmesi. Y. Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Hunziker M, Kienast F (1999) Potential İmpacts of Changing Agricultural Activities on Scenic Beauty - A Prototypical Technique for Automated Rapid Assessment. Landscape Ecology, 14, 161-176.
Kalın A (2004) Çevre Tercih ve Değerlendirmesinde Görsel Kalitenin Belirlenmesi ve Geliştirilmesi Trabzon Sahil Bandı Örneği. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kaptanoğlu Çağlayan AY (2006. Peyzaj Değerlendirmesinde Görsel Canlandırma Tekniklerinin Kullanıcı Tercihine Etkileri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Karahan F (2003) Erzurum-Rize Karayolu Koridoru Peyzaj Planlaması ve Manzara Yolu Olarak Kullanıma Sunulma Olanakları. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kıroğlu E (2007) Erzurum Kenti ve Yakın Çevresindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Görsel Peyzaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi. Y. Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kozak N (2012) Genel Turizm Bilgisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 2472, 152 s, Eskişehir.
Lothian A (1999) Landscape and The Philosophy of Aesthetics: Is Landscape Quality İnherent İn The Landscape or in The Eye of The Beholder? Landscape and Urban Planning, 44 (4), 177-198.
Misgav A (2000) Visual Preference of The Public for Vegetation Groups in Israel. Landscape and Urban Planning, 48 (3-4), 143- 159.
Orel F Yavuz MC (2003) Rekreasyonel Turizmde Müşteri Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Pilot Çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (11), 61-76.
Özgeriş M (2014) Tortum ve Uzunderedeki Rekreasyonel Tesislerin Görsel Kalite Analizi. Y. Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Özgüç İM (1999) TEM Hadımköy-Kınalı Arası Peyzaj Planlaması Üzerinde Görsel Araştırmalar. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, A Serisi, 49 (2), 115-132.
Polat Z, Acar C (2010) Peyzajda Neden Görsel Kalite Analizi Yaparız? Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10 (2), 19- 29.
Tanrıverdi F (2001) Peyzaj Mimarlığı Bahçe Tanıtımı Temel İlkeleri ve Uygulama Metotları. Erzurum
Vouligny É, Domon G, Ruiz J (2009) An Assessment of Ordinary Landscapes by An Expert and by İts Residents: Landscape Values in Areas of İntensive Agricultural Use. Land Use Policy, 26 890900.
Wong KK, Domroes M (2005) The Visual Quality of Urban Park Scenes of Kowloon Park, Hong Kong: Likeability, Affective Appraisal, And Cross-Cultural Perspectives. Environment And Planning, 32, 617- 632.
Yılmaz H, Kırzıoğlu MI, Şimşek EE (1998) Oltu Kent Merkezi ve Yakın Çevresinin Rekreasyonel Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma. Geçmişten Geleceğe Oltu ve Çevresi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 240-253