Funda KURAK AÇICI, Zeynep BAHAR

13165

Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Kayseri Lisesi

Tarihi yapılar insanların geçmişiyle bir bağlantı kuran, toplumun kültürünü yansıtan, topluma ait birçok olgunun okunabildiği eserlerdendir. Bu yapılardan bazıları geçmişten günümüze farklı işlevlerle ya da orijinal işlevini koruyarak gelmekte bazıları da, yapılaşmanın ve nüfusun artmasıyla birlikte yok olabilmektedir. Kent dokusunu oluşturan tarihi yapıların yok olmasını önleyebilmek ve topluma yeniden kazandırmak için koruma altına alınabilmekte ve yeniden işlevlendirilebilmektedir. Kayseri kenti, köklü bir tarihe sahip olması nedeni ile birçok tarihi yapıyı da içinde barındırmaktadır. Kayseri ilinde yer alan tarihi yapılardan biri olan Kayseri Lisesi, kent içinde önemli bir konumda bulunmaktadır. Yapı, zamanın getirdiği ihtiyaçlar ve imkânlar doğrultusunda yeniden işlevlendirilmiş ve işlev değişimleri sonucunda da mekânsal değişiklikler meydana gelmiştir. Çalışmada yapıda meydana gelen işlevsel değişikliklerin, yapının tarihi dokusu üzerinde ne gibi değişikliklere neden olduğu irdelenmektedir. Çalışmanın amacı, yapının tarihi dokusu ve yapısal özellikleri ile geçmişten günümüze kadar yaşadığı değişimlerin ortaya koyulmasıdır. Çalışmada, yapının literatürünü içeren genel bilgileri farklı kaynaklardan derlenmiş ve yapıya dair işlev değişimlerinin anlatıldığı plan ve fotoğraflara ulaşılmıştır. Ulaşılan belgeler ışığında yapı, farklı yıllardaki işlev değişimleri ile yapısal ve mekânsal olarak analiz edilmiştir. Çalışmada yapının geçirmiş olduğu değişim ve taşıdığı değerler incelendiğinde, yapının formunun ve yapısal özelliklerin neredeyse birçoğunun günümüze kadar taşındığı ama iç mekân malzeme özelliklerinin taşınmasında aynı duyarlılığın gösterilmediği, zaman içindeki mekânsal değişimlerin daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Reconstruction Of Historical Buildings: Kayseri High School

Historical buildings are among the works that create a connection with the past of people, reflect the culture of the society, and in which many facts belonging to society can be read.Some of these buildings remain from the past to the present with different functions or by preserving their original functions, while others may disappear with the increase in population and construction. In order to prevent the destruction of historical buildings that make up the urban fabric and to restore them to the society, they can be protected and re-functionalized. Due to the fact that the City of Kayseri has a deep-rooted history, it contains many historical buildings. Kayseri High School, one of the historical buildings in Kayseri province, has an important position in the city. The building has been re-functionalized in line with the needs and possibilities of time, and spatial changes have occurred as a result of functional changes. In this study, the changes in the historical texture of the building caused by functional changes are examined. The study aims to reveal the historical texture and structural features of the building and the changes it has experienced from the past to the present. In this study, general data containing the literature of the building is compiled from different sources, and plans and photographs describing the functional changes of the building are obtained. In the light of the documents reached, the structure is analyzed structurally and spatially with its functional changes in different years. After the changes the building has undergone and the values it carries are examined in the study, it is concluded that almost most of the form and structural features of the building have been carried until today, but the same sensitivity is not shown in the transportation of the interior material properties, and that spatial changes over time are seen more.
PDF

___

  • Ahunbay, Z. (2009). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları.
  • Ahunbay, Z. (2013). 2013’ün tartışmalı yeniden kullanım ve ihyaları, Mimarlık Dergisi, 354. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mi marlik&DergiSayi=388&RecID=3322 [Erişim Tarihi: 28.04.2021]
  • Altınoluk, Ü. (1991) Özgün İşlevini Tamamen Yitiren yada İşlevsel Olarak Eskiyen Yapıların Yeniden Kullanımı, Tasarım Dergisi, Sayı 14.
  • Altınoluk, Ü. (1998). Binaların yeniden kullanımı. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınlar.
  • Aras, A. (2020). On Sustainability of Religious Buildings Ending Usage: Bursa Isabey Mosque. In H. A. Nia., (Ed.), New Approaches in Contemporary Architecture and Urbanism, 168-176. Antalya: Cinius Yayınları.
  • Arslantaş, F. (2009). 20.yüzyıl’ın ilk yarısında Kayseri’de kamu yapıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Aydın, A. ve Şahin, Ö. (2018). Tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi: Isparta Aya İshotya (Yorgi) Kilisesi’nin Gül Müzesi’ne dönüşümü. TÜBA-KED, (17), 63-75. doi:10.22520/tubaked.2018.17.004
  • Aydın, D. ve Yaldız, E. (2010). Yeniden Kullanıma adaptasyonda bina performansının kullanıcılar üzerinden değerlendirilmesi. METU JFA, 27(1), 1-22.
  • Cantacuzino, S. (1989). Re-Architecture Old Buildings/New Uses, New York: Abbeville Press.
  • Çal, H. (2009). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Müzeler, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 7(14), 315-333.
  • Çayırdağ, M. (1997). Kayseri’de Sultan II. Abdülhamit Dönemi Bina ve Kitabeleri, I. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri (11-12 Nisan 1996), Kayseri.
  • Çayırdağ, M. (2001). Kayseri Tarihi Araştırmaları, Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi.
  • Edhem (Eldem), H. (1982). Kayseri Şehri, (Haz.: Kemal Göde), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Eldek Güner, H. (2017). Liseden müzeye, eğitimden tüketime; Kayseri Lisesi’nin Millî Mücadele Müzesi’ne dönüşümü. TÜBA-KED, (16), 67-87. doi:10.22520/tubaked.2017.16.003
  • Eraybat, F.G. (2011). Tarihi konaklama yapılarının doğuşu, gelişimi ve günümüzde çağdaş işlevle değerlendirilmesi: Edirne Rüstempaşa Kervansarayı örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
  • Erder, C. (1977). Venedik Tüzüğü tarihi bir anıt gibi korunmalıdır, O.D.T.Ü Mimarlık Fakültesi Dergisi, 3(2), 167-190.
  • Erkiletlioğlu, H. (2006). Geniş kayseri tarihi, Kayseri: Bel-Sin Eğitim Yayınları.
  • Feilden, B. M. (1982). Conservation of Historic Buildings, London: Butterworth Scientific, 1982.
  • Gazi, A. ve Boduroğlu, E. (2015). İşlev değişikliğinin tarihi yapılar üzerine etkileri Alsancak Levanten evleri örneği, Megaron 10 (1), 57-69. doi: 10.5505/megaron.2015.86570
  • Göde, K. (1991). Tarih İçinde Kayseri, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayını.
  • Gül Asatekin, N. (2004). Kültür ve doğa varlıklarımız neyi, niçin, nasıl korumalıyız?, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı DÖSİMM Basımevi
  • Hasol, D. (2005). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları
  • Hussein, N. (2017). Adaptive reuse of the ındustrial building: a case of energy museum in Sanatistanbul, Turkey, Journal of Contemporary Urban Affairs, 1(1), 24-34.
  • ICOMOS. (2003). http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr00 33791001536913477.pdf [Erişim Tarihi: 30.04.2021].
  • İslamoğlu Ö, (2018) Tarihi Yapıların Yeniden Kullanılmasında Yapı-İşlev Uyumu: Rize Müzesi Örneği, Journal of History Culture and Art Research, 7(5), 510-523. doi:http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v7i5.1573
  • Johnson, A. (1988). Converting Old Buildings: Homes From Barns, Churches, Warehouses, Stations, Mills. UK: David & Charles.
  • Karadayı Yenice, T. ve Altınoluk, Ü. (2019). New uses for old buildings: the case of ‘Soğukçeşme’ Street, İstanbul, Turkey, ICONARP International Journal of Architecture & Planning, 7(1): 314-329.
  • Kaşlı, B. (2009). İstanbul'da Yeniden işlevlendirilen korumaya değer endüstri yapıları ve iç mekân müdahaleleri: Santral İstanbul örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Kayseri Büyükşehir Belediyesi (2014). Kültür yolu, Kayseri: M Grup Matbaacılık.
  • Kee, T. (2019). Sustainable adaptive reuse – economic impact of cultural heritage. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 165-183.
  • Kervankiran, İ. (2014). Dünyada değişen müze algısı ekseninde Türkiye’deki müze turizmine bakış. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(11), 345-369.
  • Kişisel arşiv, (2020). Milli Mücadele Müzesi görselleri.
  • Kocabıyık, Y. (2014). Yeniden işlevlendirme kavramı ve bu kapsamda İTÜ Taşkışla binasının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Kuban, D. (2000). Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu Kuram ve Uygulama. İstanbul: Yapı Endüstrisi Yayını.
  • Kurak Açıcı, F. ve Konakoğlu, Z.N. (2019). Tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi: Trabzon Mimarlar Odası örneği. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 28(2), 214-224.
  • Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2009). Kayseri taşınmaz kültür varlıkları envanteri, 1.Cilt, T.C Kayseri Valiliği, Kayseri: Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
  • Langston, C., Wong, F.K., Hui, E., and Shen, L. (2008). Strategic assessment of building adaptive reuse opportunities in Hong Kong. Building and Environment, 43, 1709-1718.
  • MEB, Kayseri Lisesi Tarihçesi (2018). https://kayserilisesi.meb.k12.tr/icerikler/okulumuzun- tarihcesi_4354620.html [Erişim Tarihi: 28.04.2021]
  • Mısırlısoy, D. ve Günçe, K. (2016). Assessment of the adaptıve reuse of castles as museums: case of Cyprus, International Journal of Sustainable Development and Planning, 11(2), 147-159.
  • Özdemir, İ.M., Kars, F.B. ve Şahin, Ş. (2005). İşlevsel ve fiziksel eskimeye alternatif bir tasarım: KTÜ hangar binasının kafeteryaya dönüşmesi, Tasarım, Tasarım Yayın Grubu, İstanbul, 153, 100-3.
  • Özmerdivenli, Y. (1997). Kayseri Lisesi 100. yıl şeref belgeseli (1. Cilt), Kayseri Lisesi’nin eğitim-öğretim tarihindeki yeri ve önemi, (ss. 104-108). Ankara: Arman Ofset Matbaacılık. http://www.yusufozmerdivenli.com.tr/pdf/serefbelges eli/kayseri_lisesi_1cilt_parca1_giris_ve_1893- 1996_egitim_kadrosu.pdf
  • Pehlivan, G.F. (2018). Anıtsal Türk mimarlık örneklerinden Deveci Han’ın yeniden işlevlendirilmesi. SUTAD, (43), 537-559.
  • Pereira Roders, A. (2007). RE-ARCHITECTURE: Lifespan rehabilitation of built heritage. Eindhoven: Eindhoven University of Technology.
  • Plevoets, B. and Van Cleempoel, K. (2011). Adaptive reuse as a strategy towards conservation of cultural heritage: a literature review. Proceedings Structural Studies, Repairs and Maintenance of Heritage Architecture XI, Chianciano Terme, Italy.
  • Sağıroğlu Arslan, A. (2014). Kayseri’nin ilk modern eğitim yapısı: Kayseri Lisesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36 (1), 1-33.
  • Selçuk, M. (2006). Binaların Yeniden İşlevlendirilmesinde Mekânsal Kurgunun Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Warren, J., J.Worthington, ve S.Taylor. (1998). Context: New Buildings in Historic Settings. Boston: Architectural Press.
  • Venedik Tüzüğü. (1964). Uluslararası Tarihi Anıtları Koruma Kuralları.
  • Yalaz, E.T. ve Yaldız, E. (2020). Yeniden Kullanım Sonrası Yapısal Müdahalelerin Değerlendirilmesi, Tantavi Ambarı Örneği. Artium, 8 (2), 105-117.
  • Yalçınkaya, Ş. ve Bal, H. B. (2019). Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Mirasının Sürdürülebilirliği: Karabük Yenişehir Sineması. Journal of Social and Humanities Sciences Research. 6(42), 2685-2692.
  • Yalçınkaya, Ş., Kurak Açıcı, F., ve Faiz Büyükçam, S. (2019). Tarihi çevrede yeni yapı tasarımı ve Daniel Libeskind, Uluslararası Karadenize Kıyısı Olan Ülkeler Sempozyumu, IKSAD, Samsun.
  • Yaldız, E. (2003). Konya’daki medrese yapılarının yeniden kullanım koşullarına göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Yaldız, E. ve Gül Asatekin, N. (2016). Anıtsal yapıların kullanım sürecinde değerlendirilmesine yönelik bir model önerisi, METU.JFA, 33(2): 161-182.
  • Yeğen, A. (1993). Kayseri’de Tarihi Eserler, Kayseri: Kayseri İl Kültür Müdürlüğü.
  • Yüce, A. İ. (1981). Medrese yapıları ve koruma ilkeleri doğrultusunda çağdaş yaşam içindeki işlevleri, Doktora Tezi, MSÜ, İstanbul.
Artium-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Kayseri Lisesi

Funda KURAK AÇICI, Zeynep BAHAR

İnşaat Projelerinin Yapımında Risk Yönetim Süreci

Rüveyda Kömürlü, Eda Güzelay

Ahşap Yapı Üretiminde Cephe Kuruluşunun Değerlendirilmesi

Rüveyda Barış, N. Volkan Gür

Tasarım Sürecinde Çevresel Algının Sınırlarını Diyalektik Bakış Açısıyla Yeniden Belirlemek

Güliz Muğan

Mimarlık Tarihi Öğretimi Tasarım Eğitimi ile Nasıl Bütünleşir? Hızlı Bir Stüdyo

Uğur TUZTAŞI, Pınar KOÇ

Yeşil Bina Üretiminde Proje Yönetimi Kapsamında Yaşanılan Zorluklar ve Çözüm Önerileri

Rüveyda KÖMÜRLÜ, Dilara CECELOĞLU