Beşiktaş’ın 19. Yüzyıldaki Kentsel Dönüşümüne Bir Bakış

Öz Ondokuzuncu yüzyıl, Osmanlı Devletinin modernizasyonu için önemli bir dönemdir. Şüphesiz batılılaşmanın somut delilleri, ilk olarak devletin başkenti İstanbul’da görülmeye başlamıştır. Modern şehircilik uygulamaları bağlamında Beyoğlu ile beraber Beşiktaş önemli bir yer tutar. Bu yüzyılda Beşiktaş’ın bir yönetim merkezi olması onu öteki semtlerden farklı kılar. Şüphesiz ondokuzuncu yüzyıl öncesindeki yaşananlar bu dönemdeki ortamın hazırlanmasına vesile olmuştur. Aynı şekilde bu yüzyılda yaşananlar cumhuriyet beşiktaşına yön vermiştir. Bu sebeple makale; Beşiktaş’ın ondokuzuncu yüzyıldaki dönüşümün anlayışından önce Cumhuriyet ve ondokuzuncu yüzyıl öncesi tarihi gelişimlere de değinmektedir. Saray idaresinin ve dolayısıyla yönetici, memur sınıfının semte taşınması ile Beşiktaş’ta şehircilik ve sosyal açıdan bir dönüşüm başlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

marlık tarihi, ondokuzuncu yüzyıl, Osmanlı, beşiktaş

PDF

___

Akbayar, N. (1998). Beşiktaş Tarihi, Dünden Bugüne Beşiktaş,
Banoğlu, N. A. (2008). Tarihi ve Efsaneleriyle İstanbul Semtleri, İstanbul: Selis Kitaplar.
Batur, A. (1998). Akaretler, Dünden Bugüne Beşiktaş, İstanbul: Beşiktaş Belediye Başkanlığı.
Cezar, M. (1963). Osmanlı Devrinde İstanbul Yapılarında Tahribat Yapan Yangınlar ve Tabii Afetler, Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve İncelemeleri I, İstanbul, s. 374-390.
Cezar, M. (2002). Osmanlı Başkenti, İstanbul: Erol Kerim Aksoy Kültür, Eğitim, Spor ve Sağlık Vakfı Yayını,
Dağdelen, İ. (2006). Alman Mavileri, 1913-1914: I. Dünya Savaşı Öncesi İstanbul Haritaları, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
Denel, S. (1982). Batılılaşma Sürecinde İstanbul'da Tasarım ve Dış Mekânlarda Değişim ve Nedenleri, Doktora Tezi, İTÜ Mimarlık Fakültesi, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Ara Yayınları.
Evliya, Çelebi. (1998). Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi I. Kitap Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 304 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu Dizini, (Hazırlayanlar: Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı), İstanbul: Yapıkredi Yayınları.
Eyice, S. (1976). Bizans Devrinde Boğaziçi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınevi.
Ayvansarayi H. E., Ali S. E., Süleyman B. E. (2001). Hadikatü’l Cevami İstanbul Camileri ve Diğer Dini-Sivil Mimari Yapılar, (Derleyici: Ahmet Nezih Galitekin), İstanbul: İşaret Yayınları.
Gökyay, D. (2009). Beşiktaş Köyiçi Kentsel Sit Alanının 20. Yüzyıl Başından Günümüze Değişimi ve Korunması İçin Öneriler, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
Göyünç, N. (1948). Beşiktaş’ın Tarihi (Fetihten zamanımıza kadar), Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü.
Kırdar, L. (1947). Yenileşen İstanbul (1939 Başından 1947 Sonuna Kadar İstanbul'da Neler Yapıldı?), İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Belediye Matbaası.
Koçu, R., E. (1964). Beşiktaş Yangınları, İstanbul Ansiklopedisi, Cilt V, s. 2597-2598.
Kurtay, N. (2001). İstanbul'da 19. Yüzyıl Kentsel Yaşamına Koşut Olarak Değişen Saray Ve Konut Mimarlığı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı.
Kurtçu, Ü. (2007). Boğaziçi Tiryakiliği, Ankara: Elips Kitap, s. 279, 289.
Metin, A. B. (2010). Beşiktaş’ın Kentsel Tarihi ve Barındırdığı Mimari Eserler, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı.
Özyurt. E. (2007). 19. Yüzyılın İkinci Yarısı ve 20. Yüzyıl Başındaki Yangınlar Sonrası Galata’da Kentsel Dokunun Değişimi ve Korunmuşluk Durumunun İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
Sağdıç, Z. (1999). Sıraev Kavramının İncelenmesi ve Osmanlı Mimarisinde Akaretler Sıraev Grubunun Yeri ve Önemi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
Şehsuvaroğlu, H.Y. (1986). Boğaziçine Dair, İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu.
Url 1: https://sehirharitasi.ibb.gov.tr/ (erişim tarihi: 10.03.2020)
Url 2: http://www.istanbulkulturenvanteri.gov.tr/harita/tarihi?open[kauffer]=1 (erişim tarihi: 18.03.2020)